Nhầm lẫn với béo phì, nhiều cha mẹ không ngờ con mắc hội chứng Cushing nguy hiểm

Khi thấy con béo mặt, đau đầu, gia đình đã đưa bé gái L.M.T, 11 tuổi, ở Tây Hồ (Hà Nội) vào viện khám. Theo gia đình cho biết con có tiền sử dùng Corticoid dạng xịt 1 năm để điều trị viêm mũi dị ứng.

Cùng thời điểm khám, một bệnh nhân nam N.Đ.M 13 tuổi, ở Bắc Từ Liêm (Hà Nội) vào BVĐK MEDLATEC với lý do tăng cân không kiểm soát trong vòng 4 năm trở lại và xuất hiện nốt bầm tím trên da không rõ nguyên nhân. Sau khi vào viện, hai bệnh nhân được chỉ định làm các cận lâm sàng và xét nghiệm cần thiết. Kết quả cho thấy, cả hai đều mắc hội chứng Cushing.

Bệnh nhân nam M bị hội chứng cushing. Ảnh BVCC

BS Trần Thị Kim Ngọc - Chuyên khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, bệnh Cushing là dùng để chỉ hội chứng Cushing do u tuyến yên tăng tiết ACTH gây ra. Người bệnh khi bị bệnh thường có dấu hiệu điển hình là tăng cân. Mập/phì là triệu chứng thường gặp nhất với sự phân bố mỡ đặc trưng ở mặt, ở thân người nhiều hơn tứ chi cùng các đặc điểm: mặt tròn, u mỡ ở gáy, mỡ dày ở ngực, bụng, nhưng không nhiều ở mông và chân tay. Tăng cân thường là triệu chứng đầu tiên.

Bệnh nhân có những thay đổi ở da thường gặp: Da mỏng, mặt đỏ, bầm máu sau va chạm gặp khoảng 45% vết nứt da gặp 50-70% thường có màu đỏ tím lún sâu dưới da. Các vết nứt thường nằm ở: bụng, ngực, háng, mông, đùi.

Ngoài ra còn có bác biểu hiện khác như:

- Rậm lông tóc: Lông mày rậm, nhiều lông tơ ở mặt, ở thân mình, có thể mọc râu, ria mép, lông nách.

- Rối loạn sinh dục do tăng androgen ở nữ và tăng cortisol ở nam: tắc kinh ở nữ hoặc mọc lông sớm ở trẻ chưa dậy thì.

- Có thể đau đầu, giảm trí nhớ, kém tập trung, nặng hơn có thể có các rối loạn tâm thần.

Theo PGS.TS. Đỗ Trung Quân (Chủ tịch Hội Nội tiết – ĐTĐ Hà Nội), hội chứng Cushing là một bệnh lý nội tiết do rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận, gây tăng mạn tính hormon glucocorticoid không kìm hãm được. Bệnh không được phát hiện, điều trị sớm sẽ biến chứng dẫn tới nhiều bệnh nguy hiểm khác đe dọa tính mạng. Do đó, khi con có các yếu nguy cơ hoặc xuất hiện những biểu hiện bất thường, cha mẹ không nên chủ quan cho con đi kiểm tra sớm.

Các chuyên gia cho rằng, nguyên nhân dẫn tới mắc hội chứng Cushing có nhiều. Chủ yếu do thuốc do sử dụng corticoid trong thời gian dài, rối loạn ở tuyến yên thượng thận hoặc do tiết ACTH lạc chỗ.

Corticoid dùng đúng liều lượng, đúng cách có lợi cho sức khỏe nhưng thuốc sẽ phản tác dụng khi lạm dụng. Các biến chứng dễ gặp phải như: tăng đường huyết, tăng cân, loãng xương, tăng cortisol máu, thoái hóa cơ, yếu cơ, mỏng da, vết rạn da, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, suy thượng thận, suy giảm miễn dịch, giảm trí nhớ, rối loạn tâm thần, rối loạn kinh nguyệt, chậm dậy thì.

Trẻ nhỏ là đối tượng rất dễ mắc phải. Khi trẻ bị béo phì, gia đình nên đưa con đến cơ sở y tế khám xem đó là béo phì bệnh lý hay là béo phì thông thường. Nếu là bệnh lý cần điều trị càng sớm, còn béo phì thông thường cũng cần kiểm tra tình trạng huyết áp, đường huyết, mật độ xương…

Bên cạnh đó, mọi người cần chú ý không tự ý mua các thuốc kháng viêm giảm đau không có đơn của bác sĩ, thuốc không có nguồn gốc rõ ràng; Không tự ý dùng quá nhiều thuốc chứa steroid trong thời gian dài; Thận trọng sử dụng các thuốc nam, thuốc bột trong điều trị; Ăn ít mỡ và calories hơn, tăng cường rau quả trong bữa ăn; Tăng cường vận động, luyện tập thể dục thể thao…

Hà My