Nghìn năm bất khuất - Cổ Loa thành thất thủ

Thành Cổ Loa ở Đông Anh - Hà Nội

IIKỳ 2

Trong ngôi nhà lớn đó hai bên đặt hai hàng ghế cho Lạc tướng và Lạc hầu ngồi thiết triều. Gian trên cao hơn đặt ngai vàng của Hùng Vương. Chính giữa tường trên cao treo một cái trống đồng lớn, mặt trống to như chiếc nong, trên mặt trống khắc chạm rực rỡ tinh vi. Giữa mặt trống là một hình tròn lớn tượng trưng cho mặt trời, chung quanh là những hình nhọn dài tượng trưng cho ánh sáng rực rỡ mặt trời chiếu trong vũ trụ. Chung quanh ánh mặt trời đó là thế giới sinh hoạt phong phú của cư dân Lạc Việt như những thuyền đánh cá, những con chim lạc bay trên trời cao là tô tem giáo của người Lạc Việt, còn có những vũ nữ ca hát. Mỗi vòng trên mỗi mặt trống là những cung bậc trầm bổng cao thấp của từng nốt nhạc tạo nên những thanh âm đủ màu sắc của một bản hòa tấu trầm hùng, vang vọng. Trống đồng không chỉ là nhạc khí mà còn thể hiện uy quyền vô độ của các vua Hùng.

Một hồi trống đồng vang lên, âm thanh nghe như kim khí rung lên vang vọng trong không gian, các đồ vật trong cung điện tưởng như rung lên trong giông bão, xen lẫn âm thanh của trống đồng là tiếng tù và vang một hồi thúc dục. Trong âm thanh hùng tráng đó, vua Hùng Vương thứ XVIII-Hùng Duệ Vương bước ra. Nhà vua mặc chiếc áo lụa vàng nổi lên hình 15 con chim Lạc biểu trưng của giống nòi Lạc Việt, cũng là biểu tượng đất nước có 15 bộ. Thấy vua ra, tất cả các Lạc hầu, Lạc tướng đều đứng dậy cúi đầu làm lễ chào vua. Các Lạc hầu, Lạc tướng đều mặc áo dài lụa nâu, quần nâu, tóc dài buộc cuốn lên và buộc khăn có hình một con chim lạc. Khi một hồi trống dài vang lên và chấm dứt, Hùng Duệ Vương an tọa, các Lạc hầu, Lạc tướng ngồi xuống. Bên cạnh nhà vua có hai quan giúp việc đứng hầu cận. Chung quanh cung đình nơi thiết triều nhiều lính canh cầm giáo mác đồng, sắt đứng gác. Các Lạc hầu và Lạc tướng trông Hùng Duệ vương có vẻ gầy gò, ốm yếu. Tuy nhiên tiếng của Người vẫn sang sảng cất lên:

-Hôm nay, ta họp các Lạc Hầu và các Lạc tướng để quyết định một việc hệ trọng liên quan đến vận mệnh nước nhà. Các chư vị đã biết triều Hùng ta lập nước đã gần 1000 năm. Đất nước từ sơ khai đến hưng thịnh như ngày nay là nhờ công lao của thần dân muôn đời trong sự nghiệp dựng nước và bảo vệ đất nước. Đất nước ta không giầu có nhưng sản vật của cải cũng phong phú, địa bàn có rừng núi, có trung du, có đồng bằng, có sông, có biển. Thần dân cần cù, thông minh sáng tạo, có nền tảng văn hóa lâu đời và có truyền thống quân sự đánh giặc tài giỏi. Tuy nhiên tất cả nguồn lực đó cũng chỉ là khả năng của đất nước. Muốn biến khả năng thành hiện thực làm cho đất nước hùng mạnh, thần dân no ấm, chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược thì phải có những vị vua tài đức. Gần 1000 năm nay, triều Hùng ta đã chọn được những vị vua tài đức, thương nước, thương dân. Nhưng nay…

Hùng Duệ Vương dừng lại, uống ngụm nước trà và nói tiếp những điều khó khăn nhất trong cuộc đời làm vua trị vì hàng thập kỷ của ông:

-Ta ở ngôi đã lâu, nay tuổi già sức yếu, việc nước là một công việc nặng nhọc, không được sơ suất. Nay ta muốn truyền ngôi cho một vị vua khác để ta an nghỉ tuổi già. Ta lại không có Hoàng tử thì đành phải truyền ngôi cho người trong dòng tộc hoặc các Lạc tướng, các Lạc hầu.Đêm qua ta đã trao đổi với thần Tản Viên. Ta và Tản Viên đã thống nhất chọn người kế vị, trao ngai vàng cho Thục Phán, thủ lĩnh của tộc người Âu Việt. Người có tài về quân sự đã lãnh đạo nhân dân Lạc Việt, Âu Việt đánh bại năm mươi vạn quân Tần xâm lược. Người có tài về quân sự là nhu cầu cấp bách hiện nay vì nhà Tần đang không ngừng xua binh xuống phương Nam để thôn tính chúng ta. Việc Âu Việt và Lạc Việt sáp nhập với nhau sẽ tạo nên một quốc gia rộng lớn và hùng mạnh hơn. Dưới sự trị vì của vua Thục có thể đánh bại các cuộc xâm lược từ phương Bắc, đem lại đời sống yên bình, no ấm cho thần dân.

Hùng Duệ Vương dứt lời, không khí im lặng bao trùm toàn bộ cung điện, các Lạc hầu, Lạc tướng lộ vẻ căng thẳng trên nét mặt. Trong không khí căng thẳng đó, Lạc tướng của bộ Cửu Chân đứng dậy chắp tay thưa:

-Bẩm Hùng Vương, dòng họ Hùng đã có công lập nước và xây dựng đất nước gần 1000 năm trải qua 18 đời vua, công lao như trời biển, không thể bỗng chốc lọt vào tay người ngoài. Nếu dòng tộc Hùng không có người tài giỏi thì có thế truyền ngôi cho con rể là sơn thần Tản Viên. Con rể hiền tài cũng là con cái trong nhà. Kính mong Hùng Vương suy xét.

Sơn thần Tản Viên đứng dậy chắp tay:

-Kính thưa Hùng Vương, thưa các đại thần Lạc hầu, thưa các Lạc tướng. Thần tuy là con rể, người trong nhà của họ Hùng nhưng chỉ quen cai quản rừng núi thiên nhiên, không thể cai quản thế giới người trần. Hiện nay giặc Tần Thủy Hoàng đang đẩy mạnh tràn xuống phương Nam chiếm đất đai, đồng hóa người bách Việt. Thục Phán thủ lĩnh người Âu Việt rất tài giỏi về quân sự, đã đánh bại 50 vạn quân Tần. Nếu Thục Phán kế vị thì việc giữ vẹn toàn độc lập đất nước là một điều có thể đảm bảo.

Sau lời của Tản Viên, triều đình mới như sực tỉnh, vấn đề tài năng quân sự của người nối ngôi để đánh bại ngoại xâm là vấn đề bức thiết nhất trong tình hình hiện nay. Cung điện lại rơi vào im lặng nhưng không căng thẳng ngột ngạt nữa. Hùng Duệ Vương cho rằng đã đến giai đoạn biểu quyết. Theo truyền thống dân chủ nguyên thủy đã trở thành tục lệ của Triều đình có thể cho biểu quyết bằng giơ tay. Nhưng trong lựa chọn người kế vị không được để người biểu quyết không đồng ý bại lộ, sợ bị vua mới trả thù, cho nên Hùng Duệ Vương cho biểu quyết kín đáo, bí mật. Mỗi một thành viên của triều đình được phát một hạt ngô và một hạt đậu. Ai đồng ý thì bỏ hạt ngô, ai không đồng ý bỏ hạt đậu vào chung một thùng gỗ bịt kín chỉ có một lỗ duy nhất. Người bỏ hạt ngô hay hạt đậu phải giữ kín hạt khi bỏ vào hộp để tự bảo vệ mình.Một đại thần chỉ huy những người giúp việc phát ngô và đậu cho các Lạc hầu, Lạc tướng. Hùng Duệ vương nói:

-Các thần hãy lựa chọn, ai đồng ý truyền ngôi cho Thục Phán thì bỏ hạt ngô, ai không đồng ý thì bỏ hạt đậu vào chung một cái hòm kia. Xin mời các chúng thần quyết định.

Các Lạc hầu và Lạc tướng đứng dậy lần lượt lên bỏ hạt ngô hoặc hạt đậu lựa chọn người kế vị ngai vàng. Tiếp đó, hai đại thần đứng tách hạt ngô và hạt đậu thành hai phần ngay cái bàn trước mặt Hùng Duệ vương và các chúng thần. Kết quả, phần hạt ngô nhiều hơn phần hạt đậu. Nghĩa là triều đình đa số đã đồng ý lựa chọn Thúc Phán, Thủ lĩnh của người Âu Việt kế vị ngai vàng kế nghiệp các vua Hùng.

Hôm sau, tại vùng đồi núi Nghĩa Lĩnh vùng đất Hi Cương thuộc bộ Văn Lang, cách xa kinh đô Bạch Hạc chỉ vài dặm đường về phía Bắc được coi là vùng đất thiêng liêng. Nơi đây chính là khu đền thờ, lăng mộ của 17 đời vua Hùng và những người trong hoàng tộc. Những nhà thờ tường chình đất, cột gỗ lim, mái lợp bằng ngói vẩy cá nằm rải rác trên những quả đồi tạo thành một quần thể. Trong từng đền thờ chính giữa là bài vị các vua Hùng đặt trên những bàn cao với những lư hương đầy tàn hương. Từng quả đồi là rải rác mộ các vua Hùng xây bằng đá. Những nhà thờ và những mộ chí ẩn mình dưới những tán lá cây xanh cổ thụ cao tạo nên sự huyền bí linh thiêng.

CVL

PGS TS Cao Văn Liên