Nguyên nhân khiến lá chắn thép sát thủ NASAMS được xem là 'vô đối' hiện nay

NASAMS-2 là phiên bản nâng cấp từ hệ thống phòng không NASAMS. Đây được coi là một trong số những hệ thống phòng không tầm trung mạnh nhất hiện nay. Loại vũ khí này chính là đối thủ của hệ thống phòng không SPYDER của Israel và Buk-M4 của Nga trên thị trường xuất khẩu.

NASAMS cũng là hệ thống phòng không cố định duy nhất được triển khai trên lãnh thổ Mỹ, có trách nhiệm bảo vệ không phận thủ đô Washington D.C.

Được trang bị radar ba chiều Sentinel, tên lửa đánh chặn tầm ngắn và tầm trung cũng như các thiết bị điều khiển hiện đại, NASAMS được cho là có khả năng theo dõi nhanh chóng và bắn hạ nhiều loại mục tiêu trên không.

Điểm đặc biệt của hệ thống phòng không NASAMS là sử dụng tên lửa AIM-120. Đây vốn là tên lửa không đối không mạnh nhất của Mỹ.

Trước khi hệ thống phòng không NASAMS xuất hiện, năng lực phòng không tầm xa của các quốc gia châu Âu phần lớn dựa vào hệ thống Patriot của Mỹ.

Điều đó khiến họ khó chủ động trong việc nâng cấp lên các tiêu chuẩn hiện đại hơn.

Do vậy vào thập niên 1990, Na Uy đã lên kế hoạch phát triển hệ thống phòng không tầm xa mới nhằm nâng cao sức mạnh tác chiến.

Tập đoàn Kongsberg đã hợp tác với tập đoàn Raytheon (nhà sản xuất tên lửa hàng đầu thế giới của Mỹ) để tiến hành dự án Norwegian Advanced Surface to Air Missile System (NASAMS) “hệ thống tên lửa phòng không tiên tiến của Na Uy”.

Hình ảnh hệ thống NASAMS đang khai hỏa trong một lần tập trận.

Phát triển NASAMS, các kỹ sư đã đưa ra ý tưởng khá độc đáo nhằm rút ngắn thời gian phát triển bằng cách sử dụng tên lửa không đối không AIM-120 và radar AN/MPQ-64 Sentinel nâng cấp.

Ngoài ra, tổ hợp còn được trang bị cảm biến quang - hồng ngoại thụ động bổ trợ cho radar chính.

Ban đầu nhà sản xuất tuyên bố hệ thống sẽ đạt được khả năng hoạt động ban đầu vào năm 1998, tuy nhiên ngay vào năm 1995 NASAMS đã sẵn sàng phục vụ.

Cấu hình NASAMS gồm có: xe mang phóng bán cơ động với 6 tên lửa/xe, xe radar tìm kiếm mục tiêu và điều khiển hỏa lực AN/MPQ-64 Sentinel, xe mang cảm biến quang - hồng ngoại thụ động MSP-500, xe điều khiển bắn FDC và xe tiếp đạn.

Trong đó, radar Sentinel lắp trên khung gầm xe chiến thuật Mercedes dòng G với cấu hình 4x4.

AN/MPQ-64 là một radar 3D hoạt động ở băng tần X có phạm vi tìm kiếm mục tiêu 120 km. Radar cung cấp khả năng phát hiện các mối đe dọa trên không và dẫn bắn cho tên lửa tiêu diệt mục tiêu với hiệu quả cao.

Cảm biến quang - hồng ngoại cũng được lắp trên khung gầm tương tự. MSP-500 cung cấp khả năng tìm kiếm mục tiêu với độ chính xác cao, hoạt động bất kể ngày đêm.

Hệ thống này bổ trợ cho radar chính trong trường hợp đối phương gây nhiễu nặng. MSP-500 có kích thước nhỏ gọn nên độ cơ động rất cao.

Trung tâm sức mạnh của NASAMS là tên lửa AIM-120. Đây là loại tên lửa được thiết kế chuyên dụng cho nhiệm vụ không đối không.

Tên lửa giữ nguyên thiết kế và cơ chế dẫn đường tương tự loại dùng trên máy bay. Điểm khác biệt là nó sử dụng ống phóng hình chữ nhật và được khởi động nghiêng.

NASAMS tương thích mọi phiên bản AIM-120, tầm bắn từ 55km đến 180 km. Đây là hệ thống phòng không có tầm bắn xa nhất do một quốc gia châu Âu sản xuất.

Mỗi tiểu đoàn NASAMS gồm 12 xe mang phóng với 72 đạn tên lửa sẵn sàng khai hỏa trong 15 giây.

Điểm độc đáo khác của hệ thống này là hộp phóng thiết kế kiểu module nên còn bắn được tên lửa không đối không tầm ngắn AIM-9X hoặc RIM-162 ESSM.

Kể từ khi chính thức hoạt động trong Quân đội Na Uy từ năm 1998, NASAMS đã được xuất khẩu cho một số quốc gia như Phần Lan, Hà Lan, Oman, Chile, Tây Ban Nha và mới đây là Ấn Độ.

Hệ thống điện tử tiên tiến, tầm tác chiến đủ xa, số lượng tên lửa trang bị cho mỗi tiểu đoàn đủ lớn để có thể vô hiệu hóa chiến đấu cơ đối phương khiến cho NASAMS trở thành một trong những lá chắn thép mạnh nhất hiện nay.

Việt Hùng