Nguy cơ khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng tại Ukraine

Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR) cho biết: “Số lượng người tị nạn ở Ukraine vừa được cập nhật dựa trên dữ liệu được cung cấp bởi các nhà chức trách quốc gia. Tổng số hiện tại là 368.000 người và tiếp tục tăng lên”. Trước đó, vào sáng 27/2, UNHCR đã đưa ra con số hơn 200.000 người tị nạn. “Các số liệu được cập nhật liên tục (…). Chúng tôi có kế hoạch cung cấp một bản cập nhật thêm trong ngày” – cơ quan Liên hợp quốc cho biết đồng thời lưu ý rằng chính phủ dự kiến con số người tị nạn có thể “lên tới 5 triệu người trong trường hợp xấu nhất có thể xảy ra”.

Về phần mình, Văn phòng Điều phối các Vấn đề Nhân đạo của Liên hợp quốc (OCHA) báo cáo có 160.000 người phải di tản trong nước.

Một người đàn ông tại một trường học bị hư hại ở Oleksandrivka, gần Donetsk, Ukraine. (Ảnh: UN)

Theo OCHA, cuộc xung đột đang diễn ra tiếp tục gây thiệt hại đáng kể về người, khiến số lượng dân thường thương vong ngày càng tăng, làm gián đoạn sinh kế và làm hư hại cơ sở hạ tầng dân sự quan trọng. Theo cơ quan của Liên hợp quốc, hàng trăm ngôi nhà, cơ sở hạ tầng cấp nước và vệ sinh, trường học và cơ sở y tế đã bị ảnh hưởng bởi cuộc xung đột.

“Quân đội Nga tiến vào Ukraine khi giao tranh dữ dội diễn ra ở các thành phố lớn, bao gồm thủ đô Kiev, Kharkiv, Kherson và Odessa, cùng những nơi khác, cũng như ở các khu vực Donetsk và Luhansk bị ảnh hưởng bởi xung đột” – OCHA nêu chi tiết trong bản tin nhân đạo mới nhất của mình, đồng thời cho biết thêm rằng “chính phủ Ukraine ban bố tình trạng khẩn cấp và thiết quân luật”.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuần trước từng đưa ra cảnh báo rằng “bất kỳ sự leo thang nào nữa có thể dẫn đến một thảm họa nhân đạo ở châu Âu, bao gồm số người thiệt mạng cao và thiệt hại thêm cho các hệ thống y tế”. Theo WHO, các chuyên gia y tế, bệnh viện và các cơ sở khác không bao giờ được trở thành mục tiêu và phải có khả năng tiếp tục đáp ứng nhu cầu sức khỏe của cộng đồng. WHO lưu ý: “Bảo vệ dân thường là một nghĩa vụ theo luật nhân đạo quốc tế”.

Đại diện WHO tại Ukraine Jarno Habicht phát biểu trực tuyến từ Kiev cho biết ông không có báo cáo từ các bệnh viện, nhưng đang cố gắng theo dõi số lượng thương vong và nhu cầu. Ông cho biết ưu tiên hiện nay là cung cấp điều trị cho những người bị thương cũng như hỗ trợ sức khỏe tâm lý và tinh thần.

Trước những thách thức về nhân đạo và sức khỏe đang diễn ra, WHO ngày 24/2 đã trích 3,5 triệu USD từ quỹ khẩn cấp của mình để mua các thiết bị y tế khẩn cấp và chuyển đến Ukraine. Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết rất quan tâm đến sức khỏe của người dân Ukraine.

Thiệt hại về cơ sở hạ tầng dân sự đã tước đi điện và nước của hàng trăm nghìn người. Báo cáo của OCHA cho biết hàng trăm ngôi nhà đã bị hư hại hoặc phá hủy, trong khi cầu và đường bị pháo kích đã khiến một số cộng đồng không đi chợ để mua thực phẩm và những thứ cơ bản khác.

Trong khi đó, theo Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), vụ hỏa hoạn vũ khí hạng nặng đã gây thiệt hại cho cơ sở hạ tầng cấp nước thiết yếu và trường học. Hôm 27/2, Giám đốc UNICEF khu vực châu Âu và Mỹ Afshan Khan đã đăng trên Twitter: Nếu chiến sự tiếp tục, hàng trăm nghìn gia đình có thể buộc phải đi lánh nạn, dẫn đến nhu cầu nhân đạo gia tăng lớn.

Các nhu cầu nhân đạo cấp thiết nhất là các dịch vụ y tế khẩn cấp, thuốc thiết yếu, vật tư và thiết bị y tế, nước sạch để uống và vệ sinh, nơi ở và bảo vệ cho những người phải di dời khỏi nơi cư trú.

Một phụ nữ và con gái trong nhà của họ tại 'Ukraine. (Ảnh: UN)

CEDAW lo ngại về số phận của phụ nữ và trẻ em gái Ukraine

Về quyền con người, Ủy ban Xóa bỏ Phân biệt Đối xử với Phụ nữ (CEDAW) đã kết thúc cuộc họp lần thứ 81 và nói rằng họ "quan ngại sâu sắc trước cuộc tấn công quân sự nhằm vào Ukraine".

Chủ tịch Ủy ban Gladys Acosta cho biết trong tuyên bố kết thúc cuộc họp thứ 81 hồi cuối tuần trước rằng: “CEDAW quan ngại sâu sắc về cuộc tấn công quân sự chống lại Ukraine, một trong 189 quốc gia thành viên của Công ước”.

Cơ quan thuộc OHCHR đặc biệt lo ngại "về số phận của phụ nữ và trẻ em gái ở Ukraine, những người mà tính mạng và sự an toàn của họ đang bị đe dọa". Chủ tịch CEDAW kêu gọi các bên tham gia xung đột vũ trang chấm dứt tình trạng thù địch và "đảm bảo sự tham gia bình đẳng của phụ nữ vào các tiến trình hòa bình".

Tăng 555% số ca nhiễm COVID-19 từ ngày 15/1 – 25/2

Ngoài ra, các cơ quan của Liên hợp quốc và các đối tác nhân đạo đã buộc phải đình chỉ hoạt động do tình hình an ninh ngày càng xấu đi. Tuy nhiên, Liên hợp quốc và các đối tác vẫn duy trì sự hiện diện của mình trên khắp đất nước và vẫn cam kết giữ vững lập trường và đáp ứng các nhu cầu nhân đạo ngày càng tăng và các nguy cơ bảo vệ ngay khi tình hình cho phép.

Về mặt y tế, sự leo thang gần đây của cuộc xung đột diễn ra khi Ukraine đối mặt với tình trạng gia tăng của đại dịch COVID-19 do biến thể Omicron, chứng kiến “các trường hợp lây nhiễm tăng 555% trong khoảng thời gian từ ngày 15/1 – 25/2”. Theo OCHA, con số này thực sự có thể "cao hơn nhiều".

Ngoài ra, nguy cơ lây lan COVID-19 cũng tăng cao, cùng với việc ngày càng có nhiều người bị thương cần đến các dịch vụ y tế khẩn cấp, sẽ làm gia tăng "áp lực lên hệ thống y tế vốn đã căng thẳng của đất nước do ngày càng có nhiều người phải di tản" – OCHA cảnh báo.

Gần 4,8 triệu trường hợp nhiễm COVID-19, trong đó có 105.664 trường hợp tử vong đã được ghi nhận ở Ukraine, theo số liệu do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố vào ngày 25/2. Tính đến ngày 13/2/2022, hơn 31 triệu liều vaccine đã được tiêm ở quốc gia châu Âu này.

Xung đột leo thang khiến giáo dục gặp rủi ro lớn

Bà Yasmine Sherif, Giám đốc Tổ chức Giáo dục Không thể Chờ đợi (ECW) cảnh báo: Về mặt giáo dục, xung đột leo thang và các hành động quân sự đang diễn ra ở Ukraine có nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đối với trẻ em và thanh thiếu niên.

Cuộc khủng hoảng đe dọa cuộc sống và hạnh phúc của khoảng 7,5 triệu trẻ em gái và trẻ em trai trên khắp đất nước, bao gồm cả khả năng gián đoạn sâu sắc đến việc học hành của các em.

Theo tổ chức này, các cơ sở giáo dục đã bị hư hại do hỏa lực của vũ khí hạng nặng dọc theo đường liên lạc. Đối mặt với tình huống này, ECW kêu gọi bảo vệ “học sinh, trường học và nhân viên giáo dục, cũng như các cơ sở giáo dục”.

Tổ chức này nhắc lại rằng kể từ năm 2014, cuộc xung đột ở miền Đông Ukraine đã phá hủy, làm hư hại hoặc buộc phải đóng cửa hàng trăm trường học. “Trẻ em gái và trẻ em trai có quyền cơ bản để học một cách an toàn và không sợ hãi. Trẻ em và thanh thiếu niên Ukraine xứng đáng được tốt hơn” – bà Sherif kêu gọi./.

Khánh Linh (Theo báo chí nước ngoài)