Những chỉ huy sở in đậm dấu ấn Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên
Những năm 1960, các cung đường trên đỉnh Trường Sơn ngày càng phát triển cho nhu cầu đánh to, thắng lớn. Hà Tĩnh, Quảng Bình lần lượt đặt Sở chỉ huy tiền phương Đoàn 559 nhằm bám sát thực tế phát triển chiến trường. Hang đá, nhà dân đã viết nên những trang sử cho các sở chỉ huy tiền phương, in đậm dấu ấn vị tướng Trường Sơn, Đồng Sỹ Nguyên.
Cụm hang Hóa Tiến, Hóa Thanh (Minh Hóa, Quảng Bình) đặt Sở chỉ huy tiền phương từ năm 1965-1966.Cụm hang trên tập trung trong bán kính 5km2, là nơi lý tưởng cho công tác của các binh trạm, bộ đội nghỉ chân và thuận lợi cho hoạt động tác chiến cũng như đưa ra sách lược trên các trục đường mòn.
Khi nhu cầu vận chuyển đạn dược, vũ khí, nhân lực vào chiến trường ngày càng mạnh mẽ, để có cách tiếp cận nhanh với Hà Nội, nơi Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương chỉ đạo và có cái nhìn toàn diện hơn về chiến trường miền Nam, các cung đường ở Lào, Campuchia, Bộ Tư lệnh Đoàn 559 đã dời căn cứ ra khỏi hang đá, chọn Hương Đô (Hương Khê, Hà Tĩnh) làm Sở chỉ huy tiền phương từ 1968-1970. Cụm hang Hóa Tiến, Hóa Thanh bàn giao lại cho các binh trạm đến ngày nước nhà thống nhất.
Hương Đô (Hương Khê, Hà Tĩnh) là nơi đặt Sở chỉ huy tiền phương của Đoàn 559 và Đoàn 500 đặt ở thôn 7. Người dân Hương Đô nói đây là sự kiện ngàn năm có một, bởi trong thời gian đó họ phục vụ 4 Trung tướng của quân đội nhân dân Việt Nam gồm Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên, Trung tướng Vũ Xuân Chiêm, Trung tướng Nguyễn Đôn, Trung tướng Lê Quang Đạo.
Những năm 1971-1973, nhu cầu chiến trường ngày càng mạnh mẽ, một lần nữa Bộ Tư lệnh Đoàn 559 dời sở chỉ huy tiền phương vào Quảng Bình, đóng quân ở xã Hiền Ninh, huyện Quảng Ninh. Ở đây, nhà thờ các họ tộc được trưng dụng làm trạm thông tin, bộ đội Đoàn 559 ở các bộ phận hậu cần, điều hành, chỉ huy và Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên ở trong dân.
>> Bộ ảnh do PV Báo SGGP thực hiện tại các địa điểm này: