Nhân sự Gen Z ngành xuất bản trong những ngày bận 'quay cuồng'

Tôi tên Trương Huyền Linh (sinh năm 1998), là chuyên viên bản quyền tại Công ty CP Sách Omega Plus được 3 năm. Có thể hiểu đơn giản, công việc của tôi là tìm, phát hiện ra những bản thảo tác phẩm hay ở cả trong và ngoài nước, đưa đến cho đội ngũ biên tập hoàn thiện thành tác phẩm xuất bản.

Tôi tốt nghiệp chuyên ngành Tiếng Anh thương mại tại ĐH Ngoại thương, từng làm việc cho các tổ chức phi chính phủ, biên phiên dịch, dạy học, nhưng rồi không hiểu sao lại bén duyên lâu dài với ngành xuất bản. Có lẽ một phần do tôi thích sách, một phần gia đình có chút truyền thống văn nghệ sĩ nên mới có mối duyên này.

Một lý do có phần “trẻ con” khác là tôi từng gửi bản thảo cho một công ty sách lớn nhưng bị từ chối, chỉ nhận được lý do chung chung rằng không phù hợp. Vì thế, tôi muốn thử “thâm nhập” vào quy trình xuất bản xem nó diễn ra như thế nào, yêu cầu gì để tôi thay đổi cho phù hợp.

Không được đào tạo bài bản về xuất bản, tôi may mắn vận dụng được khá nhiều kiến thức từ chuyên ngành đại học vào công việc hiện tại, đặc biệt là tiếng Anh, kỹ năng giao tiếp, thương thảo hợp đồng. Tôi cũng được cấp trên khen có cảm quan nhạy bén với thị trường sách.

Thời gian đầu, tôi cũng phải học hỏi thêm nhiều để đáp ứng yêu cầu công việc, như kỹ năng nghiên cứu thị trường, kiến thức thị trường xuất bản trong và ngoài nước, luật pháp thương mại quốc tế, luật bản quyền… Đến giờ, tôi vẫn phải cập nhật liên tục, nhất là trong bối cảnh xuất bản điện tử và trí tuệ nhân tạo phát triển nhanh chóng.

Thời gian này, tôi và đồng nghiệp đang tất bật chuẩn bị để công ty tham dự các hội sách quốc tế, gần nhất là Hội sách London. Hàng ngày, tôi cần tiếp nhận hàng chục email, đánh giá các bản thảo tiềm năng, và đặt lịch hẹn gặp cùng thương thảo với các đối tác trong thềm hội sách.

Mỗi năm, vào những dịp hội sách là chúng tôi lại “quay cuồng” như thế này. Mệt thật nhưng tôi cũng rất vui khi được gặp gỡ và giao lưu với những đối tác từ khắp nơi trên thế giới, khi những dự án, cuộc hẹn trên email trở thành cái bắt tay ngoài đời thực.

Bận thì bận đến mấy, tôi đều cố gắng ăn uống đầy đủ, đúng giờ và thường tự nấu cơm đem theo. Giờ nghỉ trưa cũng là lúc tôi và nhiều đồng nghiệp giải trí, tám chuyện đủ thứ.

Đồng nghiệp trạc tuổi tôi trong công ty khá nhiều, thậm chí không ít bạn trẻ hơn, cộng tác từ khi chưa tốt nghiệp đại học. Ngoài công việc chính, chúng tôi cũng là những 9X, 10X có vô vàn mối quan tâm và sở thích khác như phim ảnh, “đu idol”, không chỉ có sách.

Đặc biệt, tôi rất thích đọc webtoon - một trong những nhánh phát triển khá nhanh và mạnh trong thời đại công nghệ số này. Nhiều tác phẩm webtoon thực sự ấn tượng.

Buổi chiều thường sẽ là thời gian của các cuộc họp. Tôi từng nghe nhiều người có suy nghĩ công việc xuất bản nhàm chán lắm, cả ngày chỉ ngồi một chỗ với sách. Nhưng dấn thân vào tôi mới thấy, nó đa dạng, sôi động và vui như thế nào. Với tôi, có lẽ vui nhất là khi tìm được tác phẩm hay, góp phần đưa đến tay độc giả và thấy nó được đón nhận.

Công việc này cũng giúp tôi được tiếp xúc với nhiều người ở khắp nơi trên thế giới. Tôi cảm thấy thế giới quan của mình mở rộng hơn, vì mỗi người tôi làm việc đến từ các đất nước lại có phong cách làm việc khác nhau, suy nghĩ tư tưởng khác, đó là trải nghiệm không phải công việc nào cũng có được.

Ngoài công việc chính, tôi nhận thêm một số công việc ngoài để tăng thêm thu nhập như dự án ngắn hạn, dịch thuật hay sáng tạo nội dung trên mạng. Cân bằng tất cả là điều không dễ song tôi tự hào vì chưa bao giờ để mọi thứ quá tầm kiểm soát. Có lúc tập trung giải quyết công việc lâu quá, ít vận động nên cổ vai gáy tôi cũng "biểu tình".

Đây là góc nhỏ của tôi tại văn phòng. Bao quanh chúng tôi là sách đủ loại, nhìn vào giống như “thiên đường” cho dân mê sách. Có lẽ tình yêu cho sách là một trong những điều kiện tiên quyết để người trong ngành xuất bản gắn bó với nghề bởi thu nhập ngành này không hấp dẫn, cạnh tranh như nhiều lĩnh vực khác dù cường độ công việc khắc nghiệt chẳng kém.

Là Gen Z chính hiệu, tôi thích trang trí đủ thứ linh tinh ở góc làm việc, vừa để thể hiện sở thích cá nhân, vừa giúp giải tỏa căng thẳng khi làm.

Đứng ở vị trí người làm sách, tôi có thể thấy được số lượng độc giả dành thời gian đọc sâu, đam mê và trân trọng sách ngày một nhiều hơn. Không ít bạn trẻ khiến tôi bất ngờ với sự tâm huyết, tình cảm dành cho những nhân vật, tác phẩm yêu thích. Tôi cho đó là tín hiệu đáng mừng.

Tôi cũng luôn khuyến khích các bạn trẻ có đam mê viết đừng ngại đầu tư và thể hiện. Hiện nay, thị trường xuất bản châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng đang ngày càng rộng mở, rất cần những sản phẩm chất lượng để giới thiệu, mang ra thế giới.

Thụy Trang - Ánh Hoàng