Ngôi mộ Cẩm Vinh công chúa bị lãng quên: Sở VHTTDL Thanh Hóa hồi âm sau phản ánh của Pháp luật Plus

Sau khi Pháp luật Plus đăng tải bài viết "Thanh Hóa: Ngôi mộ công chúa Cẩm Vinh Trưởng dường như bị lãng quên?", ngày 8/12, tòa soạn đã nhận được công văn trả lời của Sở Văn hóa thể thao du lịch (SVHTTDL) tỉnh Thanh Hóa liên quan đến sự việc này.

Công văn Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa gửi Pháp luật Plus.

Theo nội dung công văn, Sở VHTTDL tỉnh Thanh Hóa ghi nhận và đánh giá cao tinh thần, trách nhiệm của phóng viên đã dành thời gian tâm huyết cho công tác bảo tồn giá trị văn hóa của tỉnh nhà.

Về tấm bia đá tại cánh đồng Cao Hay, xã Xuân Phong, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa, Sở VHTTDL tỉnh Thanh Hóa cho biết, ngày 8/5/2016, Sở này đã có văn bản gửi UBND xã Xuân Phong đề nghị trên cơ sở hiện trạng của Bia, có phương án bảo vệ, bảo quản di vật, tránh hư hỏng, sụp đổ.

"Việc xác định định dưới lòng đất ở khu vực tấm bia đá có mộ táng và có phải là mộ của Cẩm Vinh công chúa không, cần phải nghiên cứu, khai quật khảo cổ theo quy định của pháp luật hiện hành" - công văn của Sở VHTTDL tỉnh Thanh Hóa nêu.

Tấm bia trên thân Rùa ở tư thế nghiêng.

Về việc tạo điều kiện để ngôi mộ cổ này thành di tích lịch sử, Sở VHTTDL Thanh Hóa cho biết, tấm bia "Đại Việt Cẩm Vinh Trưởng công chúa thần đại bi" là hiện vật có giá trị về lịch sử, văn hóa và mỹ thuật điêu khắc đá thời kỳ cuối thế kỷ XV.

Tuy nhiên, việc nghiên cứu để đề nghị cấp có thẩm quyền xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa phải đảm bảo đúng tiêu chí, trình tự, thủ tục được quy định tại Luật di sản văn hóa.

Về việc trùng tu, tôn tạo, Sở VHTTDL tỉnh Thanh Hóa cho biết, tấm bia này là di vật có giá trị về lịch sử, văn hóa, mỹ thuật thời Lê Sơ thế kỷ XV, việc UBND xã Xuân Phong đề nghị tu bổ, bảo quản để bảo tồn, giữ gìn và phát huy giá trị tấm bia đá, góp phần giáo dục truyền thống cho các tầng lớp nhân dân là rất cần thiết.

Sở VHTTDL hoàn toàn ủng hộ về chủ trương và hỗ trợ tối đa về chuyên môn nghiệp vụ để địa phương tu bổ, bảo quản tấm bia đá.

Việc hỗ trợ kinh phí để thực hiện tu bổ, bảo quản di tích từ nguồn ngân sách tỉnh, trung ương chỉ dành cho các di tích đã được xếp hạng các cấp thep quy đinh tại Điều 24 về Quy định quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử, văn hóa danh lam thắng cảnh trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.

Do đó, theo Sở này, kinh phí thực hiện việc tu bổ, bảo quản tấm bia đá nói trên do UBND huyện thọ Xuân, UBND xã Xuân Phong chủ động bố trí từ nguồn ngân sách địa phương và các nguồn huy động hợp pháp khác...

Mặt trước của tấm bia ngự trên lưng rùa đã nhạt phai theo trầm tích thời gian.

Theo tìm hiểu, Tấm bia có chiều cao từ chóp xuống lưng rùa là 2.6m, chiều rộng tấm bia là 1.27m, chiều dài của rùa là 2.1m, độ dày thân rùa là 30cm, chiều rộng lưng rùa 1.34m.

Bia được lập năm 1498 nằm theo hướng Đông Nam có ghi lại bằng chữ Hán, mới đây được một người dân tại địa phương tìm “lời giải” cho tấm bia” và được Viện nghiên cứu Hán Nôm dịch ngày 17 tháng 3 năm 2017.

Cẩm Vinh Trưởng công chúa nước Đại Việt, có tên Húy là Mỹ Thuần, là con gái thứ 11 của Thánh Tông Thuần hoàng đế, mẹ là Thọ An cung Kính phi họ Nguyễn.

Công chúa sinh giờ Dậu ngày Bính Tuất, tức mồng 3 tháng 6 nhuận năm Giáp Ngọ, niên hiệu Hồng Đức thứ 5 (1474), từ nhỏ tính tình đã thuần hậu, tiên đế hết lòng yêu quý.

Ngày Mậu Thân 12 tháng 9 năm Đinh Mùi (1487) đặc sai Nam quân Đô đốc phủ, Tả Đô đốc, Bình Lương bá Lê Chí, Nội phủ giám kiêm Thái giám Phạm Kiệt đến ban kim sách phong làm Cẩm Vinh Công Chúa - vẻ lan thêm đẹp, nét ngọc càng thuần.

Cũng năm đó vào ngày Quý Mão mùng 8 tháng 11, sai Hộ bộ Thượng thư Trịnh Công Ngô làm Nạp Thành Phó sứ làm lễ cho công chúa hạ giá cùng con trai của Trung quân Đô Đốc phủ, Chưởng phủ sự, Thái úy quận công Lê Thọ Vực, tức Phò mã đô úy Tủng Thuyên cho đặt phủ đệ ở Phường Đông Tác huyện Vĩnh Xương phủ Phụng Thiên, Công chúa tự lo việc nhà, cần kiệm quản gia. Tình cầm sắt tuy hòa hợp nhưng mộng hùng bi chưa thành.

Ngày Đinh Mùi 12 tháng 5 năm Mậu Ngọ niên hiệu Cảnh Thống 1 (1498) công chúa bị cảm. Thánh thượng Hoàng đế sai thái y viện Đại sứ Lý Thủ Hộ, Tế Sinh đường khán chẩn Nguyễn Bá Lân ngày đêm thăm khám thuốc thang mà không khỏi. Giờ Mùi ngày Đinh Dậu mồng 3 tháng 7 Công chúa qua đời, hưởng thọ 25 tuổi.

Nghe được tin buồn, Thánh thượng vô cùng đau đớn, bỏ 3 ngày không thiết triều, ban tiền an ủi 27 vạn. Sai Tư lễ giám Tả Đề điểm Hà Văn Đãi lo tang sự, Đề đốc Hiệu lực Tứ về Quân sự vụ Dung Hồ bá Lê Lan đến tế. Đại ý rằng: Mệnh em không dài, phúc em ít ỏi, nghe tin buồn đến, đau xé lòng ta. Ân lễ trước sau rất mực đầy đủ.

Ngày Bính Thìn 24 tháng 11 năm ấy đưa tang. Ngày tân Mùi mồng 10 tháng 11 táng ở cánh đồng Cao Hay, Phong Bang huyện Lôi Dương là quê của thân mẫu công chúa. Công chúa dịu dàng kín đáo, hiền thục đoan trang, khiêm nhường cao quý, xứng đáng được khắc ghi vào bia đá, truyền mãi muôn đời.

Ngày 10 tháng 11 năm Nhâm Ngọ niên hiệu Cảnh Thống thứ 1 (1498) hiến cung Đại Phu, Hàn lâm viện Thị chế kiêm Tú lâm cục Tư huấn thần thân Cảnh Vân vâng sắc soạn.

Cẩn sự lang, Trung thư giám Chính tự, Thần Ngô Ninh vâng mệnh viết chữ. Hiến cung Đại phu, Kim Quang môn Đãi chiếu, thần Tô Đắc vâng mệnh viết chữ triện trên trán bia. Cẩn sự Tá lang, Ngự dụng giám san thư cục, Cục chính thần Phạm Bảo khắc bia.

Đăng Hạ