Nhập viện tâm tâm thần vì mắc rối loạn dạng cơ thể

Bác sĩ Trịnh Thị Vân Anh, Phòng rối loạn liên quan đến stress và sức khỏe tình dục - giới tính (Viện Sức khỏe Tâm thần – Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, mới đây bệnh viện vừa điều trị cho một bệnh nhân nữ bị rối loạn dạng cơ thể. Bệnh nhân 54 tuổi, trú tại Bắc Giang, nhập viện sau một thời gian dài bị nóng rát vùng thượng vị, ngực, hồi hộp, đau nhiều khi ăn uống, sụt cân, đại tiện nhiều lần trong ngày. Khai thác tiền sử cho biết, bệnh nhân có gia đình hòa thuận, chồng hiền lành, các con ngoan ngoãn, học hành tử tế. Tuy nhiên, bệnh nhân thường xuyên căng thẳng với mẹ chồng từ những việc nhỏ nhặt nhất nhưng thỉnh thoảng vẫn có mâu thuẫn mẹ chồng- nàng dâu.

Bác sĩ Trịnh Thị Vân Anh - Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai đang khám cho bệnh nhân.

Bệnh diễn biến khoảng hai năm nay, bệnh nhân ban đầu xuất hiện ngủ kém, hay trằn trọc khó vào giấc, ngủ không sâu và thường thức dậy sớm (khoảng 4h sáng), không thể ngủ lại được. Sau đó bệnh nhân xuất hiện nóng rát vùng thượng vị, có lúc cảm giác nóng rát lan cả bụng, lan ra sau lưng, kèm theo đau tức vùng thượng vị, cảm giác thức ăn trào ngược lên họng. Bệnh nhân thường đau hơn khi ăn uống, đi đại tiện nhiều lần trong ngày. Vì vậy, bệnh nhân dần dần sợ ăn uống, sút khoảng 7kg/ 6 tháng. Bệnh nhân đã đi khám ở bệnh viện tỉnh, được nội soi dạ dày thực quản, được chẩn đoán viêm dạ dày- trào ngược thực quản, uống thuốc theo đơn.

Lúc đầu bệnh nhân có đỡ, cảm giác dễ chịu hơn, nhưng sau nửa tháng lại có cảm giác nóng rát, mót đại tiện như trên, có lúc các biểu hiện cảm giác nặng hơn. Cách đây 6 tháng, bệnh nhân có thêm cảm giác nóng rát vùng ngực, hồi hộp, đánh trống ngực, cả khi bệnh nhân nghỉ ngơi vẫn cảm thấy tim đập mạnh, khi không ngủ được hoặc xúc động cảm giác trên tăng lên. Thậm chí có lúc cảm giác bốc hỏa, nóng bừng mặt, dễ bị cáu gắt, đêm ngủ kém, khó vào giấc. Sau đó, bệnh nhân đi khám ở Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, được chẩn đoán rối loan hỗn hợp lo âu và trầm cảm và được kê thuốc điều trị. Bệnh nhân điều trị thuốc theo đơn 4 tháng thì thấy gần như khỏi nên tự bỏ thuốc, không đi khám lại.

Hai tuần trở lại đây, các biểu hiện của bệnh nhân tái phát, bệnh nhân nóng rát bụng, nóng ngực, hồi hộp, mất ngủ, khó chịu nhiều. Bệnh nhân đi khám tại Viện Sức khỏe tâm thần, được chẩn đoán rối loạn dạng cơ thể, chỉ định nhập viện điều trị nội trú. Sau một thời gian điều trị bệnh nhân ngủ được hơn, đỡ than phiền các triệu chứng cơ thể.

TS.BS Dương Minh Tâm, Trưởng Phòng điều trị Rối loạn liên quan đến stress và sức khỏe giới tính - tình dục (Viện Sức khỏe tâm thần) cho biết, người bị bệnh rối loạn dạng cơ thể thường tái diễn than phiền về các triệu chứng cơ thể, cùng với những yêu cầu dai dẳng đòi khám xét về y tế, mặc dù kết quả âm tính nhiều lần và thầy thuốc đảm bảo rằng các triệu chứng này không có cơ sở bệnh cơ thể. Hoặc nếu có bất kì rối loạn cơ thể nào thì chúng cũng không giải thích được bản chất và phạm vi của các triệu chứng hoặc đau khổ và bận tâm của bệnh nhân việc nhỏ nhặt trong đời sống hàng ngày. Các bệnh nhân cũng có tính cách chi ly, cầu toàn và khả năng chống đỡ yếu trước những mâu thuẫn, va chạm.

TS.BS Dương Minh Tâm - Trưởng Phòng điều trị Rối loạn liên quan đến stress và sức khỏe giới tính - tình dục, Viện Sức khỏe tâm thần

Các triệu chứng mắc bệnh thường là đau vu vơ khắp các bộ phân trên cơ thể như đau đầu, chóng mặt, choáng váng, mờ mắt, đau vai gáy hoặc các triệu chứng đau ngực, trống ngực, khó thở như triệu chứng giống của bệnh tim, phổi. Cũng có bệnh nhân bị đau phần bụng như trào ngược dạ dày, đau đại tràng, sôi bụng… Bệnh nhân cũng có thể đau hoặc gặp các triệu chứng khó chịu ở đường sinh dục – tiết niệu, thần kinh – cơ… Có bệnh nhân dù bác sĩ khám không có tổn thương thì bệnh nhân càng thấy đau khổ, cho rằng mình mắc bệnh nan y, mắc bệnh khó mà bác sĩ không phát hiện được.

Theo TS.BS Dương Minh Tâm có những tiêu chuẩn nhất định để nhận dạng rối loạn dạng cơ thể, đó là:

- Có ít nhất hai năm xuất hiện nhiều loại triệu chứng và thay đổi trên cơ thể mà không tìm thấy một giải thích thỏa đáng.

- Liên tục từ chối chấp nhận lời khuyên hoặc lời trấn an của bác sĩ rằng không có bệnh về mặt cơ thể.

- Luôn có xu hướng đi bệnh viện để giải quyết hết những khó chịu của mình. Chính vì thế, người bệnh thường đi khám xét và chạy chữa khắp nơi.

Về căn bệnh này, theo bác sĩ Dương Minh Tâm - Trưởng phòng điều trị rối loạn liên quan stress (Viện Sức khỏe tâm thần Quốc gia, Bệnh viện Bạch Mai) nhấn mạnh, việc điều trị cần phối hợp giữa thuốc và phương pháp tâm lý - đây là biện pháp vô cùng quan trọng. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể trở thành mạn tính. Lúc đó, việc điều trị sẽ rất khó khăn. Việc phát hiện bệnh muộn có thể gây tốn kém về kinh tế khi bệnh nhân đi khám nhiều chuyên khoa. Thậm chí, bệnh nhân còn có thể bị lo âu, trầm cảm. Phương pháp thư giãn luyện tập có tác dụng điều trị tốt đồng thời cũng có tác dụng phòng bệnh rất hiệu quả. Thuốc điều trị cần phải có sự chỉ định, theo dõi và giám sát của bác sĩ chuyên khoa tâm thần./.