Nhiều nước phản đối hành động của Thổ Nhĩ Kỳ tại Địa Trung Hải và Syria

Đoàn xe quân sự Thổ Nhĩ Kỳ di chuyển qua làng Kafr Halab, phía Tây tỉnh Aleppo, Syria. Ảnh tư liệu

Phát biểu trong cuộc họp báo chung sau Hội nghị thượng đỉnh 3 bên giữa Ai Cập, Cộng hòa Cyprus và Hy Lạp ngày 8/10 diễn ra tại thủ đô Cairo, Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah El-Sisi đã lên án những động thái đơn phương có thể làm bất ổn toàn bộ khu vực và đe dọa tới lợi ích của các nước liên quan. Trước đó, Ai Cập, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đã cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ sau khi Ankara tiến hành hoạt động khoan thăm dò dầu mỏ và khí đốt trong khu vực tranh chấp ngoài khơi CH Cyprus.

Trong khi đó, Tổng thống CH Cyprus Nicos Anastasiades cũng lên tiếng chỉ trích các hành động “đơn phương” và “không thể chấp nhận” của Thổ Nhĩ Kỳ, vi phạm luật pháp quốc tế và chủ quyền quốc gia CH Cyprus. Nhà lãnh đạo Cyprus cam kết sẽ thực thi tất cả các giải pháp ngoại giao để ngăn chặn các hành vi xâm phạm của Ankara, mà phía Nicosia coi là gây phương hại tới an ninh và ổn định khu vực.

Hiện Thổ Nhĩ Kỳ và CH Cyprus cùng tuyên bố chủ quyền đối với các vùng biển xung quanh đảo Cyprus. Việc phát hiện trữ lượng khí đốt khổng lồ ở phía Đông Địa Trung Hải đã làm dấy lên tranh chấp giữa Nicosia và Ankara. Cho tới nay, Thổ Nhĩ Kỳ đã điều hai tàu khoan thăm dò dầu khí ngoài khơi bờ biển Cyprus bất chấp cảnh báo từ EU.

Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis cũng chỉ trích các hành động bất hợp pháp và khiêu khích của Thổ Nhĩ Kỳ. Bên cạnh đó, 3 nhà lãnh đạo bày tỏ quan ngại sâu sắc trước chiến dịch quân sự bất hợp pháp mà Thổ Nhĩ Kỳ thông báo sẽ triển khai trong lãnh thổ phía Bắc Syria, đồng thời lên án hành vi xâm phạm toàn vẹn lãnh thổ Syria của chính quyền Ankara. Bên cạnh đó, 3 nhà lãnh đạo bày tỏ quan ngại sâu sắc trước chiến dịch quân sự bất hợp pháp mà Thổ Nhĩ Kỳ thông báo sẽ triển khai trong lãnh thổ phía Bắc Syria, đồng thời lên án hành vi xâm phạm toàn vẹn lãnh thổ Syria của chính quyền Ankara.

Đối với vấn đề Syria, ngày 8/10, Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ đã thông qua bản kiến nghị cho phép chính phủ nước này tiến hành các chiến dịch quân sự xuyên biên giới tại Iraq và Syria thêm 1 năm. Bản kiến nghị này cũng nhấn mạnh việc Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục các hoạt động an ninh tại khu vực phía Đông sông Euphrates ở miền Bắc Syria phù hợp với các lợi ích an ninh hợp pháp của nước này. Việc gia hạn trên diễn ra trong bối cảnh Thổ Nhĩ Kỳ chuẩn bị phát động chiến dịch tấn công nhằm vào Đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG) và Các lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd đứng đầu ở Đông sông Euphrates thuộc miền Bắc Syria.

Trong diễn biến mới nhất, ngày 8/10, Thổ Nhĩ Kỳ đã triển khai thêm hàng chục xe bọc thép tới khu vực biên giới với Syria. Cố vấn thông tin của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan ngày 9/10 cho biết quân đội nước này và nhóm vũ trang "Quân đội Syria Tự do" sẽ "sớm" vượt qua biên giới Syria.

Trước kế hoạch tấn công quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ tại miền Đông Bắc Syria, giới chức Liên minh châu Âu (EU) cùng ngày đã bày tỏ quan ngại chiến dịch này có thể kích động một làn sóng người tị nạn mới tới châu Âu. Tại cuộc họp về vấn đề di cư ở Luxembourg, Bộ trưởng Nội vụ các nước EU đã lưu ý tuyến đường phía Đông Địa Trung Hải từ Thổ Nhĩ Kỳ tới Hy Lạp một lần nữa đã trở thành tuyến đường chính mà người tị nạn lựa chọn để tìm cách tới châu Âu.

Các quan chức cảnh báo nếu Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện kế hoạch trên, rất nhiều người trong số 4 triệu người tị nạn mà Thổ Nhĩ Kỳ đang tiếp nhận, trong đó phần lớn là người Syria, có thể quyết định tìm đường sang châu Âu để tránh bị đưa trở lại quê nhà vốn đang chìm trong bất ổn.

Trong khi đó, 3 nước gồm Hy Lạp, Bulgaria và Cyprus đã đưa ra tuyên bố chung kêu gọi sự lưu ý tới tuyến đường phía Đông Địa Trung Hải. Tuyên bố nhấn mạnh các yếu tố địa chính trị, bao gồm những cuộc xung đột ở khu vực rộng lớn đặc biệt tại Syria, có thể dẫn tới sự gia tăng lượng người di cư trong ngắn và trung hạn.

Ủy viên EU phụ trách vấn đề di cư Dimitris Avramopoulos khẳng định cam kết của khối liên minh này đối với sự thống nhất, chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước Syria. EU kêu gọi ngừng các hành động thù địch, bảo vệ dân thường, cũng như bảo đảm tất cả người dân Syria có thể tiếp cận hỗ trợ nhân đạo.

Bình Minh