Nhà bán trú container: Rằng hay thì thật là hay…

Mô hình nhà bán trú container chỉ là giải pháp tạm thời về chỗ ở cho HS?

Đến nay, sau 2 năm đi vào hoạt động, mô hình nhà bán trú bằng container đã mang đến những hiệu quả nhất định. Tuy nhiên, mô hình nhà bán trú này khó triển khai nhân rộng vì tồn tại nhiều bất cập, nhất là đối với khu vực miền núi, vùng cao.

Hiệu quả song hành cùng… bất cập

Từ năm 2016 - 2017, Trường PTDT bán trú TH&THCS Trà Lãnh – nay là Trường PTDT bán trú THCS Trà Lãnh (xã Trà Lãnh, huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi) được lựa chọn triển khai thí điểm dự án “Nhà bán trú container – Nâng bước em đến trường” từ nguồn vốn của doanh nghiệp và huy động tài trợ từ các nhà hảo tâm.

Đánh giá về hiệu quả sử dụng công trình, thầy Lê Văn Tư - Hiệu trưởng Trường PTDT bán trú THCS Trà Lãnh nhìn nhận: Sau 2 năm thụ hưởng, mô hình nhà bán trú container đã mang lại những hiệu quả nhất định. HS bán trú không còn phải ở trong những căn nhà tạm bợ bằng tranh tre, nứa lá. Có thể khẳng định, đây thực sự là hiệu quả thiết thực nhất mà dự án mô hình nhà bán trú container mang lại cho HS nhà trường.

Đóng chân trên địa bàn miền núi, Trường PTDT bán trú THCS Trà Lãnh có 100% HS là con em đồng bào DTTS. Đa phần các em đều thuộc hộ nghèo, cuộc sống hết sức khó khăn. Hoàn cảnh khó khăn nên các em luôn có xu hướng nghỉ học và bỏ học giữa chừng.

Tuy nhiên, khi chuyển sang mô hình trường học PTDT bán trú, nhà trường không có nhà ở bán trú cho HS, các em phải ở trong các lều tranh tạm bợ, tự túc nấu ăn. Bởi vậy, dự án mô hình Nhà bán trú container - Nâng bước em đến trường đã giúp HS có chỗ ở vững chãi, chắc chắn hơn. Đó là điều mà thầy trò nhà trường, phụ huynh hết sức phấn khởi.

Việc triển khai thực hiện dự án mô hình “Nhà bán trú container - Nâng bước em đến trường” được xem là giải pháp tạm thời, nhằm giải quyết nhu cầu chỗ ở bán trú cho HS, xóa bỏ tình trạng HS bán trú sống tạm bợ trong những căn nhà bằng tranh tre, nứa lá lâu nay trên địa bàn. Tuy nhiên, về lâu dài thì mô hình nhà bán trú container không thể triển khai nhân rộng vì tồn tại rất nhiều điều bất cập.

Nhìn bề ngoài là như thế, nhưng theo thầy Lê Văn Tư, bên cạnh việc nhiệt độ trong phòng ở khá cao, nhất là vào thời điểm nắng nóng, công trình nhà bán trú container còn có hạn chế là nhanh xuống cấp, bong gỉ mặt sơn. Bởi vậy, để HS có thể ở được trong các khu nhà này thì cần phải đầu tư hệ thống quạt mát; làm mái che bảo vệ, cách nhiệt.

Nhìn nhận về mô hình nhà bán trú bằng container, thầy Phạm Sơn – Trưởng phòng GD&ĐT huyện Tây Trà chia sẻ: Với điều kiện của một huyện nghèo miền núi như Tây Trà, nguồn lực kinh tế địa phương không đủ để đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở vật chất cho các trường học, nhất là các trường PTDT bán trú. Chính vì vậy, chủ trương huy động các nguồn lực đầu tư thực hiện chủ trương xã hội hóa giáo dục có ý nghĩa hết sức quan trọng.

Bên trong những container được cải tạo thành phòng ở bán trú cho HS Trường PTDT bán trú Trà Lãnh

Giải pháp nhà ở nào cho HS bán trú?

“Muốn xây dựng mô hình nhà bán trú container đòi hỏi phải có diện tích mặt bằng lớn, trong khi đó điều kiện để có diện tích mặt bằng đối với trường học miền núi là rất khó khăn. Công trình loại này nhanh xuống cấp, vì thế kinh phí đầu tư nâng cấp, sửa chữa hằng năm sẽ rất tốn kém. Đó là chưa kể công sức, kinh phí xây dựng hệ thống mái che bảo vệ, chóng nắng nóng, hệ thống quạt làm mát, thông gió...” - thầy Phạm Sơn cho hay.

Cũng theo Trưởng phòng GD&ĐT huyện, với đề án xây dựng mô hình trường PTDT bán trú của huyện Tây Trà từ đây đến năm 2020, trên địa bàn huyện sẽ có 12 trường học PTDT bán trú. Điều đó cho thấy nhu cầu đầu tư xây dựng nhà bán trú cho HS của các trường là rất lớn và là vấn đề cấp thiết nhất của ngành GD-ĐT, của các trường học trên địa bàn. Tuy nhiên, việc chọn lựa xây dựng mô hình, kiến trúc nhà bán trú cho HS như thế nào cho phù hợp với điều kiện tự nhiên và nguồn lực kinh tế địa phương cũng là vấn đề hết sức trăn trở.

“Qua thực tế tìm hiểu mô hình nhà bán trú của HS tại các địa phương khác, tôi thấy mô hình nhà bán trú cho HS theo kiểu lắp ghép khung sắt, mái tôn khá phù hợp với điều kiện trường học, đặc điểm, điều kiện ở vùng núi Tây Trà.

Bởi vậy, trước nhu cầu nhà bán trú cho HS, ngành GD-ĐT Tây Trà mong muốn chính quyền địa phương, các đơn vị, tổ chức trong và ngoài tỉnh Quảng Ngãi quan tâm hỗ trợ xây dựng nhà bán trú theo kiểu lắp ghép này cho con em HS, nhất là đối với 3 trường PTDT bán trú vừa được thành lập trong năm vừa qua, nhằm tạo điều kiện, giúp HS có nơi ăn, chốn ở vững chắc để yên tâm học tập” - thầy Phạm Sơn bày tỏ.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề nhân rộng mô hình nhà bán trú container cho HS trên địa bàn, ông Đỗ Văn Phu - Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Quảng Ngãi – cho rằng với việc mở rộng, phát triển hệ thống trường PTDT bán trú trên địa bàn các huyện miền núi tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian qua, khiến cho nhu cầu xây dựng nhà bán trú, nhà ăn cho HS tại các trường học hết sức lớn và cấp thiết. Ngành GD-ĐT tỉnh Quảng Ngãi, Phòng GD&ĐT các huyện đã tích cực tham mưu với chính quyền địa phương quan tâm đầu tư xây dựng nhà bán trú cho HS, tuy nhiên, công tác triển khai thực hiện gặp không ít khó khăn.

Về dự án mô hình “Nhà bán trú container - Nâng bước em đến trường” triển khai thí điểm tại Trường PTDT bán trú THCS Trà Lãnh trong 2 năm vừa qua, ông Đỗ Văn Phú cũng thừa nhận thực tế đến nay nảy sinh nhiều vấn đề bất cập như: Tính an toàn, đảm bảo sức khỏe cho HS; điều kiện xây dựng, công tác bảo trì, đảm bảo hoạt động… cho nên không thể triển khai nhân rộng mô hình này.