Ngoại trưởng Nga thiện chí nhắc Mỹ về INF

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 17/5 bình luận rằng, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nêu rõ lập trường, Nga sẽ phản ứng tương xứng các hành động của Mỹ sau khi rút khỏi Hiệp ước về các Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF).

Nga nhiều lần tỏ thiện chí về việc duy trì Hiệp ước INF với Mỹ.

Dẫu vậy, Tổng thống Nga cũng chỉ đạo rằng, Nga vẫn sẽ tuân theo các điều khoản trong Hiệp ước, bao gồm việc không tạo lập và bố trí tên lửa tầm trung và tầm ngắn ở những khu vực Mỹ không bố trí các hệ thống tương tự.

"Tổng thống Putin đã nêu rất rõ lập trường của Nga - chúng tôi sẽ hành động đối xứng. Bây giờ, Mỹ đã đình chỉ sự tham gia của họ trong Hiệp ước INF và tuyên bố về các bước rút khỏi Hiệp ước này, theo như thỏa thuận là 6 tháng sau. Ngày 2/8 năm nay, về mặt pháp lý, Mỹ sẽ không những đình chỉ việc thực hiện nghĩa vụ của mình theo thỏa thuận mà thậm chí sẽ không còn là bên tham gia nữa, tức là thỏa thuận này sẽ chấm dứt sự tồn tại.

Tuy nhiên, Tổng thống Putin cũng nói về việc chúng tôi sẽ không tạo lập và bố trí tên lửa tầm trung và tầm ngắn ở những khu vực mà các hệ thống tương tự do Mỹ sản xuất không xuất hiện" - Bộ trưởng Lavrov nói.

Ông Lavrov cũng nhắc tới tình hình ở châu Âu một khi Mỹ rút khỏi Hiệp ước.

"Không ai muốn ở châu Âu tái diễn lại câu chuyện từng là nguyên nhân dẫn tới việc ký kết Hiệp ước. Nhưng chúng tôi nhấn mạnh một lần nữa rằng Nga sẵn sàng không bố trí những loại vũ khí này ở các khu vực vắng bóng các hệ thống tương tự do Mỹ sản xuất" - Ngoại trưởng Lavrov nhấn mạnh.

Ngoại trưởng Nga cũng đồng thời cảnh báo rằng, khi chưa tới thời hạn ngày 2/8, vũ khí hạt nhân của Mỹ đang hiện diện trên lãnh thổ của năm quốc gia châu Âu và "trong khuôn khổ hoạt động hạt nhân chung với NATO, người ta đang xúc tiến việc huấn luyện cách thức sử dụng vũ khí hạt nhân cho binh sĩ của các quốc gia phi hạt nhân”.

"Đó là sự vi phạm trực tiếp và thô bạo vào Hiệp ước về không phổ biến loại vũ khí này, điều mà chúng tôi luôn lưu ý” - ông Lavrov nói thêm.

Nội dung về việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước INF cũng đã được đề cập tới trong cuộc họp giữa Tổng thống Putin và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tại Sochi hôm 14/5.

Theo đó, hai bên đã thảo luận về Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược (START mới).

Trong cuộc gặp, Tổng thống Putin đã nhấn mạnh rằng, Nga "sẵn sàng trở lại đối thoại thực tế thông thường trên tất cả các phương diện về ổn định chiến lược cũng như tất cả các phương diện về kiểm soát vũ khí", đồng thời hối thúc Mỹ sớm hoàn tất lập trường về Hiệp ước START mới.

Nga cảnh báo nếu Mỹ không sớm nêu rõ lập trường về Hiệp ước START mới, thì Nga "sẽ phải thực hiện các biện pháp cần thiết để đảm bảo năng lực an ninh và quốc phòng của mình".

Nhiều chuyên gia nhận định, Mỹ có khả năng cũng sẽ rút khỏi Hiệp ước START mới như họ đã từng làm đối với Hiệp ước INF.

Mới đây, Chính phủ Mỹ đã ký kết các bản hợp đồng trị giá hơn 1 tỷ USD để phát triển loạt tên lửa mới.

Hoạt động này hoàn toàn trái ngược với tuyên bố của Mỹ hồi tháng 2/2019 rằng, nước này vẫn tiếp tục tuân thủ những giới hạn mà INF đề ra.

Ông Vladimir Yermakov, người đứng đầu bộ phận kiểm soát vũ khí và không phổ biến hạt nhân của bộ Ngoại giao Nga cho rằng, các quốc gia châu Âu đang tự đưa mình vào bờ vực của thảm họa hạt nhân và tự hủy diệt bản thân bằng cách ủng hộ bất kỳ nỗ lực hạt nhân nào của Mỹ.

“Thật đáng buồn, một số quốc gia phụ thuộc vào Washington đang giả vờ như không có gì xảy ra hoặc chỉ đơn giản là sợ nghĩ về hành động khiêu khích này” - ông nói với hãng tin RIA Novosti.

Tuyên bố rút khỏi INF hồi tháng 10/2018, Tổng thống Donald Trump cáo buộc Nga vi phạm hiệp ước khi cho phát triển tên lửa 9M729 trên hệ thống Iskander. Về phần mình, Nga phủ nhận mọi cáo buộc vi phạm INF từ phía Mỹ.

Hải Lâm