Người có duyên với công tác điều tra chuyên án

Chị Đào Thu Lan, Trưởng phòng Phòng Chống buôn lậu và xử lý vi phạm, Cục Hải quan Lạng Sơn.

Dù khá bận rộn với công việc ngày cuối năm, nhưng chị Đào Thu Lan đã dành cho tôi một buổi trò huyện thân mật tại phòng làm việc. Nghe chị kể về nhiều vụ án chị trực tiếp khám phá, tham gia từ khi thu thập thông tin tài liệu, chứng cứ, lựa chọn các đối tượng có dấu hiệu nghi vấn cao để tiến hành điều tra, xác minh, cho đến quá trình khởi tố vụ án, tôi cảm nhận được phần nào công việc vất vả mà chị cũng như các công chức làm công tác chống buôn lậu, xử lý vi phạm trải qua.

Nếu không có niềm đam mê, không có sự “đau đáu” xả thân cho mỗi chuyên án của từng công chức Hải quan thì những vụ án “siêu khủng” mà cơ quan Hải quan khám phá thời gian qua sẽ không có được thành công lớn như vậy.

Chị kể đó là chuyên án mang bí số LS712, đấu tranh, xử lý hành vi NK, kinh doanh mặt hàng nông, lâm, thủy sản gian lận, trốn thuế GTGT xảy ra tại cửa khẩu Tân Thanh, tỉnh Lạng Sơn.

Chị cho biết, theo quy định các mặt hàng nông, lâm, thủy sản chưa qua chế biến hoặc mới chỉ qua sơ chế thông thường (bóc vỏ, sấy khô...) khi NK được miễn thuế GTGT. Tuy nhiên, khi bán các sản phẩm này cho các hộ, cá nhân kinh doanh và các tổ chức, cá nhân khác, DN phải kê khai, nộp thuế GTGT ở khâu thương mại với mức thuế suất 5% theo quy định.

Nhận thấy những sơ hở từ các quy định là “mảnh đất màu mỡ” để các đối tượng thu lợi bất chính. Và cũng từ kết quả việc áp dụng các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan, chị và đồng nghiệp nắm bắt được phương thức, thủ đoạn các đối tượng lợi dụng là thành lập khống các công ty, thuê người thiếu hiểu biết pháp luật hoặc các đối tượng tệ nạn xã hội đứng tên làm giám đốc các DN NK... sau đó hoạt động trong khoảng thời gian ngắn (1-2 năm) thì giải thể; thành lập DN mới hoặc lập ra nhiều DN ở các địa phương khác nhau để hợp thức hóa chứng từ, hóa đơn nhằm gian lận, trốn thuế GTGT.

Để điều tra, đấu tranh làm rõ các dấu hiệu nghi vấn trên, chị Đào Thu Lan đã báo cáo lãnh đạo Cục để phối hợp với Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) xác lập chuyên án đấu tranh làm rõ các hành vi vi phạm của các DN. Không kể ngày đêm, chị và các đồng đội tiến hành rà soát dữ liệu hàng hóa nông, lâm, thủy hải sản của các DN NK qua cửa khẩu Tân Thanh - Lạng Sơn, nghiên cứu kỹ hồ sơ, tập trung xác minh, thu thập tài liệu, chứng cứ để tìm hướng “đột phá” cho chuyên án. Và kết quả, chị đã thống kê được 93 DN NK hàng nông sản với tổng kim ngạch khoảng 2.739,9 tỷ đồng. Hàng hóa được NK chủ yếu thuộc nhóm hàng tiêu dùng trực tiếp như cam, quýt, lê, táo; củ hành, tỏi khô, hành tây, khoai tây… Nếu bán toàn bộ số nông sản này cho các hộ, cá nhân kinh doanh sẽ phải kê khai tính nộp thuế GTGT ở khâu thương mại, tương đương số tiền thuế khoảng 136,9 tỷ đồng.

Qua thời gian thu thập thông tin, rà soát, đánh giá hoạt động kinh doanh, NK mặt hàng nông lâm thủy hải sản của DN nghi vấn gian lận, trốn thuế GTGT, Ban chuyên án tiến hành điều tra, xác minh sâu với 2 DN có dấu hiệu vi phạm. Đó là: Công ty TNHH MTV TM Trường Sơn, (MST: 5701786020), địa chỉ tại xã Hồng Thái Đông, thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh và Công ty TNHH XNK nông lâm thủy sản Lạng Sơn, (MST: 0201573096), địa chỉ tại số 20 - Tổ 6, Cát Bà, TP Hải Phòng với số tiền thuế GTGT nghi vấn gian lận của DN là khá lớn.

Kể lại quá trình điều tra, xác minh từ các địa phương trong khi các đối tượng bỏ trốn, chúng tôi mới thấu hiểu những khó khăn trong quá trình phá án mà CBCC làm điều tra của cơ quan Hải quan gặp phải. Ròng rã 8 tháng sau Cơ quan An ninh điều tra đã khởi tố vụ án hình sự “Lê Thanh Phong cùng đồng phạm mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước” xảy ra tại Hải Phòng và Quyết định khởi tố bị can đối với Lê Thanh Phong về tội mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước quy định tại Khoản 2 Điều 203 Bộ luật Hình sự.

Với vị trí Trưởng phòng Phòng Chống buôn lậu và xử lý vi phạm, Cục Hải quan Lạng Sơn, có những vụ án điều tra vô cùng vất vả, phải làm ròng rã nhiều ngày, hôm nào cũng nửa đêm, rạng sáng chị mới về nhà. Chúng tôi hiểu sau mỗi chiến công đó là sự hi sinh thầm lặng của chị và đồng đội góp phần chống thất thu cho NSNN.

Hồng Nụ