Người Sài Gòn ở gánh xôi đẹp nhất hơn 30 năm góc chợ Cũ
Hơn nửa đời người vo nếp, thổi xôi, dì Hà cùng gánh xôi của mình nơi góc chợ Cũ đã chứng kiến biết bao thăng trầm và những đổi mới của Sài Gòn.
Một buổi chiều đầu tháng 4, vì lý do nào đó tôi có dịp ghé ngang khu chợ Tôn Thất Đạm (hay còn gọi là chợ Cũ) và vô tình nghe được cuộc hội thoại “lơ lớ tiếng Việt” của hai vị khách du lịch.
Thực hiện: Lưu Trân
Cô gái tóc vàng, da trắng, mắt xanh nói với người bạn đi cùng: “Xôi ớ đai dất lạ ngon” (tạm dịch “Xôi ở đây rất là ngon” – PV). Anh chàng kia hỏi lại và ngỏ ý muốn ăn thử món mà cô bạn mình vừa nói. Tầm vài phút sau, hai người đi bộ vào con hẻm 65 Tôn Thất Đạm (phường Bến Nghé, quận 1)… Dĩ nhiên là tôi cũng đi theo, vì “bệnh nghề nghiệp” và cũng tò mò muốn thử xem xôi ngon cỡ nào mà người nước ngoài cũng mê.
Gánh xôi nằm khuất sau sạp bán rau phía trước chợ, ấn tượng đầu tiên đập vào mắt tôi nói riêng, và có thể với những thực khách khác nói chung chính là màu sắc rực rỡ, bắt mắt của vô số loại xôi.
Không biết vô tình hay cố ý, bà chủ ngồi chính giữa lại mặc chiếc áo bà ba có họa tiết hoa màu xanh nhã nhặn, góp phần làm bật lên gánh xôi với cơ man là: xôi gấc, xôi đậu phộng, xôi vò, xôi bắp, chè thưng, chè bắp, bắp luộc…
Hai vị khách ngoại quốc kia mua một gói xôi vò sầu riêng và một gói xôi bắp. Trước khi rời đi, họ có nói bằng tiếng Anh rằng sẽ quay lại vào ngày mai, chẳng rõ bà chủ hiểu không mà cứ cười toe rồi nói mãi câu: “Then kiu, gút bai” – (Cảm ơn, tạm biệt – PV).
Tấm biển hiệu nhỏ treo trên gánh xôi phía tay phải của bà chủ có dòng chữ “Hà Dung”, tôi vui vẻ “chào dì Dung”, nhưng không, bà chủ tên Hà, đầy đủ là Lê Thị Thu Hà (57 tuổi).
Dì Hà giải thích: “Dung là tên em gái của tui, Hà Dung là ghép từ tên chị em tui lại đó. Tụi tui không lập gia đình, cùng nhau bán xôi mấy chục năm nay rồi.
“Tui bán xôi từ cái thời còn trẻ, mười mấy tuổi à, bán tới nay đầu hai thứ tóc luôn rồi. Tất cả xôi là chị em tui tự nấu hết, nấu cả ngày mới kịp chiều bán, chè cũng tự nấu chứ không có nhờ ai nấu dùm được đâu. Muốn mà thổi xôi dẻo thơm thì phải chọn được thứ gạo nếp tốt, canh thời gian ngâm, đồ xôi cẩn thận. Ngày nào tui cũng nấu tầm 20kg nếp trở lên”, dì kể tiếp.
Chị Ngọc Trâm (30 tuổi, nhân viên văn phòng) là khách khá quen thuộc của gánh xôi, cho biết: "Buổi chiều tan làm thì hay đói bụng, cứ ghé đây mua xôi ăn là vừa đủ no. Đa số người ta thích ăn xôi vò sầu riêng của cô vì nó lạ, mùi vị cũng riêng biệt nữa. Nhưng riêng mình thì thấy món nào ở đây cũng ngon, xôi gấc dẻo, thơm, xôi vò sầu riêng hay xôi bắp thì bùi bùi, béo béo. Chè cũng ổn, cô nấu ngọt vừa chứ không quá gắt. Nói chung là mình thấy hợp với khẩu vị nên giới thiệu rất nhiều bạn bè, đồng nghiệp đến ăn ủng hộ cô".
Lạ một điều là, trong bao nhiêu loại xôi ở đây, dì Hà chỉ gói riêng xôi vò sầu riêng và xôi bắp bằng lá chuối, còn những loại xôi khác lại được gói trong bịch nilon.
Tiết lộ nguyên nhân của cách thức gói xôi này, dì Hà nói: “Hai món này có đậu xanh nhuyễn nên phải ăn nóng và phải gói trong lá chuối mới làm dậy được mùi thơm của xôi. Còn những loại khác như xôi gấc, xôi đậu phộng… thì có thể để nguội rồi gói trong bao nilon để không bám bụi mà vẫn giữ được độ dẻo của hạt nếp”.
Không cưỡng lại được mùi thơm quyến rũ của nồi xôi vò sầu riêng, tôi gọi một phần và ăn ngay tại chỗ. Xôi nếp dẻo thơm, đậu xanh xay nhuyễn và phần cơm sầu riêng hòa quyện vào nhau vừa ngọt, vừa beo béo, bùi bùi rất ngon.
Tôi hỏi vui: “Dì không ưng lập gia đình, ở mình vậy, không ai phụ nấu xôi thì buồn lắm”. Dì cười hiền: “Làm cái nghề mình thích mà nên không buồn gì đâu. Mình nấu bằng cái tâm, chỉ khi nào khách không thương, không ủng hộ nữa mới buồn”…