Nho Quan: Tích cực bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường

Nho Quan là huyện miền núi của tỉnh Ninh Bình, dân số khoảng 15 vạn, trong đó đồng bào các dân tộc thiểu số chiếm trên 17% dân số toàn huyện. Riêng người Mường có hơn 12 nghìn, chiếm trên 15%, sinh sống thành làng bản, tập trung ở các xã Cúc Phương, Kỳ Phú, Phú Long và rải rác ở các xã khác như Quảng Lạc, Thạch Bình, Văn Phương, Yên Quang, Xích Thổ. Ngoài ra còn có các dân tộc thiểu số khác, như người Tày, Dao, Thái, Nùng, Ê đê, Mơ nông, Sán Chay, Cao Lan, sinh sống rải rác và đan xen trên địa bàn các xã của huyện, tạo nên sự đa dạng về văn hóa, phong tục, tập quán, bổ sung cho nhau những nét đẹp trong văn hóa truyền thống.

Thi ném còn tại Ngày hội văn hóa, thể thao các dân tộc huyện Nho Quan năm 2019. Ảnh: Minh Quang

Người Mường ở NhoQuan hiện vẫn còn lưu giữ được những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc mình như:Văn hóa cồng chiêng, hát đúm, hát ru, hát sắc bùa... và các trò chơi dân giannhư bắn nỏ, ném còn, đi cà kheo, kéo co, đẩy gậy... Trong những năm qua, quántriệt và nhận thức sâu sắc quan điểm “Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội,là động lực của sự phát triển kinh tế - xã hội” và để những nét đẹp văn hoáMường không bị mai một theo thời gian, công tác bảo tồn và phát huy bản sắc vănhóa dân tộc Mường luôn được huyện Nho Quan quan tâm, đầu tư.

Một trong nhữnghoạt động hiệu quả, mang ý nghĩa xã hội sâu sắc là việc tổ chức Ngày hội Vănhóa, thể thao các dân tộc huyện Nho Quan. Theo đó, từ năm 2016, UBND huyện NhoQuan tổ chức Ngày hội này theo quy mô cấp huyện; đồng thời tổ chức chương trìnhgiao lưu văn hóa dân tộc Mường. Đây là dịp để các nghệ nhân đồng bào Mường đượcgiao lưu học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn, góp phần duy trì và phát triểncác giá trị nghệ thuật truyền thống của dân tộc.

Đồng chí Đinh VănXuân, Chủ tịch UBND xã Cúc Phương, địa phương có tỷ lệ đồng bào dân tộc Mườngchiếm trên 90% cho rằng, hiện nay, người Mường tại địa phương vẫn còn truyềngiữ và phát huy nhiều giá trị văn hóa dân gian truyền thống, như văn hóa cồngchiêng, các trò chơi truyền thống hay những làn điệu, câu hát, nghi lễ… Đoàn xãCúc Phương mang đến Ngày hội nhiều tiết mục độc đáo của dân tộc mình để giaolưu với các xã khác, như các môn thể thao bắn nỏ, ném còn, đi cà kheo, kéo co,đẩy gậy...; các tiết mục văn nghệ có những bài hát ru, hát đúm, hát sắc bùa vàbiểu diễn văn hóa cồng chiêng.... Đặc biệt, việc giữ gìn nét văn hóa ẩm thựccủa dân tộc cũng được địa phương chuẩn bị bằng mâm cơm để dự thi cùng các địaphương khác, trong đó có đến hàng chục món ăn, với nhiều món ăn đặc thù củangười Mường Cúc Phương như: Nem Mường, canh đắng, măng chua nấu thịt gà, thịtnướng, xôi nếp nương, chả chìa, cơm ngô đồ, cá diếc hang...

Ông Bùi Hồng Y,người uy tín thôn Đồng Bài, xã Quảng Lạc cho rằng, việc huyện Nho Quan mỗi nămtổ chức Ngày hội Văn hóa, thể thao các dân tộc của huyện có ý nghĩa rất quantrọng trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồngbào người Mường. Mặc dù, vào các dịp lễ, Tết, mùa Xuân, người Mường các nơi đêùtổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao chào mừng tại địa phương mình, tạokhông khí vui tươi phấn khởi, khơi dậy và duy trì bản sắc văn hóa dân tộc củađịa phương. Nhưng với việc tổ chức Ngày hội Văn hóa, thể thao các dân tộc tạixã Kỳ Phú lại là dịp để tăng cường và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc,nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho đồng bào dân tộc trên địa bàn huyệnNho Quan. Đồng thời là dịp để cả người dân tộc thiểu số và dân tộc Kinh trongcộng đồng dân cư được phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc mình, cùng tạodựng đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh, phong phú, góp phần giữ vững và pháthuy bản sắc văn hóa dân tộc, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinhtế- xã hội tại địa phương.

Đồng chí Đinh VănTrang, Phó Chủ tịch UBND huyện, Trưởng Ban Tổ chức Ngày hội Văn hóa, thể thaocác dân tộc huyện Nho Quan 2019 cho biết: Trong những năm qua, cùng với sự pháttriển về kinh tế-xã hội, công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vậtthể và phi vật thể của đồng bào các dân tộc luôn được huyện quan tâm, đầu tư vàchỉ đạo thực hiện, từng bước khẳng định sức sống, sự trường tồn của văn hóa cácdân tộc trên địa bàn huyện. Đến nay, toàn huyện đã thành lập được 7 CLB văn hoácác dân tộc ở 7 xã; các ngành, đoàn thể như Công an, Giáo dục, Đoàn thanh niêncũng đã thành lập các CLB của riêng mình. Nhiều di sản văn hóa vật thể và phivật thể đã và đang được bảo tồn, tôn tạo; nhiều phong tục, tập quán của đồngbào các dân tộc được nghiên cứu, sưu tầm và phục dựng; sinh hoạt văn hóa tâmlinh của nhân dân được quan tâm...

Năm nay là nămthứ 3, huyện Nho Quan tổ chức Ngày hội với quy mô cấp huyện. Mỗi năm, Ngày hôịđược tổ chức với quy mô lớn dần, thêm nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, thuhút ngày càng nhiều người dân các dân tộc trong và ngoài huyện tham gia và cổvũ.

Ba năm qua, Ngàyhội Văn hóa, thể thao các dân tộc của huyện Nho Quan đã và đang từng bước lantỏa và thấm sâu vào cộng đồng các dân tộc trong huyện, bước đầu trở thành Ngàyhội để đồng bào các dân tộc trên địa bàn gặp gỡ, giao lưu, cùng nhau hòa mìnhtrong các lễ hội truyền thống; qua đó góp phần giới thiệu và tôn vinh các giátrị văn hóa tốt đẹp, làm phong phú thêm đời sống tinh thần cho nhân dân. Việcgiữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc chính là nguồn lực thúc đẩy phát triển kinhtế và tiến bộ xã hội. Trong đó, việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dântộc Mường nói riêng không chỉ góp phần xây dựng, phát triển đời sống văn hoátinh thần lành mạnh cho đồng bào dân tộc miền núi Nho Quan, mà còn góp phầnthúc đẩy du lịch, kinh tế - xã hội của huyện Nho Quan ngày càng phát triển.

Mỹ Hạnh

Nguồn Ninh Bình: http://baoninhbinh.org.vn/nho-quan-tich-cyc-bao-ton-va-phat-huy-ban-sac-van-hoa-dan-toc-muong-20190225083637524p3c24.htm