Nguyên nhân gây vàng da ở trẻ sơ sinh

Cơ quan Dịch vụ Y tế Quốc gia Vương quốc Anh (NHS)

Vàng da là do sự tích tụ của bilirubin trong máu. Bilirubin là chất màu vàng được tạo ra khi các tế bào hồng cầu mang oxy đi khắp cơ thể bị phá vỡ.

Vàng da là một trong những tình trạng phổ biến nhất có thể ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh. Ước tính cứ 10 trẻ sơ sinh có 6 trẻ bị vàng da, trong đó có 8 trẻ sinh non trước tuần thứ 37 của thai kỳ. Nhưng chỉ có khoảng 1/20 trẻ sơ sinh có nồng độ bilirubin trong máu đủ cao để cần được điều trị.

Vàng da thường gặp ở trẻ sơ sinh vì trẻ sơ sinh có số lượng hồng cầu cao trong máu, các tế bào này thường xuyên bị phá vỡ và thay thế. Ngoài ra, gan của trẻ sơ sinh chưa phát triển đầy đủ nên việc loại bỏ bilirubin khỏi máu sẽ kém hiệu quả hơn.

Triệu chứng điển hình là da của bé sẽ hơi vàng, rõ ràng hơn ở những vùng như tròng trắng mắt, miệng, lòng bàn chân, lòng bàn tay. Màu vàng của da thường dễ nhận thấy hơn trên đầu và mặt. Trẻ sơ sinh bị vàng da cũng có thể gặp các triệu chứng như:

Buồn ngủ.
Không muốn bú hoặc không bú tốt như bình thường.
Có nước tiểu màu vàng đậm (thường là không màu).
Phân nhạt màu (phải có màu vàng hoặc cam).

Vàng da thường xuất hiện khoảng 2 ngày sau khi sinh và biến mất khi trẻ được 2 tuần tuổi (thời điểm gan của trẻ xử lý bilirubin hiệu quả hơn).

Trẻ sinh non dễ bị vàng da hơn, có thể xuất hiện sau 5-7 ngày và thường kéo dài khoảng 3 tuần. Nó cũng có xu hướng kéo dài hơn ở những trẻ chỉ bú sữa mẹ, ảnh hưởng đến một số trẻ trong vài tháng.

Điều trị vàng da sơ sinh thường không cần thiết vì các triệu chứng hết trong vòng 10-14 ngày, mặc dù đôi khi có thể kéo dài hơn. Việc điều trị thường chỉ được khuyến nghị nếu các xét nghiệm cho thấy nồng độ bilirubin trong máu của trẻ rất cao. Điều này là do có một rủi ro nhỏ là bilirubin có thể đi vào não và gây tổn thương não.

Độc giả Phùng Linh Phương