Những chiến đấu cơ nội địa độc đáo của lực lượng không quân mạnh nhất bán đảo Scandinavia

Khác với nhiều quốc gia, sức mạnh của Không quân Thụy Điển được tạo lập hoàn toàn bởi các chiến đấu cơ nội địa có sức mạnh chẳng thua kém gì sản phẩm của Nga, Mỹ, Anh, Pháp... bao gồm các chủng loại sau đây.

Saab 29 Tunnan là tiêm kích đánh chặn cận âm do Thụy Điển sản xuất sau Chiến tranh thế giới II có tính năng tương tự với MiG-15 của Liên Xô. Saab 29 thực hiện chuyến bay đầu tiên ngày 1/9/1948, được sản xuất trong giai đoạn 1950 - 1956 với tổng số 661 chiếc.

Tiêm kích Saab 29 có tốc độ tối đa 1.060 km/h; trần bay 15.500 m; tầm bay 1.100 km; vũ khí trang bị gồm 4 pháo 20 mm, các điểm treo trên cánh có thể mang theo bom, rocket và sau này là tên lửa không đối không RB 24.

Saab 35 Draken (còn gọi là JA-35) là thế hệ tiêm kích đánh chặn siêu âm đầu tiên của Thụy Điển. Chiếc máy bay này ngay từ khi ra mắt đã trở thành đối tượng được cơ quan tình báo Liên Xô đặc biệt quan tâm.

JA-35 thực hiện chuyến bay đầu tiên ngày 25/10/1955; được sản xuất hàng loạt trong giai đoạn 1955 - 1974 với tổng số 651 chiếc. Máy bay có tốc độ Mach 2,2; tầm bay 3.250 km; trần bay 18.000 m. Đây là chiếc tiêm kích đầu tiên thực hiện được động tác thao diễn "rắn hổ mang" nổi tiếng.

Saab 37 Viggen (còn được biết đến với tên JA-37) là tiêm kích nhẹ thế hệ trước của JAS-39, máy bay cũng có kết cấu cánh mũi cùng cặp cánh delta lớn. JA-37 thực hiện chuyến bay đầu tiên ngày 8/21967, được sản xuất hàng loạt trong giai đoạn 1970 - 1990 với tổng số 329 chiếc.

JA-37 được đánh giá cao về khả năng vận động, máy bay có vận tốc tối đa Mach 2,1; tầm hoạt động 2.000 km; trần bay 18.000 m. Không quân Thụy Điển từng xây dựng kế hoạch nâng cấp hệ thống điện tử để JA-37 có năng lực tương đương với JAS-39 tuy nhiên đáng tiếc là nó đã bị cho nghỉ hưu.

Saab JAS 39 Gripen chính là chiếc chiến đấu cơ nổi tiếng nhất của Thụy Điển vào thời điểm hiện tại do Công ty hàng không Saab phối hợp cùng với Ericson (hệ thống điện tử) và Volvo (động cơ) chế tạo.

JAS 39 được coi là chiếc tiêm kích nhẹ số 1 thế giới hiện nay, các quốc gia sử dụng đánh giá cao Gripen ở đặc tính nhỏ gọn, diện tích phản xạ radar thấp, khả năng cơ động cao, dễ sử dụng và chi phí bảo trì rẻ.

Các loại phi cơ hỗ trợ của Thụy Điển cũng rất nổi tiếng, tiêu biểu là Saab 340 AEW&C - máy bay chỉ huy cảnh báo sớm trên không được phát triển từ S-100B Argus. Saab 340 trang bị radar mảng pha quét chủ động xung Doppler Erieye dạng thanh với phạm vi hoạt động 450 km, theo dõi mục tiêu từ 350 km.

Saab 340 là thế hệ máy bay mới, được chính thức giới thiệu năm 1997 và đến nay mới chỉ được xuất xưởng với số lượng rất nhỏ. Saab 340 đang phục vụ trong Không quân Thụy Điển, Thái Lan Pakistan và UAE.

Một mẫu máy bay khác cũng rất đáng chú ý của Thụy Điển là Saab 105 - máy bay huấn luyện phản lực cận âm 2 động cơ được phát triển từ chiếc SK-60. Đây là "lớp học trên trời" đã đào tạo nên rất nhiều phi công tiêm kích cho Không quân Thụy Điển.

Saab 105 ra mắt năm 1967, được sản xuất hàng loạt trong giai đoạn 1963 - 1972 với tổng số 192 chiếc (Không quân Thụy Điển đang duy trì 80 chiếc). Máy bay có tốc độ 970 km/h; tầm hoạt động 2.300 km, 6 giá treo dưới cánh có thể mang bom, tên lửa không đối không, không đối đất và rocket.

Thụy Điển xứng đáng là một hình mẫu cho nhiều quốc gia trên thế giới học tập, họ đã chế tạo được phần lớn chủng loại máy bay quân sự đáp ứng nhu cầu của không quân nước mình.

Bạch Dương