Nhân lực CNTT thời 4.0: Doanh nghiệp lo 'săn bắt' hơn 'nuôi trồng'

Tại hội thảo “Phát triển nguồn nhân lực CNTT phục vụ cho sản xuất sản phẩm, dịch vụ CNTT thương hiệu Việt” do Bộ TT-TT tổ chức sáng nay ở Đà Nẵng, các đại biểu chỉ rõ nhiều khó khăn trong việc đào tạo, sử dụng nhân lực công nghệ thời 4.0.

Thiếu kết nối, DN ‘săn bắt’ hơn là ‘nuôi trồng’

Ông Tô Hồng Nam, Phó cục trưởng Cục CNTT (Bộ GD-ĐT) cho biết, hiện nay tỉ lệ trường ĐH, CĐ đào tạo CNTT chiếm 37,5%. Nhu cầu nhân lực CNTT của doanh nghiệp có xu hướng tăng dần, tuy nhiên nguồn nhân lực hiện nay vừa thừa lại vừa thiếu.

Ông Tô Hồng Nam: Nhân lực CNTT hiện nay năng suất lao động chưa cao, hạn chế về ngoại ngữ, kỹ năng mềm và thực hành

Theo ông Nam, nhân lực CNTT hiện nay có chất lượng đầu vào cao và tăng dần, chất lượng đào tạo được nâng lên, nhưng năng suất lao động chưa cao do hạn chế về kỹ năng mềm, ngoại ngữ và thực hành.

Ông cho biết cần tiếng nói chung giữa doanh nghiệp và cơ sở đào tạo để cải thiện chất lượng nhân lực CNTT trong bối cảnh hiện nay.

Ông Võ Đình Bảy, Trưởng khoa CNTT (Đại học Công nghệ TP. HCM) khẳng định, sự gắn kết giữa doanh nghiệp và các trường đại học là yếu tố rất quan trọng. Ở các nước phát triển, đây là yếu tố cốt lõi, mang lại nhiều lợi ích trực tiếp cho cả hai bên, cho xã hội và đặc biệt là cho người học.

“Ở Việt Nam hiện nay mối quan hệ này còn rất hạn chế. Hầu hết các doanh nghiệp chỉ đóng vai trò săn bắt hơn là nuôi trồng; thiếu thông tin từ cả hai phía”, ông Bảy cho biết.

Theo ông Bảy, sự gắn kết này cần đi vào thực tế, có chiều sâu. Doanh nghiệp cần trực tiếp tham gia xây dựng chương trình đào tạo, tài trợ cho các cuộc thi học thuật, học bổng, cho sinh viên tham quan thực tập… Trong khi đó, nhà trường có vai trò đào tạo, tư vấn hoặc chuyển giao kết quả nghiên cứu.

Ông Võ Đình Bảy nhận định: Về nhân lực CNTT hiện nay, doanh nghiệp lo "săn bắt" hơn là " nuôi trồng"

“Khắc phục lỗ hổng hợp tác này sẽ giúp doanh nghiệp có nguồn tài nguyên trí tuệ nhiều hơn, khơi gợi tinh thần nghiên cứu của giảng viên, sinh viên”, ông Bảy khẳng định.

Phát triển sản phẩm CNTT thương hiệu Việt, bắt kịp 4.0

Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ TT-TT Phan Tâm cho rằng, Việt Nam đã có mặt ngay từ đầu trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0)..

Cách mạng 4.0 được xem là cơ hội rút ngắn khoảng cách phát triển cho các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Đây cũng là cơ hội giúp các nước đang phát triển nâng cao vị thế khi tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

“Trong cuộc đua cách mạng công nghệ lần thứ 4, chúng ta cần phát triển các sản phẩm CNTT thương hiệu Việt, đẩy mạnh thị trường CNTT nội địa, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu phát triển và xây dựng nguồn nhân lực với năng lực sáng tạo, trí tuệ cao, hướng chuẩn quốc tế”, Thứ trưởng Phan Tâm cho biết.

Thứ trưởng dẫn số liệu báo cáo từ các địa phương, cho biết số doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp CNTT (bao gồm ngành công nghiệp phần mềm, nội dung số, phần cứng điện tử và dịch vụ CNTT) năm 2017 tăng 16.01% so với năm 2016.

Thứ trưởng Bộ TT-TT Phan Tâm nhận định nhân lực CNTT Việt Nam hiện vẫn chưa đáp ứng nhu cầu xã hội, nhu cầu của cách mạng 4.0

Lao động ngành CNTT Việt Nam được đánh giá cao và tiềm năng (lập trình viên Việt Nam xếp hạng thứ 23 trên thế giới - theo HackerRank, năm 2017, sinh viên Việt Nam xếp thứ 34/128 tại kỳ thi lập trình quốc tế ACM/ICPC).

Tuy nhiên Thứ trưởng Phan Tâm nhấn mạnh rằng, nguồn nhân lực CNTT Việt Nam chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội, nhu cầu của cách mạng 4.0.

Cụ thể, trong báo cáo về mức độ sẵn sàng cho nền sản xuất trong tương lai do Diễn đàn Kinh tế Thế giới mới đây công bố, Việt Nam thuộc nhóm các quốc gia chưa sẵn sàng cho cuộc CMCN 4.0, chỉ xếp thứ 70/100 về nguồn nhân lực và 81/100 về lao động có chuyên môn cao.

Cũng theo báo cáo này, so sánh với các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á về nguồn nhân lực, Việt Nam xếp sau Malaysia, Thái Lan, Philippines.

“Thông qua Hội nghị ngày hôm nay, tôi mong muốn đây là cơ hội để các cơ sở đào tạo CNTT, các doanh nghiệp CNTT Việt Nam, cơ quan quản lý nhà nước đẩy mạnh hợp tác đào tạo liên kết ba bên để đào tạo nguồn nhân lực CNTT đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp, yêu cầu xã hội."

"Đây cũng là cơ hội để cơ quan quản lý nhà nước lắng nghe, tiếp thu các ý kiến, giải pháp để đào tạo và xây dựng phát triển nguồn nhân lực CNTT trong thời gian tới”, Thứ trưởng đề nghị.

Cao Thái