Nhiều bất cập trong công tác tổ chức

Đây là lần đầu tiên một sự kiện văn hóa ẩm thực mang tầm quốc tế được tổ chức tại Nghệ An, nên thu hút sự quan tâm lớn của người dân và du khách. Sự kiện này đã có một số thành công nhất định, song người dân và du khách thất vọng đánh giá: Festival Văn hóa ẩm thực quốc tế lại mang dáng dấp một “hội chợ cấp tỉnh”.

Festival Văn hóa ẩm thực du lịch quốc tế-Nghệ An 2019 diễn ra từ ngày 17 đến 20-7 tại TP Vinh, có sự tham gia của các đơn vị, tổ chức, cá nhân đến từ hơn 22 tỉnh, thành phố và 5 đơn vị quốc tế, nhiều nghệ nhân, chuyên gia ẩm thực, đầu bếp chuyên nghiệp. Theo báo cáo của Sở Du lịch tỉnh Nghệ An: Festival đã thu hút 30.000 lượt người dân và du khách đến tham quan, trải nghiệm. Đây là sự kiện du lịch thu hút đơn vị tham gia gian hàng và người dân tới tham quan lớn nhất từ trước đến nay ở Nghệ An. Điểm nhấn của festival là quảng diễn 50 món lươn của 25 nghệ nhân, chuyên gia ẩm thực, đầu bếp nổi tiếng; đồng thời tạo cơ hội tốt để quảng bá, tôn vinh những giá trị văn hóa ẩm thực đặc trưng của Nghệ An, văn hóa trong nước và quốc tế, phục vụ nhu cầu của nhân dân và du khách, làm đa dạng thêm các sự kiện du lịch tại Nghệ An. Festival cũng nhằm tạo cơ hội cho các cơ sở kinh doanh ăn uống, dịch vụ nhà hàng, khách sạn giao lưu, học hỏi kinh nghiệm, nâng cao chất lượng dịch vụ.

Các đầu bếp chế biến món lươn xứ Nghệ.

Để chuẩn bị cho festival, ban tổ chức cũng lên kế hoạch cụ thể cho từng bộ phận; tham khảo ý kiến các chuyên gia và hiệp hội du lịch; vận động, kêu gọi, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các đơn vị tham gia. Ngoài kinh phí được tỉnh hỗ trợ một phần, ban tổ chức dựa vào công tác xã hội hóa, vận động tài trợ. Tuy nhiên, do chưa làm tốt khâu chuẩn bị nên ban tổ chức đã không tiên liệu được những bất cập xảy ra. Không gian tổ chức trong vòng 6.000m2 cho khoảng 6.000 người nhưng có thời điểm lên đến hơn 10.000 người, đã gây ra tình trạng quá tải, dẫn đến khả năng cung ứng các sản phẩm cũng như công tác vệ sinh môi trường không theo kịp. Ngay trong đêm khai mạc, lượng khách đổ về gấp đôi dự kiến nên kéo theo một lượng rác thải lớn. Nhiều du khách phản ánh họ không thể tìm thấy thùng rác nên đành vứt rác tại chỗ. Kết thúc đêm khai mạc, ban tổ chức đã huy động lực lượng thu dọn rác và bố trí thêm thùng rác trước khu vực các gian hàng. Lượng người quá đông, trong khi không gian chật hẹp khiến không gian thưởng thức ẩm thực trở nên xô bồ.

Có tên gọi hoành tráng, được tuyên truyền rầm rộ, nhưng trên thực tế chất lượng festival khác xa so với những gì quảng cáo, gây thất vọng cho người dân. Theo như giới thiệu của ban tổ chức, festival có 100 gian hàng với ba không gian: Văn hóa ẩm thực quốc tế khoảng 15-20 gian hàng; văn hóa ẩm thực các vùng miền trong nước khoảng 40-45 gian hàng; văn hóa ẩm thực Nghệ An khoảng 35-40 gian hàng. Tuy nhiên, thực tế việc tái hiện không gian văn hóa ẩm thực chưa rõ nét, không có những món ăn đặc sắc, chủ yếu trưng bày các sản phẩm “đóng gói” mà người dân có thể tìm thấy tại các quầy tạp hóa hay siêu thị. Điều du khách mong đợi là ngoài việc thưởng thức các món ăn đặc sắc của từng vùng, miền, người dân còn có nhu cầu tìm hiểu, trải nghiệm “chất văn hóa” qua ẩm thực để có thể hiểu được nét đẹp văn hóa với những đạo lý, phép tắc, phong tục từng vùng, miền, quốc gia.

Ông Lê Tân, Phó chủ tịch Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam cho rằng: “Trong khuôn khổ thời gian quá gấp gáp, kinh phí hạn hẹp, Festival Văn hóa ẩm thực du lịch quốc tế-Nghệ An 2019 mới chỉ là không gian văn hóa ẩm thực chung chung chứ chưa có phân tách vùng miền. Mặc dù cũng có các địa phương như: Sóc Trăng, Cần Thơ, Huế, Hà Nội... tham gia, nhưng không gian ẩm thực vùng miền chưa có sự quảng diễn. Khác với festival ẩm thực tại Huế, nơi không gian ẩm thực 3 miền được tái hiện rõ nét, đậm đà bản sắc, Festival Văn hóa ẩm thực du lịch quốc tế-Nghệ An 2019 mới chỉ dừng lại ở bề nổi của lễ hội, tức là thu hút được lượng du khách và người dân, không xảy ra mất vệ sinh toàn thực phẩm, bảo đảm được an ninh và không xảy ra cháy nổ. Nét đẹp văn hóa ẩm thực để lại dấu ấn, đọng lại trong lòng du khách thì Nghệ An lại chưa làm được”.

Phải nói thêm rằng, tính “quốc tế” trong Festival Văn hóa ẩm thực du lịch quốc tế-Nghệ An 2019 theo kiểu "nói một đằng, làm một nẻo". Tiếng là "lễ hội ẩm thực quốc tế" song những gì diễn ra tại festival lại bị nhiều người đánh giá chẳng khác gì một "hội chợ cấp tỉnh". Thay vì được thưởng thức những món ăn đặc sắc của các quốc gia trên thế giới, như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Nga, Thái Lan… thì chủ yếu là những đồ ăn nhanh, đồ nguội, nhưng phải trả với mức giá của nhà hàng. Riêng việc huy động các đơn vị quốc tế tham gia festival cũng gặp nhiều trở ngại. Theo ban tổ chức, ban đầu có 11 đơn vị của 11 quốc gia đăng ký tham gia, nhưng cận kề ngày khai mạc một số đơn vị xin rút. Hoặc có những tổ chức trung tâm xúc tiến du lịch quốc tế tham gia, sau lại ủy quyền cho một số nhà hàng đại diện tham dự.

Lý giải về những bất cập nêu trên, đại diện Sở Du lịch tỉnh Nghệ An cho hay nguyên nhân là do thời gian gấp nên công tác chuẩn bị chưa thực sự chu toàn, lần đầu tổ chức nên không tránh khỏi những hạn chế. Ông Dương Hoàng Vũ, Phó giám đốc Sở Du lịch tỉnh Nghệ An cho biết: “Ban tổ chức cũng đã rút ra những kinh nghiệm trong công tác tổ chức, đó là cần đặt công tác chuẩn bị lên hàng đầu, cần sự phối hợp đồng bộ giữa các ngành và tranh thủ mọi sự hỗ trợ của cơ quan, đơn vị. Ban tổ chức cũng thấy cần phải có kế hoạch "dài hơi" cho một festival tầm quốc tế, phân công cụ thể cho từng bộ phận tham gia và nêu cao công tác thông tin tuyên truyền để nhận được sự phối hợp giữa các đơn vị tham gia, nâng cao ý thức của người dân khi tham gia lễ hội”.

Để tổ chức được một kỳ festival ẩm thực mang tầm quốc tế không phải là điều dễ dàng, cần có sự chung tay của 3 nhà: Nhà nước, nhà nghiên cứu và các nhà doanh nghiệp. Công tác tổ chức phải thật chu đáo, học hỏi kinh nghiệm từ các tỉnh bạn. Như với kỳ festival ẩm thực ở Huế, ban tổ chức phải nghiên cứu, họp bàn trước cả năm, lên kế hoạch nhiệm vụ cụ thể cho các bộ phận phụ trách từng khâu. Lần đầu tổ chức chưa thành công, hi vọng Nghệ An sẽ rút ra những bài học sâu sắc cho lần sau, và cho cả những việc khác, không riêng gì chuyện lễ hội ẩm thực.

HOÀNG HOA LÊ