Nguy cơ từ nước cờ của Tổng thống Donald Trump

Bức tường biên giới giữa Mexico (bên trái) và Mỹ. Ảnh: Reuters

Nguy cơ từ người nhập cư?

Thông báo tại Nhà trắng, bà Nielsen cho hay: "Bộ Quốc phòng và Bộ An ninh Nội địa đã được chỉ thị phối hợp với các thống đốc bang để triển khai Lực lượng Vệ binh quốc gia tới biên giới phía Tây Nam, với nhiệm vụ hỗ trợ lực lượng tuần tra biên giới".

Quyết định của ông Trump được đưa ra vài ngày sau khi ông Trump cảnh báo về những nguy cơ mà tình trạng buôn bán ma túy, tội phạm và nhập cư trái phép gây ra. Theo bà Nielsen, số người nhập cư trái phép qua biên giới đã tăng từ năm ngoái, vì vậy chính quyền đã sẵn sàng hành động bởi tình trạng vượt biên dự kiến sẽ tăng mạnh trong tháng 4 này.

Trong quá khứ, cựu Tổng thống George W.Bush và Barack Obama cũng phái vệ binh tới biên giới trong những thời điểm lo ngại về nhập cư trái phép. Theo thống kê, từ năm 2006 đến năm 2008, Tổng thống Bush đã triển khai 6.000 nhân viên bảo vệ đến các quốc gia biên giới phía Nam, với tổng chi phí trị giá 1,2 tỷ USD. Từ năm 2010 đến năm 2012, Tổng thống Obama đã điều động 1.200 nhân viên bảo vệ đến biên giới, tiêu tốn hơn 110 triệu USD.

Trong khi chính quyền Trump nói về cuộc khủng hoảng nhập cư ở biên giới, số liệu thống kê tuần tra của Mỹ cho thấy số người nhập cư trái phép qua biên giới ở mức thấp nhất trong 46 năm qua. Trong năm tài chính kết thúc ngày 30/9/2017, đã có 303.916 vụ bắt giữ, mức thấp nhất kể từ năm tài chính 1971.

Tuy nhiên, có dấu hiệu cho thấy con số có thể tăng lên. Số liệu thống kê do Bộ An ninh Nội địa Mỹ vừa công bố cho thấy, các lực lượng ở biên giới đã bắt giữ khoảng 50.300 người vào tháng 3-2018, mức tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước khi con số đó là khoảng 16.600 người. Ông Trump viết trên tweeter: “Đạo luật biên giới của chúng ta rất yếu, trong khi của Mexico và Canada rất mạnh. Quốc hội phải thay đổi kỷ nguyên Obama này, và cả những quy định, ngay lập tức. Những người Dân chủ đang cản đường chúng ta - họ muốn người người đổ vào đất nước chúng ta một cách không có kiểm soát... Tội ác! Chúng ta sẽ hành động”.

Để biện minh cho chính sách mới này, Tổng thống Trump dẫn chứng về hiện tượng một “đoàn lữ hành” của hơn 1.000 người ở Trung Mỹ đến biên giới phía Nam của nước Mỹ mỗi ngày và đó là nguy cơ cần ngăn chặn. Nhưng “đoàn lữ hành” này đã từng được Fox News thông tin rằng đó là một phần của cuộc biểu tình hàng năm được nhóm Pueblo Sin Fronteras tổ chức và hầu hết những người tham gia đều không có ý định vượt qua biên giới vào Mỹ. Trong khi đó, chính quyền Mỹ thông báo gần 50% số người nhập cư vào Mỹ là từ các nước Trung Mỹ.

Các quan chức cấp cao của Mỹ cho biết họ đang soạn thảo một gói luật có thể lấp đầy những “lỗ hổng” trong các quy định về nhập cư. Những đề xuất này sẽ “gây khó” cho người di cư tị nạn ở Mỹ và cũng cho phép chính phủ đẩy nhanh việc trục xuất những người bị bắt giữ gần biên giới. Chính quyền Trump cũng đang cân nhắc việc trừng phạt những gia đình trả tiền cho những kẻ buôn lậu để đưa con em mình tới Mỹ bất hợp pháp.

Nguy cơ từ nước cờ của Trump?

Có không ít ý kiến cho rằng việc triển khai quân này là một bước đi chính trị nhằm thỏa mãn những người ủng hộ ông Trump trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11 tới. Kế hoạch xây dựng bức tường biên giới giữa Mỹ và Mexico của ông đã bị Quốc hội ngăn cản, trong khi thời gian tới cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ đang ngắn lại.

"Tôi nghĩ Tổng thống đang thất vọng. Ông ấy đã thể hiện rất rõ rằng ông ấy muốn bảo vệ biên giới của chúng ta", bà Nielsen nói.

Tổng thống Donald Trump nói chuyện với các nhân viên Cơ quan Hải quan và Bảo vệ biên giới Mỹ (CBP) trong một chuyến khảo sát bức tường biên giới Mỹ-Mexico ngày 13-3-2018. Ảnh: Reuters

Hồi đầu tháng, Quốc hội Mỹ đã bác bỏ yêu cầu của ông Trăm về việc chi 25 tỷ USD để xây dựng bức tường biên giới giữa Mỹ và Mexico mà ông hứa trong chiến dịch tranh cử năm 2016. Ông Trump chỉ nhận được khoản chi ngân sách 1,6 tỷ USD cho kế hoạch bảo vệ an ninh biên giới, và hầu hết số tiền đó không thể được sử dụng để xây dựng các phần mới của bức tường hiện có tại biên giới với Mexico. Chủ tịch và các trợ lý hàng đầu của ông đã cố gắng thay đổi cột mốc, nói rằng thay thế và cập nhật các phần tường hiện tại cũng có thể hội đủ điều kiện như là một phần của bức tường của Trump.

Có lẽ ông Trump đã quá nản lòng vì không có tiến bộ nào trong kế hoạch xây dựng bức tường biên giới mà ông đã đề xuất, nên ông đang phải thảo luận các ý tưởng với giới chức cao cấp của Nhà Trắng để củng cố chiến lược nhập cư của ông. Kế hoạch đang diễn ra, nhưng thiếu các chi tiết công khai về hoạt động này và đang khiến nhiều người trong chính quyền liên bang ngạc nhiên.

Theo kế hoạch, lực lượng Vệ binh quốc gia sẽ hỗ trợ công tác bảo vệ an ninh biên giới cho đến khi bức tường của ông Trump được xây dựng. Tuy nhiên, chiến lược này sẽ đòi hỏi sự hợp tác với các thống đốc biên giới giám sát hoạt động của Bộ Quốc phòng, cho phép họ có nhiều quyền lực trong phạm vi kế hoạch triển khai của chính quyền. Điều đó có nghĩa là tham vọng của Tổng thống Trump đưa quân đến biên giới có thể bị hạn chế bởi bang California vốn liên tục bất đồng với chính quyền Trump về vấn đề nhập cư và môi trường.

Khó khăn cho nước cờ của ông Trump phần nhiều cũng là từ vấn đề kinh phí. Ông Trump đã nói rằng chi phí xây bức tường biên giới sẽ do Mexico chi trả. Nhưng ý tưởng của Tổng thống Trump hiện nay là Lầu Năm góc phải trả vì bộ này đã nhận được khoản tài trợ khổng lồ trong ngân sách.

Tranh luận vẫn diễn ra. Nguy cơ mâu thuẫn nội bộ thêm nghiêm trọng. Và trong khi nước cờ mới của Trăm đang được triển khai thì lại xuất hiện một nguy cơ mới: Phía Mexico đề nghị Mỹ làm rõ tuyên bố của Tổng thống Trump về việc triển khai quân đội tại biên giới phía Nam với Mexico... Liệu ông Trump có tính hết được nguy cơ từ nước cờ mới này?

Hồng Ngọc