Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đột ngột tới Saudi Arabia và UAE để luận chiến Iran?

Ngày 24-6, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đột ngột tới Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) để thảo luận với các đồng minh thân cận trong việc phối hợp để đối phó với bối cảnh căng thẳng gia tăng với Iran, đặc biệt là sau khi Iran bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ. Đây là hai điểm dừng chân của ông Pompeo trên đường công du châu Á, tới Ấn Độ, Sri Lanka, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Theo trạng mạng The USA New Hub, chuyến công du Trung Đông và châu Á này của Ngoại trưởng Mike Pompeo diễn ra trong bối cảnh Washington đang đối đầu với hai cuộc khủng hoảng: (1) Với Iran ở Trung Đông. (2) Liên quan đến vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên. Vì vậy, chuyến đi này sẽ có thể giúp định hình di sản sự nghiệp của ông Pompeo với vị trí là người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ thời Tổng thống Donald Trump.

Mặc dù ông Pompeo có vẻ lạc quan về triển vọng nối lại đàm phán với Triều Tiên, song lời lẽ của ông vẫn cứng rắn và không mấy lạc quan đối với Iran.

Nguy cơ đối đầu với Iran

Nỗi lo sợ ngày càng gia tăng về nguy cơ xảy ra cuộc đối đầu quân sự giữa Mỹ và Iran đã thay đổi tính chất và lịch trình chuyến công du của Ngoại trưởng Pompeo vốn ban đầu được cho là ông sẽ đàm phán về thương mại với Ấn Độ, sau đó cùng với Tổng thống Donald Trump đến Nhật Bản và Hàn Quốc vào cuối tuần. Tuy nhiên, hai điểm dừng chân tới Saudi Arabia và UAE đã được bổ sung vào phút chót, sau khi ông Trump tuyên bố hủy một cuộc tấn công quân sự nhằm vào Iran để tránh gây thương vong.

Trong chuyến thăm chớp nhoáng ngày 24-6 ở thành phố cảng Jeddah của Saudi Arabia và thủ đô Abu Dhabi của UAE, nhiệm vụ chính của Ngoại trưởng Pompeo là thảo luận chiến lược hình thành một liên minh giữa Mỹ và 2 trong số những nước đối địch lớn nhất của Iran tại khu vực.

Channel News Asia dẫn lời Ngoại trưởng Mỹ hôn 23-6 tuyên bố: "Chúng tôi sẽ đàm phán với các nước này về cách thức để đảm bảo chúng tôi là đồng minh chiến lược và cách thức có thể thiết lập một liên minh toàn cầu để đối phó với Iran. Liên minh này sẵn sàng đẩy lùi quốc gia tài trợ khủng bố lớn nhất thế giới - Iran".

Hồi năm 2018, Ngoại trưởng Pompeo là người công bố danh sách gồm 12 yêu cầu thay đổi nhanh chóng mà Iran cần thực hiện theo. Lần này, người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ vẫn tỏ ra cứng rắn đối với cách tiếp cận của ông với nước Cộng hòa Hồi giáo. Ông khởi động chuyến công du của mình bằng việc chỉ trích Iran, coi lập luận của Iran cho lý do nước này bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ hồi tuần trước là không đáng tin và chẳng khác nào "trò trẻ con".

Trong một cuộc chiến “ngôn từ” mới đây với Iran vào ngày 25-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đe dọa sẽ “xóa sổ” một phần Iran nếu nước Cộng hòa Hồi giáo này tấn công bất cứ thứ gì của Mỹ.Trước đó, ngày 24-6, ông Trump đã ký sắc lệnh hành pháp áp đặt các biện pháp trừng phạt bổ sung, phần lớn mang tính biểu trưng đối với Lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei và các nhân vật cấp cao khác. Các biện pháp trừng phạt khác chống lại Bộ trưởng Ngoại giao Mohammad Zarif dự kiến sẽ được thông qua vào cuối tuần này.

Tổng thống Trump tại Phòng Bầu dục sáng 24-6 ký lệnh trừng phạt mới nhất vào Iran (Nguồn: Reuters)

Tổng thống Trump tại Phòng Bầu dục sáng 24-6 ký lệnh trừng phạt mới nhất vào Iran (Nguồn: Reuters)

Mặc dù vậy, Ngoại trưởng Mỹ cũng nhắc lại đề nghị đối thoại của Tổng thống Trump nhằm hạ bớt căng thẳng trong quan hệ với Iran: "Chúng tôi đã chuẩn bị để đàm phán mà không cần những điều kiện tiên quyết. Họ biết chính xác làm thế nào để tìm chúng tôi", Channel News Asia dẫn lời ông Pompeo.

Để đáp trả động thái của Mỹ, Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran (SNSC) Ali Shamkhani ngày 25-6 cho biết, kể từ ngày 7-7-2019, nước này sẽ thực hiện các bước từ bỏ một số cam kết trong thỏa thuận hạt nhân lịch sử ký với Nhóm P5+1 (gồm 5 nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và Đức) hồi năm 2015. Trước đó, hôm 8-5, Iran đã đình chỉ 2 trong số các cam kết theo thỏa thuận hạt nhân có tên gọi là Kế hoạch hành động Chung Toàn diện (JCPOA).

Triển vọng với Triều Tiên

Trái ngược với giọng điệu về Iran, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo có vẻ lạc quan về triển vọng nối lại đàm phán hạt nhân với Triều Tiên. Mặc dù, các cuộc đàm phán đã đình trệ kể từ khi Tổng thống Trump rời khỏi bàn đàm phán trong Hội nghị Thượng đỉnh lần 2 với Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un tại Hà Nội hồi tháng 2-2019, song ông Pompeo xác nhận rằng, Tổng thống Trump đã gửi một thông điệp đáp lại bức thư của ngài Kim gửi ông Trump gần đây. Ông Mike Pompeo nói: "Tôi hy vọng điều này sẽ tạo nền tảng tốt đẹp để chúng tôi bắt đầu trở lại các cuộc đàm phán quan trọng với Triều Tiên về phi hạt nhân hóa bán đảo".

Theo trạng mạng WSAU (Mỹ), hãng thông tấn Nhà nước Triều Tiên (KCNA) trước đó cho biết, Chủ tịch Kim Jong-un đã miêu tả bức thông điệp của ông Donald Trump có "nội dung tuyệt vời", song không tiết lộ chi tiết gì. Khi được hỏi liệu các cuộc thảo luận cấp chuyên viên giữa Mỹ và Triều Tiên sẽ sớm được triển khai hay không, ông Pompeo đáp rằng, Mỹ đã sẵn sàng nếu Bình Nhưỡng phát tín hiệu họ cũng sẵn sàng cho các cuộc thảo luận sau này.

Nhất Tuệ (Theo TASS, Sputnik, ISIS)

Nguồn ANTĐ: http://anninhthudo.vn/the-gioi/ngoai-truong-my-mike-pompeo-dot-ngot-toi-saudi-arabia-va-uae-de-luan-chien-iran/815639.antd