Nhiều nghiên cứu có địa chỉ ứng dụng

Đầu tư cho KHCN đã tạo nên thành công cho Rạng Đông

Làm chủ công nghệ

Tại hội nghị tổng kết các Chương trình KHCN trọng điểm cấp Nhà nước vừa diễn ra tại Hà Nội, Tiến sĩ Nguyễn Thiện Thành - Giám đốc Văn phòng Các chương trình trọng điểm cấp Nhà nước - cho biết: Trong giai đoạn 2011-2015, hệ thống các chương trình trọng điểm cấp Nhà nước có 15 chương trình. Các chương trình đã tạo ra được 208 công nghệ mới trong đó có 55 công nghệ đã được hoàn thiện và chuyển giao cho sản xuất; 630 quy trình sản xuất với 157 quy trình đã hoàn thiện; 161 mẫu máy móc thiết bị mới được tạo ra với 65 mẫu máy đã được hoàn thiện; 321 loại vật liệu mới...

Các công nghệ, dây chuyền thiết bị và vật liệu được chế tạo đa số có tính năng kỹ thuật, chất lượng cạnh tranh với các sản phẩm cùng loại của các nước trong khu vực và quốc tế. Điển hình như công nghệ sản phẩm bột huỳnh quang ba phổ, đang được ứng dụng tại Công ty Cổ phần bóng đèn phích nước Rạng Đông đã góp phần nâng cao tuổi thọ của bóng đèn lên 2.000 giờ, hạ giá thành sản phẩm. Sản phẩm đã áp dụng cho chế tạo hơn 2 triệu đèn huỳnh quang chất lượng cao xuất khẩu đi Braxil, Hàn Quốc. Hay dây chuyền công nghệ sản xuất sơn vô cơ chịu nhiệt công suất 100.000kg/năm, đang được triển khai sản xuất tại Công ty Cổ phần Thương mại và sản xuất hóa chất thiết bị Thịnh Quang, đã tạo ra sản phẩm sơn vô cơ chịu nhiệt phục vụ nhu cầu trong nước. Hệ thống thiết bị sản xuất tấm sóng không amiăng công suất 3 triệu m²/năm, được ứng dụng tại 2 công ty tấm lợp. Đây là hệ thống thiết bị đầu tiên của Việt Nam ứng dụng công nghệ sản xuất tấm lợp không sử dụng amiăng.

Hệ thống thiết bị sản xuất cốt thép cho ống bê tông thoát nước điều khiển CNC tại Công ty CP Vật liệu xây dựng Sông Đáy (Bắc Ninh) hoàn toàn có thể thay thế sản phẩm nhập ngoại với giá thành chỉ bằng 40 - 60%; sản phẩm chất hoạt động bề mặt dùng để bơm ép làm tăng cường thu hồi dầu mỏ, có giá trị rất lớn trong ngành khai thác dầu khí và đã được sử dụng triển khai kết quả tại mỏ Đông Nam Rồng...

Đổi mới cơ chế quản lý

Theo Tiến sĩ Thành, tác động về mặt kinh tế - xã hội của các kết quả tạo ra từ các đề tài, dự án trong chương trình có thể đã vượt rất nhiều so với nguồn kinh phí đầu tư. Chính vì tính thực tiễn của các đề tài, dự án nên việc ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào sản xuất đã thu hút sự tham gia của các doanh nghiệp. Cụ thể, thông qua việc triển khai các đề tài, dự án đã trực tiếp thu hút trên 1.500 tỷ đồng nguồn kinh phí huy động từ các tổ chức, doanh nghiệp cùng tham gia thực hiện.

Tuy nhiên, Tiến sĩ Thành thừa nhận, vẫn còn những rào cản khi triển khai các đề tài, dự án. Đó là cơ chế quản lý các chương trình tuy đã được cải tiến nhưng vẫn chưa theo kịp với thực tế. Việc hỗ trợ thanh quyết toán cho đề tài, dự án của một số cơ quan chủ trì chưa được tiến hành một cách tích cực. Vì vậy, mà tiến độ của nhiều nhiệm vụ chưa đáp ứng yêu cầu. Có tới 30% số nhiệm vụ trong các chương trình buộc phải gia hạn thời gian thực hiện.

Do đó, nhiều chủ nhiệm các chương trình cho rằng, cơ chế quản lý các chương trình cần tiếp tục đổi mới. Công tác xác định nhiệm vụ KHCN, tuyển xét chọn, đánh giá nghiệm thu… cần được cải tiến theo hướng đơn giản hơn đảm bảo xác định những nhiệm vụ cấp thiết gắn với doanh nghiệp và lựa chọn tổ chức, cá nhân chủ trì có uy tín, năng lực. Bên cạnh đó, cải tiến cơ chế quản lý tài chính để phù hợp hơn với cơ chế đặc thù trong nghiên cứu khoa học.

Tiến sĩ Nguyễn Thiên Thành - Giám đốc Văn phòng Các chương trình trọng điểm cấp Nhà nước:

Hiện 95% các kết quả nghiên cứu của chương trình đã có địa chỉ ứng dụng. Các công nghệ và thiết bị tạo ra đã và đang có những đóng góp nhất định cho các cơ sở sản xuất trong việc nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm của mình.

Quỳnh Nga