Ngồi tù oan 12 năm vì nạn nhân nhận diện nhầm

Sáng 2/9/2003, Romano Van der Dussen, đến bãi biển Costa del Sol nổi tiếng của Tây Ban Nha để nghỉ ngơi sau cuộc phỏng vấn xin việc. Anh chàng 30 tuổi, quốc tịch Hà Lan, với khả năng nói thành thạo 4 ngôn ngữ tự tin rằng sẽ sớm nhận việc tại một khu du lịch.

Bỗng nhiên trưa ngày hôm đó, anh bị hai cảnh sát chặn lại, hỏi tên và bắt giữ chờ xét xử. Phải vài ngày trước phiên tòa, Dussen mới được thông báo rằng anh bị bắt cáo buộc hiếp dâm. Cụ thể, anh là nghi phạm chính trong vụ tấn công tình dục 3 phụ nữ vào đêm 10/8/2003. Trong cả ba trường hợp, kẻ tấn công tiếp cận nạn nhân, đánh đập rồi cưỡng hiếp họ. Một trong số nạn nhân bị tổn thương đến mức không thể nhớ gì về những gì xảy ra và luôn trong tình trạng bị sốc.

Họ đưa ra những lời khai lộn xộn. Nạn nhân mô tả kẻ tấn công có thân hình cường tráng với mái tóc xoăn. Hai người nói kẻ này tóc vàng, cắt ngắn, trong khi người còn lại nói tóc màu nâu sẫm và dài.

Cảnh sát cho rằng các vụ án cùng một kẻ gây ra, do cách thức giống nhau và sự trùng hợp về địa điểm và thời gian.

Cảnh sát bắt đầu cho các nạn nhân xem các bức ảnh có thể là nghi phạm. Van der Dussen xuất hiện trong một trong số đó vì từng đánh nhau với bạn gái và đối đầu với một sĩ quan cảnh sát, song không bị kết án.

Ban đầu, các nạn nhân không chỉ ra Dussen nhưng 12 ngày sau, 22/8, hai người nói anh "chắc 100%" là kẻ tấn công. Một nhân chứng từ ban công cách đó vài căn nhà, cũng nhận diện Dussen là thủ phạm.

Romano Van der Dussen bị ngồi tù oan 12 năm. Ảnh: El Páis.

Trong khi chờ xét xử trong tù, Dussen viết thư cho thẩm phán nói rằng có chứng cứ ngoại phạm và có thể cung cấp nhân chứng. Tại thời điểm này, anh vẫn tự tin rằng sẽ được trả tự do, vì chắc chắn rằng không có bằng chứng ADN nào liên kết với tội ác.

Tuy nhiên, mọi thứ trở nên tồi tệ ngay trước phiên tòa. Luật sư của anh nói rằng văn phòng công tố đã đưa ra thỏa thuận chỉ phạt 7 năm tù nếu nhận tội. Với 18 tháng đã thụ án trong khi chờ xét xử, anh sẽ sớm bị chuyển đến một nhà tù Hà Lan và đủ điều kiện để được ân xá ngay.

Tất nhiên, Dussen từ chối bởi anh không thể nhận thứ mình không làm. Nhưng các nạn nhân hầu tòa, nhìn Dussen qua một màn hình cách biệt, và đã xác nhận anh là thủ phạm. "Tôi hy vọng quỷ dữ đưa hắn xuống địa ngục," nữ nạn nhân nói và ngất xỉu khi nhìn thấy Dussen. Hai nạn nhân khác khai "hoàn toàn chắc chắn" là Dussen.

Ngày hôm sau, các chuyên gia pháp y cho biết ADN trên cơ thể các nạn nhân, cùng với dấu vân tay, không thuộc về Dussen. Không camera an ninh nào trong khu vực diễn ra các vụ tấn công có bất kỳ cảnh quay nào về anh ta. Bằng chứng duy nhất, là lời khai của các nạn nhân.

Bất ngờ ngày 25/5/2005, anh vẫn bị Tòa án Málaga kết tội Hành hung gây thương tích trầm trọng, Hiếp dâm và Cướp sử dụng vũ lực, tuyên án 15 năm 6 tháng tù. Tòa án chưa bao giờ giải thích lý do các bằng chứng ADN không được chấp nhận, đồng thời, cũng không đề cập đến bằng chứng ngoại phạm của Dussen. Anh ta đã dự tiệc với bạn bè trong đêm xảy ra vụ án, có ít nhất 10 người có thể làm chứng.

"Tôi cảm thấy như bị kết án trước cả khi phiên tòa bắt đầu", Dussen cay đắng nói, thề với danh dự của mình và mẹ đẻ, rằng anh ta vô tội.

Tôi chưa bao giờ hành hung những người phụ nữ đó và sẽ không bao giờ làm điều tương tự vậy. Mẹ tôi từng bị cưỡng hiếp khi 14 tuổi và bà không bao giờ vượt qua được. Chị gái tôi là kết quả của cuộc tấn công tình dục đó, và mẹ luôn nhìn thấy khuôn mặt của kẻ hiếp dâm mình trong con gái của chính mình. Tôi không phải thú vật để lặp lại tội ác đó", Dussen nói.

Và Dussen đã không có cơ hội gặp lại mẹ mình. Bà không thể chịu đựng được việc con trai bị kết tội hiếp dâm. Bà không bao giờ đến Tây Ban Nha thăm gặp anh và đã chết vì bệnh ung thư khi con đang thụ án.

Thậm chí, em gái của Dusen là cảnh sát, cũng không chịu tin rằng anh trai vô tội. "Ở châu Âu, luật pháp chẳng bao giờ bỏ tù ai oan", cô nói và như mẹ, cũng không một lần thăm gặp anh trai.

Vào ngày đầu tiên trong tù, Dussen đã bị bạn tù đánh đập dã man đến nỗi phải nhập bệnh viện điều trị suốt 3 tuần. Các lính canh biết rằng không thể đảm bảo an toàn cho Dussen, vì vậy buộc phải cho anh vào biệt giam. "Tôi thực sự đã phát điên", anh nói.

Romano Van der Dussen (trái) và thủ phạm thực sự, Mark Dixie. Ảnh: El Páis.

Ba năm sau, một tội ác tưởng như không liên quan đã được giải quyết ở một nơi cách nhà tù của Dussen 2.000 km. Một người mẫu 18 tuổi, đã bị hãm hiếp và sát hại ở London (Anh) vào tháng 9/2005. Mark Dixie, kẻ có tiền sử tấn công tình dục, cưỡng hiếp và cướp của, đã bị bắt một năm sau đó và bị kết án 34 năm.

Năm 2006, mẫu gene của Mark Dixie đã được thêm vào cơ sở dữ liệu của Interpol và cảnh sát Tây Ban Nha phát hiện rằng nó trùng khớp với mẫu được tìm thấy ở 3 vụ hiếp dâm mà Dussen bị kết án.

Cảnh sát gửi cho tòa án một báo cáo ngày 23/3/2007 với nội dung, độ trùng khớp mẫu ADN của Mark Dixie với hung thủ cao gấp 54 triệu lần so với Dussen. Nói cách khác, Mark mới là thủ phạm.

Để chắc chắn, cảnh sát cũng yêu cầu nhà chức trách Anh cung cấp một mẫu ADN mới của Mark Dixie và xét nghiệm lại. Kết quả cho thấy trùng khớp với mẫu thu tại hiện trường 3 vụ hiếp dâm liên quan tới Dussen.

Trong khi đó, ở Anh, Mark Dixie thừa nhận là thủ phạm 3 vụ hiếp dâm trên và nói sẵn sàng cộng tác điều tra vì "không muốn ai phải ngồi tù vì điều người ta không làm". Nhưng cảnh sát hai nước đã mất tới 8 năm để hoàn thành các thủ tục hành chính và công bố kết quả chính thức.

"Dường như không ai vội vàng xác định liệu một người đàn ông vô tội đã bị đưa vào tù hay không. Ngay khi có vẻ như Dussen sắp được trả tự do, y rằng sẽ mọc ra một số thủ tục giấy tờ mới và anh ta lại phải đợi hết năm này đến năm khác", luật sư của Dussen phàn nàn.

Sau 12 năm ngồi tù oan, ngày 11/ 2/2016, Dussen cuối cùng được thả khỏi nhà tù ở Palma de Mallorca.

Ngày hôm đó, ít ai để ý thấy một người phụ nữ kiên nhẫn đứng sang một bên, đợi cho đến khi anh nói chuyện xong với các nhà báo. "Cô ấy là điều tốt lành duy nhất xảy ra với tôi trong 12 năm qua, có lẽ là trong cả cuộc đời", Dussen nói.

Sau hơn 10 năm ngồi tù oan, Dussen cho rằng điều khiến cảm thấy tiếc nuối nhất là không thể ôm mẹ trước khi bà mất.

Thảo Nguyên (Theo El Páis)