Người dân Armenia ồ ạt rời khỏi Nagorno-Karabakh, phe ly khai giao nộp vũ khí

Lãnh đạo Nagorno-Karabakh nói rằng 120.000 người Armenia trong khu vực không muốn sống như một phần của Azerbaijan vì sợ bị đàn áp và thanh lọc sắc tộc. Ở trung tâm Karabakh, người dân đã cố gắng đổ đầy nhiên liệu và bắt đầu lái xe dọc hành lang Lachin về phía biên giới với Armenia.

Đoàn xe của người dân ở Nagorno-Karabakh chạy sang biên giới với Armenia vào ngày 24 tháng 9 năm 2023. Ảnh: Reuters

99,9% người gốc Armenia sẽ rời Nagorno-Karabakh

Người Armenia ở Karabakh, một vùng lãnh thổ được quốc tế công nhận là một phần của Azerbaijan nhưng trước đó nằm ngoài tầm kiểm soát của họ, đã buộc phải ngừng bắn vào tuần trước sau hoạt động quân sự kéo dài 24 giờ của quân đội Azerbaijan.

Người Armenia không chấp nhận lời hứa của Azerbaijan về việc đảm bảo quyền lợi của họ sau khi khu vực được sáp nhập. David Babayan, cố vấn của người đứng đầu nước Cộng hòa Artsakh tự phong, nói: “99,9% người Armenia” sẽ rời khỏi Nagorno-Karabakh.

Babayan nói: “Số phận của những người dân nghèo của chúng tôi sẽ đi vào lịch sử như một nỗi ô nhục và xấu hổ đối với người dân Armenia. Những người chịu trách nhiệm về số phận của chúng tôi một ngày nào đó sẽ phải trả lời trước Chúa về tội lỗi của họ".

Các nhà lãnh đạo Armenia ở Karabakh cho biết tất cả những người bị mất nhà cửa do hoạt động quân sự của Azerbaijan và muốn rời đi sẽ được lực lượng gìn giữ hòa bình Nga hộ tống đến Armenia.

Các phóng viên của Reuters gần làng Kornidzor ở biên giới Armenia đã nhìn thấy một số ô tô chất đầy hàng hóa đi vào Armenia. Armenia cho biết 377 người tị nạn đã đến vào tối Chủ nhật.

Thủ tướng Armenia, Nikol Pashinyan, đang phải đối mặt với lời kêu gọi từ chức vì không cứu được Karabakh. Trong bài phát biểu trước toàn quốc, ông cho biết một số viện trợ đã đến, nhưng một cuộc di cư ồ ạt dường như không thể tránh khỏi.

"Nếu những điều kiện thích hợp không được tạo ra để người Armenia ở Nagorno-Karabakh sống trong nhà của họ và không có cơ chế bảo vệ hiệu quả chống lại việc thanh lọc sắc tộc, thì khả năng cao là người Armenia ở Nagorno-Karabakh sẽ coi việc sống lưu vong khỏi quê hương là nơi duy nhất cách để cứu mạng sống của họ", ông nói.

Phe ly khai giao nộp vũ khí, xung đột sẽ kết thúc?

Chiến thắng của Azerbaijan vào tuần trước có thể nói đã chấm dứt một trong những vùng “xung đột đóng băng” kéo dài hàng thập kỷ sau sự tan rã của Liên Xô. Tổng thống Azerbaijan, Ilham Aliyev, cho biết "nắm đấm sắt" của ông đã kết thúc cuộc xung đột này. Armenia cho biết hơn 200 người thiệt mạng và 400 người bị thương trong chiến dịch quân sự của Azerbaijan.

Phe ly khai người Armenia ở Nagorno-Karabakh đã giao nộp vũ khí, qua đó có thể chấm dứt cuộc xung đột đã kéo dài nhiều thập kỷ ở vùng đất này. Ảnh: Reuters

Năm 2020, sau nhiều thập kỷ giao tranh, Azerbaijan đã giành chiến thắng trong Chiến tranh Karabakh lần thứ hai kéo dài 44 ngày mang tính quyết định, chiếm lại lãnh thổ trong và xung quanh Karabakh.

Cuộc chiến đó kết thúc bằng một thỏa thuận hòa bình do Nga làm trung gian, trước khi Azerbaijan như đã biết vừa tấn công và chiếm lại toàn bộ lãnh thổ được quốc tế thừa nhận thuộc về họ nhưng đầy tranh chấp này.

Với 2.000 lính gìn giữ hòa bình trong khu vực, Nga cho biết, theo các điều khoản ngừng bắn, 6 xe bọc thép, hơn 800 vũ khí loại nhỏ, vũ khí chống tăng và hệ thống phòng không di động, cũng như 22.000 viên đạn, đã được phe ly khai người Armenia bàn giao vào thứ Bảy.

Trong khi đó, một khu vực cho 40.000 người di cư từ Karabakh đã được chuẩn bị ở Armenia. Azerbaijan, quốc gia chủ yếu theo đạo Hồi, cho biết người Armenia theo đạo Thiên chúa có thể rời đi nếu họ muốn.

Bùi Huy (theo Reuters, CNA)