Nguy kịch cây ngô!

Có cách nào để cứu vãn tình hình cho cây ngô hay không? NNVN đã nhận được một số ý kiến về vấn đề này.

Trao đổi với PV, ông Lê Bá Lịch (ảnh), Chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi cho rằng, việc giá ngô thế giới xuống thấp đang ngày càng khiến người trồng ngô trong nước khó khăn, nhưng đây là quy luật cạnh tranh mà chúng ta phải chấp nhận trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Mỗi năm, Việt Nam NK tới hơn 4 triệu tấn ngô để SX thức ăn cho ngành chăn nuôi. Hiện ngô NK đang được hưởng thuế suất NK ưu đãi chỉ 5%, mới đây nguyên liệu TĂCN cũng đã được miễn thuế VAT về 0%. Người chăn nuôi đang được hưởng rất nhiều lợi ích, trong khi người trồng ngô lại đang khốn đốn. Quan điểm của ông thế nào về việc nên nâng thuế NK bảo vệ cho SX ngô trong nước?

Đúng là thời gian qua ngành chăn nuôi trong nước đang phát triển tốt, các đối tượng vật nuôi đều có lãi. Hiện giá TĂCN của chúng ta đang rẻ hơn so với các nước trong khu vực, thậm chí cả Thái Lan hay Trung Quốc, đồng thời giá sản phẩm chăn nuôi cũng đang có lợi thế hơn các nước trong khu vực. Rõ ràng, người chăn nuôi đang được hưởng lợi, tuy vậy nếu tăng thuế NK ngô thì tôi cho rằng nên cân nhắc.

Xét về lí, Chính phủ có thể tăng trở lại thuế NK ngô lên 10%, nhưng phải xét cái được và cái mất là gì? Ngành chăn nuôi nước ta hiện có trên 4 triệu hộ dân nuôi lợn, trên 7 triệu hộ dân nuôi gia cầm, trong khi với trên dưới 1 triệu ha, cả nước có 1 triệu nông dân trồng ngô.

Với giá ngô trong nước hiện nay cứ cho trung bình khoảng 200 USD/tấn, tổng giá trị mà SX ngô trong nước mang lại chỉ chưa nổi 1 tỉ USD/năm. Chúng ta cần đặt lên bàn cân cái được hay mất giữa 1 triệu hộ cùng 1 tỷ USD mà trồng ngô mang lại với 11 triệu hộ chăn nuôi xem được mất thế nào nếu tăng thuế NK ngô?

Đa số các vùng trồng ngô chính của chúng ta là vùng miền núi, nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số đã quen với cây ngô. Trong bối cảnh giá ngô NK như hiện nay, rõ ràng nông dân trong nước không thể trồng ngô được nữa khi mà các Cty TĂCN chuyển hết sang mua ngô NK do có giá rẻ hơn?

Giá ngô thế giới giảm là một lợi thế mà ngành chăn nuôi được hưởng lợi. Chúng ta không thể bắt các Cty TĂCN phải đi mua ngô trong nước với giá cao hơn và chất lượng kém hơn so với ngô NK. Tôi đặt giả thiết nếu tăng thuế suất NK ngô, các Cty TĂCN sẽ lại xoay sang NK thứ khác thay thế, như lúa mì.

Câu chuyện ở đây là SX ngô của chúng ta không thể thắng được ngô NK do giá thành cao, đây là điều đã được dự báo từ lâu chứ không phải bây giờ chúng ta mới biết.

SX ngô trong nước sẽ đối mặt với nhiều khó khăn hơn nữa

Theo con số của Cục Trồng trọt cung cấp, tới năm 2015, cả nước có 1,1 triệu ha ngô, nhưng năng suất trung bình chỉ đạt chưa đầy 4,5 tấn/ha, trong khi ngô Mỹ, Argentina tới 9 - 10 tấn/ha. Đó là chưa nói chi phí SX chúng ta quá tốn kém.

Ngô biến đổi gen là một tiến bộ mới kỳ vọng có thể nâng sức cạnh tranh của ngô SX trong nước, nhưng tôi được biết các tập đoàn nước ngoài hiện bán giống ngô biến đổi gen tới 200 nghìn đồng/kg, họ còn độc quyền phân phối các loại thuốc trừ sâu, thuốc trừ cỏ đi kèm.

Quy ra chỉ mỗi tiền giống, mỗi ha đã tốn tới 4 - 5 triệu đồng, chưa tính công làm đất, gieo hạt, phân bón, thu hoạch… đa số bằng thủ công nên giá thành đội lên quá khủng khiếp. Muốn ngô Việt Nam cạnh tranh được với ngô NK thì chỉ có cách hạ giá thành mà thôi. Hạ thế nào thì là việc mà ngành Trồng trọt phải tính toán.

Cứ đà này, diện tích ngô giảm là tất yếu. Theo ông, chúng ta không trồng ngô nữa thì trồng gì?

Chuyển ngô sang trồng gì là việc của ngành Trồng trọt phải nghiên cứu. Tuy nhiên quan điểm cá nhân, tôi thấy nơi nào trồng ngô mà không có lãi thì đừng có trồng nữa, chuyển sang cây khác.

Nói ngay như vựa ngô Sơn La, bao nhiều năm nay ngô leo lên đồi dốc, đó đâu phải là việc tốt? Bây giờ tôi lên Mộc Châu (Sơn La), thấy người ta trồng mận tam hoa bán giá mấy chục nghìn/kg, lại nhàn, sao không hướng dẫn cho dân trồng, mà cứ phải trồng ngô? Trồng ngô ở đâu thì trồng, miễn là phải đưa được cơ giới hóa vào, giá vật tư phải hạ xuống, thậm chí phải chủ động tưới, thâm canh để năng suất phải ngang với ngô Mỹ, ngô Brazil…

Xin cảm ơn ông!