Nhận thức về lịch sử qua những mảnh vỡ
Cuốn sách 'Việt Nam thế kỉ X: Những mảnh vỡ lịch sử' của tác giả Trần Trọng Dương do Nhà xuất bản Đại học Sư phạm cấp phép mới đây đã ra mắt bạn đọc.
Tác giả dựa trên những tư liệu còn sót lại về các nhân vật, sự kiện, địa danh để giải mã lịch sử Việt Nam thế kỉ X từ quá trình xây dựng biểu tượng của các sử gia, trong đó hai biểu tượng trung tâm là Đinh Tiên Hoàng và Dương Thái hậu. Từ những sử liệu tác giả đã tái lập những giả thuyết và kiến tạo nên một diễn ngôn lịch sử xung quanh những câu hỏi về thời điểm kết thúc nghìn năm Bắc thuộc là năm 968, năm 938 hay năm 905? Hoặc địa danh Đường Lâm nơi phát tích của Ngô Quyền là ở Sơn Tây hay Thanh Hóa?
Tác giả nêu câu hỏi “Có hay không loạn 12 sứ quân?”, chữ “Cồ” trong quốc hiệu “Đại Cồ Việt” có phải là một từ cổ không và hệ quả của nó... Bằng những phân tích, lập luận dựa trên tư liệu, tác giả đưa ra những kết luận mở, mới buộc bạn đọc phải suy nghĩ khi tiếp nhận lịch sử. Thậm chí, những kết luận mở đó còn có phần khiêu khích những nhà nghiên cứu lịch sử chuyên nghiệp ở các viện nghiên cứu và các khoa lịch sử.
Tác giả “Việt Nam thế kỉ X: Những mảnh vỡ lịch sử” không tham vọng đem đến cho công chúng những phát hiện mới mẻ hay như một cuốn tư liệu hoàn hảo về lịch sử thế kỉ X, mà mang đến một cách tiếp nhận lịch sử dựa trên những gì đã biết, đã có của tác giả. Cuốn sách là quá trình tự nhận thức của cá nhân tác giả về lịch sử, không phải là lịch sử tuyệt đối.
Tiến sĩ Trần Trọng Dương viết trong lời dẫn: “Cuốn sách này vì vậy không dám mơ đến việc hoạch định một sử thực tuyệt đối nào, mà chỉ là những nét vẽ cá nhân, thể hiện quá trình khám phá tự thân của một người đọc sử đang nỗ lực thử tự kiến tạo những tri thức của riêng mình về lịch sử nước nhà.
Đó là một lịch sử hay đúng hơn là một nhận thức lịch sử được kiến tạo bởi một cá nhân, nó cố gắng trượt qua khỏi tính hữu dụng của lịch sử, để nhìn lịch sử như là một một yếu tố khả biến trong hoạt động tri nhận của mình”.
Sau khi ra mắt sách ngày 28/3, đến ngày 6/4, tại Café Trung Nguyên, 52 Hai Bà Trưng, Hà Nội, Tiến sĩ Trần Trọng Dương tiếp tục có cuộc trò chuyện về cuốn sách với chủ đề “Việt Nam thế kỉ X: Lịch sử nhìn từ phe chiến thắng”.
