Người viết thư bằng 3 thứ tiếng cuối cùng của Việt Nam trên báo Aljazeera

Al Jazeera nghĩa đen "Hòn đảo" viết tắt của "Bán đảo Ả Rập" là một công ty truyền thông quốc tế có trụ sở tại Doha, Qatar. Ban đầu công ty đưa các tin tức và sản xuất chương trình TV vệ tinh bằng tiếng Ả Rập. Al Jazeera đã mở rộng hoạt động sang các lĩnh vực khác như Internet và đặc biệt là các kênh TV vệ tinh bằng nhiều ngôn ngữ. Tập đoàn truyền thông Qatar sở hữu Al Jazeera.

Một nhóm du khách nước ngoài và hướng dẫn viên du lịch người Việt nói chuyện với Dương Văn Ngô, 89 tuổi, tại Bưu điện Trung tâm Sài Gòn [Valerie Plesch / Al Jazeera]

Sao Pháp Luật lượt dịch bài viết trên Aljazeera đăng tải ngày 22/3/2019

Dương Văn Ngô là nhà văn công cộng duy nhất còn lại và vẫn viết thư tại Bưu điện Trung Tâm Sài Gòn từ thế kỷ 19 đến nay thành phố đã có 13 triệu dân.

Sài Gòn là thủ đô của miền Nam Việt Nam trước chiến tranh nhưng tên được đổi thành Thành phố Hồ Chí Minh sau giải phóng 1975. Nhiều người Việt Nam, đặc biệt là ở miền Nam và người nước ngoài vẫn gọi thành phố là Sài Gòn.

Dương Văn Ngô đã làm nhiều công việc khác nhau tại bưu điện trước khi trở thành một người viết thư.

"Tôi bắt đầu làm việc cho bưu điện khi chỉ mới 16 tuổi vào năm 1946", người đàn ông 89 tuổi nói với Al Jazeera.

Mỗi buổi sáng, ông ghi một mẩu giấy có dòng chữ "Nhà văn công cộng" bằng tiếng Pháp, tiếng Việt và tiếng Anh trên một bảng gần bàn gỗ, hoàn thành văn phòng tạm thời của mình tại Bưu điện trung tâm Sài Gòn.

Bưu điện trung tâm Sài Gòn vẫn là một trong những địa danh nổi tiếng nhất ở Thành phố Hồ Chí Minh và là biểu tượng của kiến trúc thuộc địa Pháp trong thành phố [Valerie Plesch / Al Jazeera]

Ngô đã viết thư cho hàng trăm người bằng tiếng Việt, tiếng Anh và tiếng Pháp trong 28 năm qua. Có ba nhà văn công cộng khác khi ông tham gia, nhưng họ đã qua đời.

Ông học tiếng Pháp khi lên bảy tuổi, đó là điều bình thường dưới thời Pháp thuộc. Tiếng Anh học sau, khi ông 36 tuổi và được giảng dạy bởi những người Mỹ.

Khi gần 90, anh vẫn đi làm mỗi ngày bằng xe đạp. "Đi làm, tôi cảm thấy vui hơn là ở nhà", Ngô nói. "Tôi vẫn có thể phục vụ công chúng, phục vụ xã hội."

Nhưng ông ấy nhận ra rằng nghề nghiệp của ông ấy là một dịch giả và người viết thư đang trở nên dư thừa trên internet. "Có nhiều nơi để thực hiện các bản dịch nhưng chúng không hoạt động trực tiếp. Ở đây, tôi làm việc trực tiếp với mọi người."

Bên trong tòa nhà Bưu điện trung tâm Sài Gòn. Tòa nhà được hoàn thành vào năm 1891 khi Việt Nam là thuộc địa của Pháp [Valerie Plesch / Al Jazeera]

Vào lúc 8 giờ sáng mỗi ngày, anh ta mở túi da đen của mình, đặt một chiếc kính lúp và các bản sao từ điển tiếng Anh-Việt trên bàn. Bên trong từ điển, ông ta đã viết nguệch ngoạc đánh dấu các ý nghĩa của riêng mình bên cạnh các từ. Ông cũng bán bưu thiếp cho những vị khách muốn viết một cái gì đó ngay tại chỗ với giá 5.000 đồng (khoảng 22 xu). Ông không tính phí cho bài viết của mình, mặc dù hầu hết khách hàng trả cho ông khá hào phóng.

Hầu hết du khách của ông là khách du lịch. Nhưng một vài người đã biết ông trong 40 năm vẫn đến gặp ông tại nơi làm việc, chẳng hạn như Mai Dang Guesdon, 60 tuổi.

"Chao Chu," cô nói, cách lịch sự để nói với một người đàn ông lớn tuổi bằng tiếng Việt gần giống với "chú". Guesdon đang trong kỳ nghỉ từ Pháp, nơi cô đã về nhà.

Dương Văn Ngô viết một tấm bưu thiếp cho một khách du lịch tại Bưu điện Trung tâm Sài Gòn [Valerie Plesch / Al Jazeera]

Cô đã sử dụng dịch vụ của Ngô vào những năm 1990 để viết thư tình cho bạn trai người Pháp, người mà cô đã gặp ở Việt Nam khi đang làm hướng dẫn viên du lịch. Cô không nói tiếng Pháp và dựa vào Ngô để giao tiếp với chồng hiện tại. Cô vẫn giữ những lá thư được viết tại nhà cô ở Pháp. "Chính ông ấy đã dịch cho tôi trong nhiều năm," cô nói. "Ông ấy làm việc với tất cả trái tim của mình, ông ấy thích làm việc; thích những từ và chữ của tiếng Pháp".

Khi được hỏi về việc viết thư tình, Ngô cười và nói: "Tôi chỉ dịch chúng. Tôi không tự viết chúng."

Trong ngày, khách du lịch tò mò đến trò chuyện với Ngô. Một số người yêu cầu anh ta viết thư hoặc bưu thiếp cho bạn bè và gia đình ở quê nhà.

Kim Liong, 40 tuổi, đến từ Malaysia, nói: "Giống như những năm 60, ngày xưa. Đó là cảm giác của tôi và tôi yêu nó. Nếu bạn nhìn vào chữ viết tay, nó thật đẹp. Bạn có thể thấy rằng ông ấy đã được đào tạo rất nhiều"

Dương Văn Ngô chuẩn bị bàn viết vào sáng sớm bên trong Bưu điện Trung tâm Sài Gòn [Valerie Plesch / Al Jazeera]

Chi Phạm, 32 tuổi, là một hướng dẫn viên du lịch và đưa du khách đến gặp Ngô."Mỗi lần tôi đưa mọi người đến bưu điện, tôi luôn cố gắng tìm ông ấy. Ông đã 89 tuổi rồi và tôi không biết chúng tôi có thể gặp bao nhiêu lần nữa", cô nói. "Là một hướng dẫn viên du lịch, tôi nói chuyện với mọi người về thành phố. Nếu có điều gì đó tôi không biết, tôi có thể hỏi và ông sẽ giải thích cho tôi."

"Ông ấy giống như một nhân chứng của Sài Gòn, người có nền giáo dục Pháp trong thời Pháp ," Phạm nói.

"Và bây giờ, anh ấy vẫn xuất hiện ở đây trong bưu điện hiện đại. Ông là người từ quá khứ vẫn còn tồn tại ở đây, vì vậy nó rất đặc biệt."

Khi được hỏi ông dự định làm việc ở bưu điện bao lâu nữa, Ngô nói: "Tôi không biết. Điều đó phụ thuộc vào Chúa."

Kim Dung