Nghệ sĩ Tân Nhàn lần đầu phối xẩm với giao hưởng

Các nghệ sĩ Tân Nhàn, Đinh Hoài Xuân, nhạc trưởng Đồng Quang Vinh cùng các nghệ sĩ khác trong MV. (Ảnh: Ê-kíp cung cấp)

Một buổi lễ ra mắt gọn gàng, ấm cúng nhưng không kém phần trang trọng đã được nghệ sĩ Tân Nhàn tổ chức và livestream trên trang Fanpage của mình. MV như một lời chào ý nghĩa của nữ ca sĩ, khép lại 1 năm nhiều lo âu, vất vả và đón chào 1 năm mới với nhiều hy vọng.

MV xẩm “Công cha ngãi mẹ sinh thành” là câu chuyện về tình yêu bao la của người cha, người mẹ, về tình yêu quê hương đất nước và sức mạnh của những người con ưu tú đã lớn lên từ vòng tay cha mẹ để bảo vệ, xây dựng một Việt Nam hùng cường trải qua hàng nghìn năm lịch sử. Trong MV, khán giả sẽ thấy những hình ảnh quen thuộc, bắt đầu từ truyền thuyết cha Rồng, mẹ Tiên với bọc trăm trứng, sau đó là ruộng đồng trong mùa cấy cày; về tình mẹ, tình cha bất kể nắng mưa, gió bão đều hết lòng chăm lo cho đứa con ngày càng khôn lớn; về những bữa cơm gia đình ấm áp, những bình yên của quê hương yêu dấu đã nuôi lớn con trưởng thành, vụt lớn lên mạnh mẽ như hình ảnh Thánh Gióng, đem sức mạnh bảo vệ quê hương, đất nước, cũng là bảo vệ cha mẹ mình... Và, cuối cùng người con ấy vẫn luôn trở về bên mẹ, bên cha yêu dấu, luôn ghi nhớ trong lòng “Công cha ngãi mẹ sinh thành”.

Ca sĩ Tân Nhàn cho biết, MV “Công cha ngãi mẹ sinh thành” được thực hiện suốt 2 năm trời ròng rã. MV này được cô “thai nghén” ngay sau khi hoàn thành liveshow “Trở về” năm 2019. Sau hiệu ứng của liveshow “Trở về”, Tân Nhàn đã bàn bạc với nhạc trưởng Đồng Quang Vinh, người chỉ huy dàn nhạc giao hưởng và dân tộc trong liveshow, để hòa âm phối khí cho bài xẩm “Công cha ngãi mẹ sinh thành”.

Quá trình hòa âm phối khí của nhạc trưởng Đồng Quang Vinh cũng kéo dài tới nửa năm, không phải vì anh bận bịu việc khác, mà bởi vì anh dành rất nhiều thời gian dày công nghiên cứu tỉ mỉ để đem đến cho bài xẩm một bản phối hoàn toàn khác biệt, vẫn bảo đảm được tinh túy từ bài xẩm đã gắn liền với nghệ nhân Hà Thị Cầu mà tôn vinh được một tinh thần xẩm mới của Tân Nhàn. Và quan trọng nhất, là làm sao để khán giả hôm nay, khán giả thế giới có thể nghe và yêu được tác phẩm này.

Nhạc trưởng Đồng Quang Vinh chia sẻ: “Tiếng hát ca sĩ Tân Nhàn ở âm khu cao như tiếng người mẹ, tiếng đàn cello của nghệ sĩ Đinh Hoài Xuân ở âm khu thấp như tiếng cha. Đây cũng là sự kết hợp của Đông và Tây, của Âm và Dương. Đứa con là sự kết tinh của những yếu tố tuyệt vời nhất từ hai yếu tố này. Trong phần âm nhạc của “Công cha ngãi mẹ sinh thành”, người nghe sẽ cảm nhận thấy rất rõ không gian âm nhạc ngũ cung đặc trưng của âm nhạc truyền thống, cùng với đó là những nét thú vị như phảng phất tiếng mõ tụng kinh phản ánh một không khí Phật giáo, màu sắc văn hóa phương Đông, hòa quyện với âm nhạc giao hưởng phương Tây, cảm nhận được nét nhạc của nhà soạn nhạc J.S. Bach và A. Vivaldi quyện vào trong đó.

Hai nghệ sĩ Tân Nhàn và Đinh Hoài Xuân.

Phần phối khí được nhạc sĩ, nhạc trưởng Đồng Quang Vinh kết hợp văn hóa tôn giáo Đông-Tây, gợi ra cho người nghe những chiều không gian âm nhạc khác nhau. Đặc biệt, phần kết hợp biểu diễn giữa Tân Nhàn cùng tiếng đàn cello của Tiến sĩ, nghệ sĩ cello Đinh Hoài Xuân theo ý tưởng sáng tạo của chính Tân Nhàn đã “lạ hòa”, đem đến một sự cảm thụ âm nhạc hoàn toàn mới mẻ, thú vị cho bài xẩm này.

Nghệ sĩ cello Đinh Hoài Xuân chia sẻ: “Tôi rất hạnh phúc khi được tham gia tác phẩm này của chị Tân Nhàn. Một tác phẩm vô cùng thú vị, và đặc biệt, cách chị Tân Nhàn kết hợp khéo léo giữa nhạc giao hưởng từ bản phối của nhạc trưởng Đồng Quang Vinh và tiếng cello cùng giọng hát rất hay của chị là hết sức độc đáo”.

Tiến sĩ âm nhạc, NSND Quốc Hưng, Trưởng khoa Thanh nhạc, Học viện Am nhạc quốc gia Việt Nam nhận định: “Đây là một tác phẩm rất độc đáo. Khi nói đến xẩm, người ta nghĩ ngay đến đàn nhị, hồ và tiếng gõ nhịp, nhưng 3 nghệ sĩ đã làm khác đi hoàn toàn. Một sự mới lạ qua sự kết hợp, hòa quyện cả một dàn nhạc, đàn cello và giọng hát đậm chất dân gian của Tân Nhàn. Tôi cho rằng, đây là một tác phẩm giao hưởng của hát xẩm. Nhạc sĩ, nghệ sĩ chỉ huy Đồng Quang Vinh xuất thân từ gia đình âm nhạc truyền thống nên rất hiểu ngũ cung, vì vậy, anh đưa dàn nhạc vào trong lối hát xẩm rất hòa quyện, rất hợp. Tiếng đàn cello của Đinh Hoài Xuân rất đầy đặn, đan xen trong dàn nhạc làm nổi bật được giọng hát trong sáng đậm chất dân gian củaTân Nhàn”.

Ê kíp thực hiện MV trao đổi trong buổi ra mắt.

Nhà nghiên cứu âm nhạc, nhạc sĩ Nguyễn Quang Long khẳng định: “Tôi nghĩ rằng thông qua cách hát, Tân Nhàn đã giữ được tinh thần xẩm, lại có nét rất riêng của chị. Trong khi phần phối khí dù rất mới lạ, có sự pha trộn, kết hợp với âm nhạc phương Tây nhưng những đặc trưng của xẩm như câu lưu không (nhạc dạo) và nét nhạc điểm xuyết được nhắc đi nhắc lại nhiều lần trong tác phẩm vẫn được giữ nguyên. Điều đó tạo sự độc đáo, mới lạ cho những người chưa quen với xẩm, lần đầu tiếp xúc với xẩm và tạo sự thú vị đối với những người đã rất quen với xẩm, với ca hát truyền thống dân tộc. Ấn tượng nhất là tính đối xứng-điểm trụ trong phần âm nhạc của MV này. Đối xứng Đông Tây, đối xứng âm dương, đối xứng giữa tiếng hát với tiếng đàn cello. Nó là “triết lý” để xây dựng nên tác phẩm này. Và vì thế nó sẽ hài hòa được tai nghe của người nghe dù là ở nơi đâu”.

Đạo diễn Trần Xuân Chung cho biết, anh đã phải chỉnh sửa rất nhiều lần MV trong suốt 1 năm, kể cả thời điểm giãn cách vì dịch bệnh khó khăn trong việc hội họp ekip, để có thể có được sản phẩm ưng ý nhất.

Nhờ sự chỉn chu trong từng nét vẽ, khung hình của ekip mà MV “Công cha ngãi mẹ sinh thành” tạo được sự độc đáo thuần Việt rất đặc sắc. Đặc biệt, MV xuất hiện hình tượng dải lụa mềm mại từ đầu đến cuối, được đạo diễn Trần Xuân Chung giải thích, đó là biểu tượng cho lụa Việt nhưng cũng lại là ẩn ý nói về dây rốn của đứa trẻ gắn với mẹ khi ra đời và trong tình cảm sinh thành, dưỡng dục. Đâu cũng là lần đầu tiên chất liệu tranh sơn mài và họa tiết thời Lý được đưa vào MV qua xử lý đồ họa 3D, để dễ dàng tiếp cận với khán giả trẻ.

Một trong những điểm đáng chú ý của MV là trang phục. Hiếm có một MV nào được đầu tư riêng một nhà thiết kế dành cho trang phục. Nhà thiết kế Cao Minh Tiến trong ê kíp đã lấy cảm hứng từ họa tiết thời Lý cùng họa tiết lá bồ đề để tạo nên các bộ trang phục thuần Việt và mang tinh thần Phật giáo trong MV.

Nghệ sĩ Tân Nhàn cho biết, trong thời gian tới, cô sẽ nghiên cứu, tìm hiểu dân ca của các nước để học hỏi và tìm kiếm thêm những hướng đi mới mẻ để góp phần phát triển, lan tỏa âm nhạc truyền thống tới khán giả.

LINH KHÁNH