Nghịch lý: Doanh nghiệp quy mô càng lớn càng nhận được nhiều hỗ trợ từ Nhà nước

Theo kết quả thống kê đổi mới sáng tạo (ĐMST) trong doanh nghiệp tại Việt Nam do Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố ngày 28/8, các doanh nghiệp ĐMST và có hoạt động ĐMST chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm như cắt giảm chi phí sản phẩm, nhưng ít tập trung cho nghiên cứu để có được những sản phẩm mới để chiếm lĩnh thị trường.

Công bố kết quả thống kê ĐMST trong doanh nghiệp. (Ảnh: Vân Anh).

Trong gần 8.000 doanh nghiệp ngành chế biến, chế tạo gồm 4.000 doanh nghiệp lớn và vừa, gần 4.000 doanh nghiệp nhỏ, chưa đến 1/4 số doanh nghiệp nhận được hỗ trợ từ phía Nhà nước. Doanh nghiệp có quy mô càng lớn thì càng nhận được nhiều hỗ trợ từ Nhà nước.

TS. Hồ Ngọc Luật, Tư vấn Ban quản lý Tiểu dự án FIRST-NASATI đánh giá đây là một nghịch lý. Trong khi nhà nước, Chính phủ đang đưa ra nhiều cơ chế, chính sách để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, thì con số khảo sát thực tế cho thấy doanh nghiệp nhỏ và vừa nhận được sự hỗ trợ rất thấp. Các chính sách hỗ trợ qua tín dụng, giảm thuế, trích lập quỹ phát triển khoa học và công nghệ phát huy ở mức chưa cao; Hỗ trợ tư vấn kỹ thuật, thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ còn thấp.

FIRST là dự án hỗ trợ nâng cao năng suất, khả năng cạnh tranh và chất lượng tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam thông qua việc tăng cường hiệu quả hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển và ứng dụng công nghệ, thúc đẩy mạnh mẽ các hoạt động sáng tạo, đổi mới công nghệ trong doanh nghiệp để tạo thêm giá trị gia tăng cho nền kinh tế do Ngân hàng thế giới tài trợ.

FISRT-NASATI là tiểu dự án hoàn thiện hệ thống thống kê, đánh giá, đo lường khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

“Chúng ta cho rằng nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, thế nhưng có đến 40% doanh nghiệp nhỏ trả lời họ ít biết hay không biết bắt đầu từ đâu, đến đầu mối nào để tiếp cận các hình thức hỗ trợ hoặc do các quy trình xét duyệt quá phức tạp”, TS Hồ Ngọc Luật nhấn mạnh.

Cùng quan điểm, TS. Phạm Đình Thúy, Vụ trưởng Vụ Thống kê Công nghiệp, Tổng cục Thống kê cho rằng, Việt Nam mới ban hành Luật hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa, có quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong những năm gần đây. Thế nhưng, doanh nghiệp có quy mô càng lớn càng nhận được nhiều hỗ trợ và tài chính đổi mới công nghệ của doanh nghiệp chủ yếu là “vốn tự có”. Vậy vai trò tổ chức, hỗ trợ của Nhà nước ở đâu?

“Điều rất đáng suy ngẫm và cần có giải pháp sớm đó là hầu hết doanh nghiệp tự tổ chức hoạt động ĐMST, đổi mới công nghệ. Như vậy, sự hỗ trợ từ các tổ chức nghiên cứu công lập, cơ sở giáo dục đại học không hỗ trợ đáng kể cho ĐMST của các doanh nghiệp”, TS. Phạm Đình Thúy nhận định.

Theo TS. Thúy, ĐMST nói chung và công tác thống kê ĐMST nói tiêng rất quan trọng, được các nước phát triển quan tâm, phát triển từ lâu. Tuy nhiên, ở Việt Nam, công việc này chưa được quan tâm đúng mức.

“Kết quả nghiên cứu và báo cáo kết quả điều tra thí điểm về nghiên cứu khoa học và ĐMST trong doanh nghiệp Việt Nam, thuộc dự án FIRST do WB hỗ trợ kỹ thuật rất có ý nghĩa và cần sớm được nghiên cứu, đưa vào ứng dụng mở rộng tại Việt Nam”, TS Thúy nhấn mạnh.

TS. Trần Đắc Hiến, Cục trưởng Cục Thông tin KH&CN quốc gia.

Theo ông Trần Đắc Hiến, Cục trưởng Cục Thông tin KH&CN quốc gia, Giám đốc Ban quản lý Tiểu dự án FIRST-NASATI, nhóm doanh nghiệp chọn ra khảo sát lần này thuộc ngành chế biến, chế tạo, bởi lẽ đây là ngành thường đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ, hoạt động ĐMST như nghiên cứu R&D, đổi mới công nghệ...

Mục đích cuộc khảo sát là thu thập thông tin về hoạt động ĐMST dựa trên phương pháp điều tra chuẩn mực quốc tế, nhằm đưa ra những số liệu thống kê đáng tin cậy phục vụ đánh giá, xây dựng chính sách, chiến lược, kế hoạch khoa học - công nghệ và so sánh quốc tế.

"Từ kết quả cuộc khảo sát đặt ra nhiều vấn đề từ tài chính, cơ chế đến hiện thực hóa các thể chế trong việc hỗ trợ doanh nghiệp ĐMST", ông Hiến cho hay./.

Vân Anh/VOV.VN