Nhiếp ảnh gia Nguyễn Việt Thanh: Mất cả cuộc đời để đổi thứ đam mê

Triển lãm lần thứ nhất, “Việt Nam - Italia trong mắt nhau” của nhiếp ảnh gia Nguyễn Việt Thanh với Đại sứ Italia tại Hà Nội diễn ra vào năm 2005, tính đến nay cũng gần 15 năm, sau nhiều lần triển lãm tại Hoa Kỳ, rồi Hàn Quốc, Trung Quốc, Australia… Là một phóng viên ảnh, hiện đang công tác tại Báo Vietnam News (Thông tấn xã Việt Nam), các tác phẩm của anh ghi lại những khoảnh khắc hết sức tự nhiên của đời sống trong một mạch đề tài chung theo chủ ý cá nhân. Mỗi bức ảnh của Nguyễn Việt Thanh, kể lại một câu chuyện dung dị qua từng chân dung nhân vật mà anh bất ngờ gặp trên phố, hay vùng đất mới qua mỗi hành trình trải nghiệm. Ảnh của Nguyễn Việt Thanh chụp, dễ làm cho người xem thích, bởi hình ảnh gần gũi, gắn bó hàng ngày tưởng vẫn chạm mặt thành quen thuộc, nhưng qua cách “kể” lại từ góc ảnh của anh, lại thú vị và lời bình của anh qua mỗi ảnh còn chút hài hước.

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Việt Thanh.

PV: Là một nhiếp ảnh gia nổi tiếng, đạt nhiều giải báo chí, lâu năm trong nghề, lại ngồi vào vị trí ban giám khảo các giải thưởng nhiếp ảnh, nhưng ít nghĩ tới việc triển lãm ảnh cá nhân trong nước. Vì vậy, “Hà Nội trong mắt ai” thực sự làm nhiều người bất ngờ?

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Việt Thanh: Giám khảo không có nghĩa là phải dừng lại công việc yêu thích của mình. Kỹ năng nghề nghiệp cao thì mới được sự tin tưởng và nể trọng từ các thí sinh và đồng nghiệp. Tuy nhiên, càng được đánh giá cao trong nghề thì càng áp lực, khiến mình phải luôn tự trau dồi, học hỏi không ngừng để hoàn thiện mình hơn. Chính vì vậy, mỗi ngày tôi luôn tìm hiểu thêm các kỹ năng mới và cập nhật kiến thức nhiếp ảnh thế giới. Triển lãm cũng là một cách chia sẻ và thể hiện cách nhìn nhận về xu hướng mới trong nhiếp ảnh. Và thêm nữa là tôi mong mọi người không quên mình.

Từ ý tưởng nào để có triển lãm ảnh “Hà Nội trong mắt ai”, thưa anh?

- Từ ý tưởng muốn thể hiện một Hà Nội trong mắt của những người yêu nghệ thuật nhiếp ảnh với sự hiểu biết và cảm nhận sâu sắc về những thay đổi của Hà Nội trong thời đại mới.

Những bức ảnh bình dị về người dân Hà Nội trong các hoạt động sinh hoạt ngày thường, nhưng để có được câu chuyện từ hình ảnh, mang dấu ấn tinh thần Hà Nội, thì không dễ dàng?

- Phải nói là khó… Tôi đã phải mất nhiều năm mới ra được triển lãm này, hàng ngày đi chụp, rình rập khoảnh khắc, nắng, mưa, bất kể thời tiết với lòng đam mê bất tận.

Anh đã chụp các bức ảnh ấy trong hoàn cảnh nào?

- Tôi hòa nhập vào đời sống của họ một cách tự nhiên và kín đáo.

Anh chủ động chụp với ý tưởng chung, hay đó là những ngẫu hứng tự nhiên khi anh ra phố, thấy một khung hình đẹp?

- Ý tưởng xuyên suốt nhưng mang tính biểu tượng và đặc biệt phải đầy cảm xúc, để khi người xem tự thấy mình trong đó. Nói một cách khác là cảm xúc chạm vào tim họ.

Vì sao anh chọn nhiếp ảnh trở thành công việc gắn bó với cuộc đời mình?

- Đơn giản tôi yêu âm nhạc, yêu nhiếp ảnh, yêu những khuôn hình đẹp, yêu những điều đẹp đẽ và bình dị của cuộc sống thường ngày.

Một số tác phẩm trong triển lãm “Hà Nội trong mắt ai”.

Đó là lựa chọn từ ý chí của anh, hay tự nhiên của số phận?

- Tôi nghĩ là số phận. Dường như tôi khó làm việc gì khác đam mê và thành công hơn việc này.

Bộ ảnh nào anh từng chụp mất nhiều thời gian và công sức nhất?

- Đó là bộ ảnh về những người thợ mỏ, những người làm công việc nặng nhọc với điều kiện làm việc vô cùng khó khăn, nguy hiểm.

Mỗi tấm ảnh đều mang lại vẻ đẹp về tư tưởng riêng, nhưng với tôi, có lẽ vẫn là những ảnh anh chụp chân dung những người dân lao động?

- Cuộc sống lao động thay đổi hàng ngày và tìm được vẻ đẹp trong lao động là khó nhất, khó hơn các thể loại khác. Chắc chính vì điều đó mà tôi chọn giới cần lao làm đề tài khai thác chính của mình. Chủ đề về môi trường và người lao động trên mọi miền đất nước là cảm hứng trong sáng tác của tôi.

Anh sống giữa không gian ấy, những nhân vật ấy như thế nào để có được những tấm hình?

- Tôi hòa nhập, chia sẻ coi họ như người bạn, người nhà, hay gọi nôm na là "dân vận". Đến một lúc nào đó dường như tôi đã vô hình trong mắt họ, và những khoảnh khắc đẹp nhất, tự nhiên nhất ra đời.

Nhìn ảnh của anh, có thể thấy sự tồn tại của mỗi cá nhân trong bối cảnh nhất định, sự biến đổi về nhân dạng qua thời gian?

- Sự rèn luyện và tố chất có sẵn giúp tôi nhìn thấy những điều người khác phải mất thời gian hơn một chút mới nhìn thấy.

Vậy sâu xa trong ấy, vẫn là sự chân thành của hiện tại qua mỗi lần anh bấm máy?

- Nhìn bằng sự cảm thông và lòng trắc ẩn thì khuôn hình của bạn mới dễ chạm được vào cảm xúc của người xem.

Nhìn ảnh của anh có thể thấy những khoảnh khắc duy nhất, mà anh đã lưu lại trong tấm hình?

- Đó là thành quả của sự kiên nhẫn với một chút may mắn.

Những gì đã đi qua, không bao giờ trở lại, và anh đã mất bao nhiêu lâu để có thể chớp được những hình ảnh ý nghĩa ấy?

- Mất cả cuộc đời để đánh đổi lấy thứ mình đam mê không phải là cái giá quá đắt.

Ảnh của anh, đó là sự ngưng đọng của thời gian, điều này có ý nghĩa với anh ngoài đời thường ra sao?

- Ảnh nào cũng mang sự ngưng đọng thời gian… Nhưng ngưng đọng bao lâu để mang lại dấu ấn mạnh mẽ mới là điều đáng nói.

Làm thế nào anh nuôi được đam mê sâu sắc và lâu bền như thế?

- Tôi nghĩ là đam mê do trời cho, nhưng nuôi được đam mê là do bản tính tôi luôn lạc quan, yêu đời. Chắc vậy.

Dường như anh sống là để cầm ống kính?

- Nhiều người cũng nói vậy. Tôi cho rằng đó là sự sắp đặt của số phận và tôi cảm ơn số phận về điều đó.

Cuộc sống hiện tại của anh đang diễn ra như thế nào?

- Cuộc sống của tôi luôn vui vẻ. Có thể nói là rất ổn.

Dự định của anh thì sao?

- Kế hoạch ngắn hạn là mong muốn sẽ ra mắt một cuốn sách về những bức ảnh gom góp được trong hơn 20 năm qua. Kế hoạch dài hạn thì còn nhiều điều đang cân nhắc và chờ cơ hội. Tôi sẽ bật mí khi điều kiện cho phép.

Xin cảm ơn anh!

GIẢI THƯỞNG:
- 2006. Giải vàng cuộc thi Nhiếp ảnh Báo chí Châu Á-Chủ đề “Cuộc sống thường nhật” do China Daily và Asia Network tổ chức.
- 2007. Hai giải nhất ở Cuộc thi Nhiếp ảnh báo chí Quốc tế tại Băng-Cốc, Thailand for FCCT tổ chức.
- 2015. Giải Performance tại cuộc thi nhiếp ảnh quốc tế do HPA tổ chức tại Trung Quốc.
- 2016. Giải Grand Prize tại cuộc thi ảnh về Môi trường do Đại sứ quán Mỹ tổ chức.

TRIỂN LÃM:
- 2005. Triển lãm ảnh “Việt Nam – Italia trong mắt nhau” với Đại sứ Italia tại Hà Nội.
- 2005. Triển lãm ảnh “Cuộc sống Việt Nam” tại Hàn Quốc.
- 2007. Triển lãm ảnh “Văn minh lúa nước” tại Washington, Hoa Kỳ
- 2010. Triển lãm ảnh “Xin chào buổi sang, Việt Nam” tại Bang Texas, Hoa Kỳ
- 2012. Triển lãm ảnh “Việt Nam, tình yêu của tôi” tại Bang Texas, Hoa Kỳ
- 2014. Triển lãm ảnh “Duyên dáng Việt Nam” tại Sydney và Canberra, Úc.
- 2016. Triển lãm ảnh về Việt nam tươi đẹp tại Bắc Kinh, Trung Quốc
- 2017. Triển lãm ảnh “ Trung quốc trong con mắt nhiếp ảnh gia Việt Nam”
- 2018. Triển lãm ảnh về đất nước con người tại Hy Lạp và Cộng hòa Áo

Việt Quỳnh (thực hiện)