Nghi vấn bao trùm quanh lý giải của Saudi Arabia về cái chết bí ẩn của nhà báo Khashoggi

Theo Washington Post, những lời khẳng định của Saudi Arabia rằng nhà báo Jamal Khashoggi đã chết trong cuộc ẩu đả ở lãnh sự quán Saudi ở Istanbul dấy lên nhiều hoài nghi và trái ngược hoàn toàn với những thông tin do giới chức Thổ Nhĩ Kỳ tiết lộ trước đó.

Kết luận của chính quyền Saudi Arabia về vụ việc liên quan tới ông Khashoggi đã gia tăng sức ép lên chính quyền Trump về việc cần thiết phải tiến hành một cuộc điều tra độc lập để làm rõ cái chết của nhà báo này.

Các quan chức cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã nghe đoạn băng ghi âm mà giới chức Thổ Nhĩ Kỳ cho là bằng chứng để chứng minh nhà báo Khashoggi đã bị sát hại và phân xác bởi một nhóm các đặc vụ Saudi Arabia bên trong lãnh sự quán Saudi Arabia tại thành phố Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ hôm 2/10.

Nhà báo Jamal Khashoggi và hôn thê

Nếu được xác nhận chính thức, đoạn băng ghi âm này sẽ gây nhiều khó khăn cho Nhà Trắng để có thể chấp nhận những lý giải do Saudi Arabia đưa ra rằng, cái chết của nhà báo Khashoggi chỉ đơn giản là một vụ tai nạn. Người phát ngôn của CIA hiện vẫn chưa lên tiếng về vụ việc.

Theo thông báo được phát đi sáng 20/10 tại thủ đô Riyadh, Saudi Arabia cho biết một số “nghi phạm” chưa rõ danh tính đã tới lãnh sự quán để gặp nhà báo Khashoggi và có dấu hiệu cho thấy hai bên đã thảo luận về việc để ông Khashoggi quay trở lại Saudi Arabia. Trước đó, nhà báo Khashoggi, người thường xuyên chỉ trích các chính sách của chính quyền Saudi Arabia, đã sống lưu vong ở Virginia, Mỹ.

Cả các quan chức tình báo Mỹ, các chuyên gia chính sách đối ngoại và các nghị sĩ đều nhanh chóng cáo buộc chính quyền Saudi Arabia che đậy sự thật.

Chính quyền Saudi Arabia trước đó nói rằng ông Khashoggi đã rời khỏi lãnh sự quán hôm 2/10 và họ không biết ông ấy đi đâu. Trong khi đó, camera an ninh chỉ ghi được hình ảnh nhà báo này bước vào lãnh sự quán, song không có hình ảnh bước ra.

Nhiều thông tin về cái chết của nhà báo do Saudi Arabia cung cấp khiến giới chức Mỹ hoài nghi. Thượng nghị sĩ Adam B. Schiff từ bang California tuyên bố ông Khashoggi bị chết khi ẩu đả với một nhóm gồm hơn 10 người “không đáng tin cậy” được cử từ Saudi Arabia tới. Nghị sĩ Schiff cho rằng nếu ông Khashoggi thực sự xô xát bên trong lãnh sự quán thì đó là do ông ấy phản kháng trước những người được cử tới để bắt hoặc giết ông ấy.

Né tránh sự tổn hại thương vụ vũ khí trăm tỷ USD

Chính phủ Saudi Arabia tuyên bố hôm 19/10 rằng nhà báo Khashoggi qua đời sau vụ ẩu đả tại lãnh sự quán Saudi Arabia ở Istanbul. Thêm vào đó, 18 người Saudi Arabia đã bị bắt để điều tra thêm trong khi phó lãnh đạo cơ quan tình báo Saudi Arabia Ahmed al-Assiri đã bị cách chức.

Khi được hỏi về sự tin tưởng vào lời giải thích của Saudi Arabia cho vụ nhà báo Khashoggi bị mất tích bí ẩn hàng chục ngày trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng: "Tôi có, tôi tin".

Ông Donad Trump cũng cho biết, việc Saudi Arabia tuyên bố bắt giữ những nhân vật liên quan sau cái chết của nhà báo Jamal Khashoggi là "bước đầu tiên tốt đẹp". "Tôi nghĩ rằng đó là một bước đi đầu tiên rất quan trọng" - ông nói thêm.

Theo Tổng thống Donald Trump, những điều đã xảy ra với nhà báo người Saudi Arabia là điều “không thể chấp nhận được”.

Ông Donald Trump cũng cho biết, ông không muốn gây tổn hại tới các công ty của Mỹ cũng như việc làm của người dân Mỹ bằng cách cắt các hợp đồng vũ khí trị giá hàng tỷ USD với Saudi Arabia sau vụ việc trên.

“Cùng với con số 450 tỷ USD giá trị đầu tư, với 110 tỷ USD hợp đồng quân sự từ phía Saudi Arabia, sẽ là hơn 1 triệu việc làm. Sẽ không hữu ích khi chúng ta hủy bỏ các hợp đồng đó. Điều này gây tổn hại cho nước Mỹ hơn là Saudi Arabia. Không có các trang thiết bị quân sự của Mỹ, họ có thể đến Trung Quốc và Nga hay những nước khác. Tuy nhiên, cũng có nhiều điều khác có thể được thực hiện bao gồm các biện pháp trừng phạt”, Tổng thống Trump cho biết.

Cũng theo ông Donald Trump, cái chết của nhà báo Khashoggi là một "sự kiện khủng khiếp" sẽ không bị để đó mà không quan tâm.

Quốc tế kêu gọi điều tra toàn diện và minh bạch

Dù Saudi Arabia thừa nhận nhà báo Jamal Khashoggi đã bị chết ngay trong lãnh sự quán nước này ở thành phố Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, song vẫn còn rất nhiều câu hỏi chưa được giải đáp. Chính phủ một loạt nước, trong đó có Đức, Anh, Pháp, cùng Liên minh châu Âu, Liên Hợp Quốc và các tổ chức phi chính phủ đã kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra toàn diện và minh bạch nhằm làm sáng tỏ vụ việc.

Các nhà điều tra Thổ Nhĩ Kỳ đã mở rộng phạm vi tìm kiếm thi thể nhà báo Jamal Khashoggi tới khu rừng lớn gần thành phố Istanbul, trong khi chính phủ nước này tuyên bố sẽ “tiết lộ” tất cả mọi thứ về số phận của nhà báo Khashoggi.