Những bước chạy nước rút

Cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018 sẽ được tổ chức vào ngày 6-11 (theo giờ Mỹ), và kết quả sẽ là "thước đo" uy tín, năng lực của Tổng thống Ð.Trăm trong hai năm đầu của nhiệm kỳ, cũng như quyết định việc liệu đảng Cộng hòa có tiếp tục giành quyền kiểm soát Quốc hội Mỹ nữa hay không. Tuần trước, một quan chức Nhà trắng đã tiết lộ với báo giới rằng, Tổng thống Ð.Trăm tham dự 11 cuộc vận động bầu cử với khẩu hiệu "Ðưa nước Mỹ vĩ đại trở lại" ở tám bang của Mỹ trong sáu ngày cuối cùng trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Mỹ. Tuy nhiên, trên thực tế, thông qua các chính sách đối nội, đối ngoại, ông Ð.Trăm và các cộng sự của mình đã khởi động những "bước chạy nước rút" cho cuộc bầu cử từ trước khi diễn ra các cuộc vận động nêu trên.

Một động thái đáng chú ý của Tổng thống Ð.Trăm là việc ông vừa thông báo sẽ ký một sắc lệnh cho phép bắt giữ trên diện rộng những người di cư vượt biên giới miền nam và cấm bất kỳ ai vượt biên trái phép xin tị nạn. Tổng thống Mỹ chỉ trích rằng những người di cư đã lợi dụng hệ thống tị nạn và "phớt lờ" các luật nhập cư. Ðồng thời, ông đã yêu cầu điều động lực lượng quân đội đến biên giới tây - nam và chỉ thị rằng họ được phép đáp trả nếu bị người di cư tiến công bằng gạch, đá. Theo ông, hàng nghìn người di cư trong quá trình vượt biên giới Mê-hi-cô tới Mỹ đã ném đá một cách "dữ dội và hung bạo" vào cảnh sát, và Oa-sinh-tơn không cho phép điều này. Báo chí Mỹ cho biết, hiện có bốn dòng người di cư muốn đặt chân tới Mỹ, trong đó dòng người lớn nhất với khoảng 4.000 người vẫn ở Mê-hi-cô, cách biên giới Mỹ vài trăm ki-lô-mét.

Nhằm ngăn chặn dòng người nhập cư trái phép vào Mỹ, Lầu năm góc mới đây thông báo đang cử 7.000 binh sĩ tới khu vực biên giới tây - nam và có thể triển khai thêm quân nếu cần thiết. Tổng thống Ð.Trăm cho rằng con số này có thể lên tới 15.000 binh sĩ. Trong bối cảnh làn sóng người di cư từ một số nước Trung Mỹ đang tràn qua biên giới Mê-hi-cô để vào Mỹ, giới phân tích cho rằng việc ông Ð.Trăm thể hiện quan điểm cứng rắn như trên có thể sẽ nhận được sự ủng hộ của nhiều cử tri Mỹ.

Tín hiệu tích cực từ nền kinh tế Mỹ những tháng gần đây cũng giúp ông Ð.Trăm và đảng Cộng hòa có thêm "lợi thế" trong cuộc đua giành ghế với đảng Dân chủ ở tại lưỡng viện. Kinh tế Mỹ đã tăng trưởng mạnh và liên tục trong những quý gần đây và đạt 3,5% trong quý III vừa qua. Tỷ lệ thất nghiệp đang duy trì ở mức lý tưởng, dưới 4%. Báo cáo của Bộ Lao động Mỹ vừa công bố cho thấy, tháng 10 vừa qua, thị trường lao động Mỹ có thêm 250.000 việc làm mới, nhờ đó, tỷ lệ thất nghiệp vẫn duy trì ở mức 3,7%, mức thấp nhất trong vòng 48 năm qua. Báo cáo còn cho biết tốc độ tăng lương trong tháng 10 ở Mỹ đạt mức nhanh nhất trong vòng 10 năm qua. Kết quả này được cho là nằm ngoài mong đợi và tốt hơn nhiều so dự báo trước đó của các chuyên gia kinh tế Mỹ.

Ngoài ra, cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung có dấu hiệu giảm nhiệt và Oa-sinh-tơn đang tạo thêm lợi thế trong đàm phán thương mại với Bắc Kinh cũng tạo dựng uy tín tốt hơn cho ông Ð.Trăm và đảng Cộng hòa trong kỳ bầu cử tới. Ngày 3-11, Thứ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Bỉnh Nam cho biết, Bắc Kinh sẵn sàng giải quyết các vấn đề thương mại với Mỹ thông qua đàm phán tôn trọng lẫn nhau. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Ð.Trăm khẳng định sẽ đạt thỏa thuận với Trung Quốc về vấn đề thương mại, đồng thời cho biết hai bên đã có những cuộc thảo luận "rất tốt" và thỏa thuận với Trung Quốc sẽ là "một thỏa thuận công bằng cho tất cả".

Các thông tin nêu trên được công bố trong bối cảnh tiến trình vận động tranh cử sắp kết thúc. Kết quả một số cuộc thăm dò cử tri trong tháng 10 cho thấy, đảng Dân chủ đang đứng trước cơ hội tốt để giành quyền kiểm soát Hạ viện, gia tăng áp lực với các chính sách điều hành của Tổng thống Ð.Trăm trong tương lai. Ðảng Cộng hòa được dự báo sẽ giành quyền kiểm soát Thượng viện Mỹ với cơ hội chiến thắng là 85%. Tuy nhiên, với những bước chạy nước rút đầy nỗ lực của ông Ð.Trăm như trên, cũng như sự hậu thuẫn từ các thông tin kinh tế, đối ngoại tích cực, rất có thể đảng Cộng hòa của đương kim Tổng thống Mỹ sẽ tạo nên bất ngờ trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.

KHÔI NGUYÊN