Ngôi đền thiêng nghìn năm tuổi bên dòng Lam xứ Nghệ

Đền Quả Sơn thờ Uy Minh Vương Lý Nhật Quang (Hoàng tử thứ 8 của Vua Lý Công Uẩn), làm Tri châu Nghệ An từ năm 1041-1057. Trên cương vị Tri châu suốt 16 năm, Uy Minh Vương Lý Nhật Quang đã lập được nhiều công lao hiển hách: đánh giặc giữ vững biên cương, xây dựng xứ Nghệ thành một vùng trù phú, một căn cứ địa đáng tin cậy của triều đình. Với công lao to lớn, sau khi mất, ông đã được nhân dân xứ Nghệ lập nhiều đền thờ, trong đó có đền Quả Sơn. Đền được xây dựng dưới chân núi Quả, bên dòng sông Lam. Ảnh: Huy Thư

Ngày trước, đền có quy mô đồ sộ, uy nghi, trang nghiêm với 7 tòa, 24 gian được làm bằng gỗ lim. Năm 1952, máy bay thực dân Pháp đánh bom làm đền hư hỏng, trở thành phế tích. Năm 1996, với sự đóng góp của nhân dân và nguồn hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước, đền được khôi phục. Trong các năm 2020 -2022, thực hiện dự án trùng tu với kinh phí hơn 70 tỷ đồng, đền đã có diện mạo khang trang như ngày hôm nay. Các hạng mục như cổng tam quan, nghi môn, hạ, trung, thượng điện, tả hữu vu, nhà thổ thần, nhà truyền thống, khu lăng mộ, nhà thiết lễ, nhà kho, nhà quản lý... được xây dựng, trùng tu, sắp xếp lại một cách đăng đối, hài hòa. Ảnh: Huy Thư

Ngoài thờ Uy Minh vương Lý Nhật Quang, đền còn phối thờ Đông Chinh Vương, Dực Thánh Vương - hai vị hoàng tử khác của nhà Lý... Trong ảnh: Tượng Uy Minh Vương Lý Nhật Quang thờ tại thượng điện. Ảnh: Huy Thư

Tại đền Quả Sơn còn lưu giữ nhiều đồ tế khí cổ kính như ngai, lọng, kiệu, đại tự, bát bửu, lư hương cùng nhiều hiện vật có giá trị. Đền đã được công nhận Di tích lịch sử cấp Quốc gia năm 1998. Ảnh: Huy Thư

Hàng năm, vào ngày 17 tháng Chạp tại đền sẽ diễn ra lễ giỗ Uy Minh Vương Lý Nhật Quang và từ ngày 18 - 20 tháng Giêng diễn ra Lễ hội Đền Quả Sơn. Lễ hội đã được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia năm 2018. Ảnh: Huy Thư

Khu lăng mộ Uy Minh Vương Lý Nhật Quang trong khuôn viên đền được tôn tạo khang trang. Ảnh: Huy Thư

Lễ hội Đền Quả Sơn được tổ chức hằng năm nhằm bảo tồn, gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa của dân tộc, tưởng nhớ công đức các vị phúc thần, thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tâm linh của người dân và du khách thập phương, góp phần giáo dục truyền thống, thắt chặt thêm tình đoàn kết cộng đồng. Trong ảnh: Du khách tham quan nhà truyền thống đền Quả Sơn. Ảnh: Huy Thư

Lễ hội Đền Quả Sơn 2024 chính thức diễn ra trong các ngày 28 và 29/2 (tức ngày 19 và 20 tháng Giêng năm Giáp Thìn) với nhiều hoạt động hấp dẫn, như lễ khai quang, lễ yết cáo, lễ yên vị, tân lễ, hội đua thuyền, thi đấu thể thao, biểu diễn văn nghệ… trong đó trò lộn quân, lễ rước thần và hội đua thuyền là những điểm nhấn quan trọng, đặc sắc của lễ hội. Ảnh: Huy Thư

Giải đấu thể thao tại Lễ hội Đền Quả Sơn thu hút hàng nghìn khán giả, để lại ấn tượng khó quên trong lòng du khách. Ảnh: Huy Thư

Nét mới trong trang trí cảnh quan tại đền Quả Sơn mùa lễ hội năm nay là có nhiều tiểu cảnh Xuân - Tết được thiết kế đẹp, hấp dẫn. Ảnh: Huy Thư

Về với Lễ hội Đền Quả Sơn, du khách không chỉ được trải nghiệm không gian lễ hội cổ kính linh thiêng, mà còn được hiểu thêm nhiều nét văn hóa truyền thống cũng như thưởng lãm, mua sắm các đặc sản, nông sản nổi tiếng của xứ Lường. Ảnh: Huy Thư

Huy Thư