Người lãnh đạo với quyết tâm đổi mới

Trong quá trình xây dựng, kiến thiết đất nước, đồng chí được giao phụ trách các lĩnh vực quan trọng về kinh tế như công nghiệp, thương mại, xây dựng... Vì vậy, hầu hết những công trình trọng điểm được xây dựng trước đây tại các tỉnh, thành phố đều có sự đóng góp của đồng chí. Ngành điện có Nhiệt điện Phả Lại, Uông Bí, Ninh Bình, sau đó là thủy điện Sông Đà, Yaly, Sơn La, Trị An; ngành dầu khí có mỏ Bạch Hổ, sau đó là Nam Côn Sơn, Đại Hùng. Hay như về công tác quy hoạch, xây dựng Thủ đô Hà Nội, đồng chí luôn trăn trở, suy tư làm sao để xây dựng Hà Nội xứng tầm vị thế Thủ đô… Những năm là Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, đồng chí đã góp phần xây dựng mỏ Mạo Khê, cầu Thăng Long...

Để có được những công trình tầm cỡ như thế, tôi được biết và được dự nhiều cuộc họp do đồng chí chủ trì, thường họp quá trưa, thậm chí nhịn cơm thông đến chiều để bàn bạc kỹ lưỡng các phương án, kế hoạch triển khai.

Đồng chí Đỗ Mười là người quyết tâm lớn trong việc gắn thực tiễn với lý luận. Nhiều lần đến nhà, hiếm khi thấy đồng chí rời quyển sách trên tay, câu nào quan trọng là gạch dưới chân, mời cán bộ có trách nhiệm đến gợi mở những vấn đề đối nội, đối ngoại. Sau khi nghỉ công tác, đồng chí thường xuyên nhắc nhở các đồng chí lãnh đạo phải lưu ý đến tình hình thế giới, nhất là qua bài học xương máu từ cuộc “cách mạng màu” ở khu vực Trung Đông, Bắc Phi, để đề cao cảnh giác, không cho phép mình giẫm vào vết xe đổ của các nước nói trên, chúng tôi thấy sâu sắc quá. Đồng chí đúng là tấm gương tiêu biểu về học tập suốt đời, lúc nào cũng học, đọc, nắm bắt tình hình cơ sở.

Là chiến sĩ cách mạng kiên trung, nhưng đồng chí Đỗ Mười cũng là nhà lãnh đạo nhiệt huyết với sự nghiệp đổi mới. Khi tôi là Bí thư Thành ủy Hà Nội, khi đề xuất anh Tôn Thất Bách làm Hiệu trưởng Trường đại học Y Hà Nội, có nhiều ý kiến trái chiều vì cho rằng anh Bách không phải đảng viên. Nhưng đồng chí Đỗ Mười ủng hộ ngay. Điều đó chứng tỏ đồng chí thấm nhuần tư tưởng của Bác Hồ về trọng dụng người tài, không phân biệt người ngoài đảng hay trong đảng. Thời điểm đầu những năm 90 của thế kỷ trước, thành phố Hà Nội triển khai dự án di dời nhà tù Hỏa Lò, dành một phần diện tích để làm di tích lịch sử, phần còn lại thì liên doanh với nước ngoài để xây dựng tổ hợp văn phòng, khách sạn, trung tâm thương mại. Ban đầu dự án này vấp phải sự phản đối quyết liệt của nhiều cán bộ lão thành cách mạng, nhất là từ các đồng chí từng bị thực dân Pháp bắt giam tại đây. Làm thế nào để giải quyết hài hòa bảo tồn và phát triển là một vấn đề rất khó. Thành ủy Hà Nội đã nhiều lần tổ chức gặp gỡ, thuyết phục các đồng chí cựu tù chính trị Hỏa Lò, nhưng vẫn không giải quyết được. Cuối cùng, chính đồng chí Tổng Bí thư Đỗ Mười, cũng là một cựu tù chính trị ở Hỏa Lò đứng ra giải thích, lúc đó các cụ mới đồng thuận. Điều đó thể hiện tầm nhìn và quyết tâm đổi mới của người đứng đầu Đảng lúc bấy giờ.

Sau này, tôi về làm Trưởng Ban Dân vận T.Ư và tham gia xử lý vụ việc mất ổn định chính trị ở tỉnh Thái Bình năm 1997. Tôi trực tiếp về “nằm vùng” tại địa phương, có những hôm đồng chí Đỗ Mười bàn thảo từng vấn đề cặn kẽ, chỉ đạo tỉ mỉ với tôi đến hai giờ sáng. Đồng chí yêu cầu các đồng chí Lê Khả Phiêu, Phan Văn Khải nghe tôi trình bày, rồi xử lý từng việc. Nhờ đó, tình hình đã từng bước ổn định trở lại. Từ thực tế này, các đồng chí chỉ đạo Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 30-CT/TW về xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở vào tháng 3-1998 để củng cố cơ sở, phát huy dân chủ, quyền làm chủ của nhân dân. Tư tưởng lấy dân làm gốc đó đến nay vẫn còn nguyên ý nghĩa.

PHẠM THẾ DUYỆT

Nguyên Ủy viên Thường vụ - Thường trực Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam, Bí thư Thành ủy Hà Nội