Những giây phút chiến đấu bảo vệ Gạc Ma-Cô Lin-Len Đao

Tháng 3/1988, Việt Nam đưa tàu ra xây dựng cụm đảo chìm Gạc Ma - Cô Lin - Len Đao trong bối cảnh Trung Quốc liên tục chiếm đóng trái phép các bãi đá thuộc chủ quyền của nước ta tại Quần đảo Trường Sa.

Rạng sáng 14/3/1988, khi bộ đội Việt Nam đang chuyển vật liệu lên bãi Gạc Ma thì Trung Quốc đưa tàu chiến đến cướp cờ, giết hại chiến sĩ. Tàu HQ-604 và HQ-605 bị bắn chìm. 64 chiến sĩ hy sinh, 9 người bị bắt. Tàu HQ 505 bị bắn cháy đã lao hết tốc lực lên bãi, trở thành cột mốc sống bảo vệ chủ quyền Cô Lin. Việt Nam giữ được Cô Lin, Len Đao. Còn Gạc Ma bị Trung Quốc chiếm trái phép từ đó.

32 năm trôi qua, mỗi khi nhắc tới sự kiện Gạc Ma, Anh hùng lực lượng vũ trang, Đại tá Vũ Huy Lễ (nay đã 70 tuổi), nguyên thuyền trưởng tàu HQ505 và những người lính của ông vẫn bồi hồi nhớ tới những giây phút chiến đấu hào hùng bảo vệ cụm Gạc Ma - Cô Lin - Len Đao ngày đó.

Theo lời kể của Đại tá Lễ trên báo Pháp luật TP.HCM, ngày 13/3/1988, ông nhận lệnh khu vực bãi ngầm Gạc Ma, Len Đao, Cô Lin cần tiếp vật tư, nhu yếu phẩm cho bộ đội xây dựng công trình. HQ505 còn có nhiệm vụ bảo vệ bãi ngầm Cô Lin.

Ngay buổi trưa, HQ505 rời Đá Lớn, khoảng 16 giờ chiều tàu đến bãi đá Cô Lin. Cùng thời điểm này, hai con tàu HQ604 chở bộ đội công binh cũng tiến về bãi ngầm Gạc Ma, HQ605 tiếp cận bãi Len Đao.

Ngay khi HQ505 tiếp cận Cô Lin, một nhóm tàu chiến Trung Quốc xuất hiện tiến hành các hành động khiêu khích. Thuyền trưởng Vũ Huy Lễ quán triệt anh em rằng tàu Trung Quốc khiêu khích như vậy khả năng sẽ có vấn đề, anh em chuẩn bị tinh thần sẵn sàng chiến đấu.

Tàu HQ 505 đã lao lên bãi ngầm ở đảo Cô Lin cắm cờ khẳng định chủ quyền Tổ quốc vào ngày 14/3/1988. Ảnh tư liệu

“Thuyền trưởng đưa ra các phương án sẵn sàng, nếu ông hy sinh, thuyền phó sẽ thay ông chỉ huy”, ông Bùi Văn Biên, một trong hơn 40 cán bộ, chiến sĩ trên tàu HQ505 tham gia cuộc chiến 32 năm trước nhớ lại.

Trong đêm, thuyền trưởng ra lệnh cho hai tiểu đội dùng xuồng tiến vào bãi đá Cô Lin cắm cờ xác lập chủ quyền của Tổ quốc.

Ông Nguyễn Văn Thiếu (quê xã Quốc Tuấn, huyện An Dương, Hải Phòng) ngày ấy là thợ máy trên tàu HQ505. Trong đêm 13/3/1988, ông là một trong những người được giao nhiệm vụ cắm cờ xác lập chủ quyền trên đảo Cô Lin. Đêm ấy, nhóm ông Thiếu đã cắm được hai lá cờ Tổ quốc trên Cô Lin. Rạng sáng, khi hai lá cờ Tổ quốc bay phần phật giữa biển trời, nhóm ông Thiếu đã trở về tàu.

Hơn 7 giờ sáng 14/3/1988, lúc này ông Biên đang trên boong tàu nấu bữa cơm sáng cho các cán bộ, chiến sĩ, bỗng nghe thấy những tiếng nổ đùng đùng. Hướng mắt về nơi đó, nhóm tàu chiến Trung Quốc chia hai mũi tấn công tàu vận tải HQ604 ở Gạc Ma và HQ605 ở Len Đao.

Từ trên tàu HQ505, mọi người nhìn thấy đạn pháo từ tàu khu trục địch nổ liên tiếp về phía HQ604. Tàu HQ604 trúng pháo bốc khói, chìm dần. Sau khi bắn hạ HQ604, tàu địch quay mũi hướng về phía HQ505 liên tiếp nã pháo. Tàu HQ505 nhổ neo, nổ máy, tất cả vào vị trí sẵn sàng đưa tàu tiến vào Cô Lin theo mệnh lệnh của thuyền trưởng.

Tàu khu trục của địch tiến tới, liên tục nã pháo 85 vào tàu HQ505 tạo nên những cột nước tung bọt trắng xóa. Một viên đạn pháo của địch bắn vào mạn phải tàu HQ505, trúng buồng vô tuyến điện, khiến sĩ quan thông tin bị thương vào đùi. Hệ thống thông tin vô tuyến, hệ thống lái tàu bị phá hủy tê liệt hoàn toàn.

“Nếu tiếp tục trúng đạn pháo, tàu HQ505 sẽ chìm trên vùng biển sâu này, hơn 40 cán bộ, chiến sĩ cũng sẽ hy sinh”, thuyền trưởng Vũ Huy Lễ nhớ lại.

Trên đài chỉ huy, ông Lễ hét lên ra lệnh cho mọi người bằng mọi giá đưa tàu vào bãi đá Cô Lin. “Chỉ có tiến lên bãi đá mới giữ cho tàu không chìm, mới giữ được chủ quyền Tổ quốc ở đây” - ông Lễ nói. Ông ra lệnh thợ máy chạy một máy tiến, một máy lùi, dùng máy điều khiển tàu thay cho hệ thống lái đã tê liệt. Mặc kệ đạn pháo địch tấn công không ngừng, tàu HQ505 từ từ quay mũi hướng về phía bãi đá Cô Lin. Thuyền trưởng ra lệnh cho tàu chạy hết tốc lực. Con tàu vận tải lừng lững tiến lên rồi ủi thẳng mũi lên bãi đá ngầm Cô Lin.

Tàu địch vẫn tiếp tục nã pháo về tàu HQ 505. Tàu trúng thêm vài viên đạn pháo, vài chỗ bốc cháy nhưng vẫn sừng sững như một pháo đài giữa biển. Sau nhiều đợt tấn công không thể đẩy được HQ505 ra khỏi bãi Cô Lin, gần 9 giờ sáng 14-3-1988, tàu của Trung Quốc mới dừng nã pháo, rút đi. Thuyền trưởng hạ lệnh cho nhóm ông Biên, ông Thiếu chạy xuồng sang bãi Gạc Ma cứu các đồng đội tàu HQ604 đang nổi trên mặt biển. Cán bộ, chiến sĩ tàu HQ505 hoàn thành sứ mệnh bảo vệ chủ quyền Tổ quốc nhưng trong trận đánh này, 64 đồng đội của họ ở Gạc Ma đã hy sinh.

Ngày 14/3, dòng người lặng lẽ dâng hoa, thắp hương tưởng nhớ 64 chiến sĩ Hải quân Việt Nam đã hy sinh trong trận chiến bảo vệ đảo Gạc Ma tại khu tưởng niệm ở huyện Cam Lâm.

Nhắc lại sự kiện Gạc Ma năm 1988, ông Bùi Thanh Bình, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Khánh Hòa khẳng định: "64 chiến sĩ dũng cảm chiến đấu đến hơi thở cuối cùng vì độc lập, mang lại hòa bình cho đất nước. Các anh sẽ mãi sống trong lòng Tổ quốc, trong lòng nhân dân".

Lược theo Pháp luật TP.HCM