Những căn bệnh là khắc tinh của nhau

Rối loạn di truyền được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Nếu chỉ nhận được gen lỗi từ cha hoặc mẹ, bạn sẽ được gọi là người mang gen bệnh. Mặc dù đa phần các rối loạn di truyền rất có hại, nhưng người mang gen bệnh hoặc có biểu hiện đầy đủ các triệu chứng của bệnh cũng nhận được một số lợi ích.

Tương tự, một số nhiễm trùng đôi khi lại mang đến sức đề kháng với những căn bệnh khác.

Bệnh hồng cầu liềm và sốt rét

Những người mang gen bệnh hồng cầu liềm đã được chứng minh là có khả năng đề kháng tốt hơn với sốt rét. Hồng cầu liềm là bệnh di truyền trong đó các tế bào máu đỏ bị biến dạng, trở thành hình lưỡi liềm và dễ bị vón cục lại với nhau hơn. Theo CDC, 60% người mang bệnh hồng cầu liềm sống sót khi bị sốt rét. Điều này có nghĩa là ở những khu vực có sự lưu hành cao của bệnh sốt rét (Trung và Nam Mỹ, châu Phi, châu Á, và khu vực Ấn Độ -Thái Bình Dương), cũng có một số lớn người mang bệnh hồng cầu liềm.

Hồng cầu liềm ngăn ngừa bệnh sốt rét là nhờ một thành phần hemoglobin, haem. Nồng độ haem thấp kích thích haem oxengase-1, cũng giáng hóa haem. Điều này cho phép carbon monoxid trở nên rõ ràng hơn trong máu, bởi vì haem oxengase-1 giải phóng carbon monoxid, đóng một vai trò quan trọng trong phòng ngừa sốt rét. Một nhóm các nhà khoa học đã thử nghiệm trên chuột và quan sát thấy những kết quả này.

Hồng cầu lưỡi liềm.

Bệnh Tay-Sachs và bệnh lao

Những người mang bệnh Tay-Sachs cho thấy gen bệnh Tay-Sachs bảo vệ chống lại vi khuẩn Mycobacteria tuberculosis gây bệnh lao. Bệnh Tay-Sachs phá hủy các tế bào thần kinh trong não và tủy sống, hay gặp hơn ở người Do Thái Ashkenazi, có lẽ do điều kiện sống biệt lập và thiếu sự nhập cư. Đã có mối tương quan được chứng minh giữa gen Tay-Sachs và bệnh lao trong quần thể đặc biệt này.

Tuy nhiên, những người mang gen Tay-Sachs tạo ra một tiểu phân nào đó của enzyme hexosamindinase. Tiểu phân này có liên quan chặt chẽ với ngăn ngừa bệnh lao, vì nó phá hủy Mycobacteria và khiến các vi khuẩn khác trên bề mặt tế bào trở nên ít hoạt động hơn. Vì vậy, mặc dù tỷ lệ mắc bệnh lao tăng ở người Do Thái Ashkenazi, số ca tử vong do căn bệnh này lại ít hơn.

Đậu bò và đậu mùa

Bệnh đậu bò, một nhiễm trùng da do virut, về cơ bản là bệnh đậu mùa nhẹ. Mặc dù bệnh đậu bò không nhất thiết sẽ dễ chịu khi mắc phải, cơ thể con người sẽ ngăn chặn sự tiến triển của nhiễm khuẩn sau một khoảng thời gian nhất định, vì vậy nhiễm khuẩn không gây chết người. Bệnh đậu bò có thể ngăn ngừa bệnh đậu mùa vì về cơ bản cả hai bệnh này đều chung một dạng nhiễm khuẩn.

Bằng cách tiếp xúc với nhiễm đậu bò, hệ miễn dịch có thể phát triển khả năng miễn dịch với virut. Khi phiên bản chết người hơn của nhiễm khuẩn đó xuất hiện, hệ miễn dịch sẽ dễ dàng ngăn ngừa được những tác động nghiêm trọng. Edward Jenner đã sử dụng đậu bò để chế tạo vắc-xin đậu mùa vào cuối những năm 1700.

Vi khuẩn tả.

Bệnh nhược cơ và bệnh dại

Có mối tương quan giữa bệnh nhân mắc bệnh nhược cơ và phòng ngừa bệnh dại. Bệnh nhược cơ (Myasthenia gravis) là một bệnh của cơ trong đó các cơ vận động tự chủ trở nên mệt mỏi và suy yếu. Nguyên nhân là do kết nối bị lỗi giữa hệ thần kinh và hệ cơ. Bệnh dại lây nhiễm vào hệ thần kinh phổ biến nhất là thông qua các cơ xương (cơ vân), có thể là vì bệnh dại thường lây truyền qua vết cắn của động vật.

Do bệnh dại thường được tiêm vào hệ thống cơ qua vết cắn, những người bị bệnh nhược cơ ít dễ bị bệnh dại hơn vì kết nối giữa cơ và thần kinh của họ bị lỗi. Bệnh dại sẽ rất khó gây hại cho hệ thần kinh khi ngay từ đầu nó đã không thể xâm nhập vào đó. Mặc dù các cơ không phải là điểm cửa ngõ duy nhất để bệnh dại xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương, song đây là một cửa ngõ quan trọng đối với hệ thần kinh ngoại biên. Điều này có thể ngăn ngừa nhiễm khuẩn hoặc trì hoãn nó cho đến khi bệnh nhân có thể tìm được sự chăm sóc y tế.

Bệnh Niemann-Pick và Ebola

Niemann-Pick là bệnh trong đó cholesterol tích lũy bất thường trong lysosome. Cholesterol tích lũy do thiếu một loại protein đặc hiệu gọi là NPC1, có nhiệm vụ vận chuyển cholesterol ra khỏi lysosome. Người ta đã chứng minh rằng protein NPC1 có liên quan đến quá trình nhiễm Ebola. Vi-rút Ebola đã được ghi nhận là kém lây nhiễm ở các nguyên bào sợi của bệnh nhân bị bệnh Niemann-Pick, trong khi nó hoạt động tốt hơn ở các nguyên bào sợi nơi NPC1 dồi dào. Về cơ bản, virut Ebola không thể lây nhiễm hiệu quả cho những người mắc bệnh Niemann-Pick vì không có sự hiện diện của NPC1 virut sẽ cực kỳ khó hoạt động.

BS. Cẩm Tú

((Theo Listverse))

Nguồn SK&ĐS: http://suckhoedoisong.vn/nhung-can-benh-la-khac-tinh-cua-nhau-n144841.html