Những lưu ý quan trọng trong hàng rào kỹ thuật của TPP

Theo ông Lê Quốc Bảo, cần nhận thức rõ các điều khoản tích hợp trong TBT của TPP để thực thi Hiệp định hiệu quả

Theo chuyên gia Lê Quốc Bảo, chuyên gia tư vấn Dự án GIG, nguyên Giám đốc Văn phòng TBT Việt Nam, có nhiều vấn đề trước đây không được đề cập tới trong Hiệp định TBT nhưng lại được đề cập tới trong TBT của TPP. Theo đó, hàng loạt các vấn đề cần phải được lưu ý hơn nhằm đảm bảo tính thống nhất và chính xác trong việc thực thi hiệp định TPP tại Việt Nam.

Đề cập đến hoạt động đánh giá sự phù hợp, theo ông Bảo, trong TBT của TPP việc cung cấp dịch vụ của tổ chức đánh giá sự phù hợp cho phép các tổ chức nước ngoài tham gia các hoạt động thử nghiệm, chứng nhận, giám định một cách bình đẳng, hay nói môt cách khác việc thừa nhận lẫn nhau trong đánh giá sự phù hợp sẽ được đẩy mạnh.

Còn về việc chỉ định tổ chức đánh giá sự phù hợp, khi chỉ định các tổ chức của mình hoặc các bên khác thực hiện việc đánh giá sự phù hợp thì cần lưu ý các thong tin đó cần cho việc đánh giá và xác định phí như thế nào; Việc bảo mật các thong tin để bảo vệ lợi ịch thương mại chính đáng ra sao; Quy trình giải quyết khiếu nại và hành đôngj khắc phục như thế nào khi khiếu nại có cơ sở.

Trong TBT của TPP, quy định rõ hơn việc cho phép các tổ chức đánh giá sự phù hợp thực hiện việc công nhận đối với quy chuẩn kỹ thuật hoặc tiêu chuẩn của bên nhập khẩu bởi một tổ chức công nhận là mọt bên ký kết thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau quốc tế hoặc khu vực.

Ông Bảo cũng lưu ý các bên không được từ chối kết quả đánh giá của các tổ chức đánh giá sự hợp được công nhận bởi tổ chức công nhận.

Nghĩa vụ công khai minh bạch hóa trong TBT của TPP

Các doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp của 11 nước còn lại sẽ được hưởng lợi từ các điều khoản của TPP, tuy nhiên ông Bảo cũng cho rằng vai trò của các nhà quản lý cũng rất quan trọng trong việc giúp các doanh nghiệp thực thi các điều khoản này. Đó là xây dựng hệ thống pháp lý, hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy trình đánh giá sự phù hợp.

Thực hiện minh bạch hóa, các bên liên quan có quyền đóng góp ý kiến cho các dự thảo biện pháp kỹ thuật bao gồm quy chuẩn kỹ thuật và quy trình đánh giá sự phù hợp của các nước TPP có khả năng gây cản trở thương mại. Đồng thời theo dõi quá trình ban hành các biện pháp này thông qua cơ sở dữ liệu thống nhất.

Theo bà Tôn Nữ Thục Uyên, Phó Giám đốc Văn phòng TBT Việt Nam, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, việc minh bạch hóa trong TBT của TPP đã tạo điều kiện thuận lợi cho minh bạch hóa thông tin.

“Theo kế hoạch trong thời gian tới Tổng cục TCĐLCL sẽ xây dựng cổng thông tin TBT thống nhất để từ đó tạo điều kiện thuận lợi trong việc tra cứu thông tin về các biện pháp kỹ thuật của các nước TPP để nghiên cứu đóng góp ý kiến và xuất khẩu hàng hóa”, bà Uyên cho biết.

Cũng theo lãnh đạo Văn phòng TBT Việt Nam, việc hoàn thiện hạ tầng pháp lý về TBT phù hợp với cam kết trong TPP đang được Bộ KH&CN triển khai tích cực. Theo đó, để thực hiện Hiệp định TPP, một số văn bản quy phạm pháp luật đang được đề nghị sửa đổi như: Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, Nghị định 127/2007/NĐ-CP, Nghị định 132/2008/NĐ-CP…; Một số những thông tư về công bố hợp chuẩn hợp quy, phương thức đánh giá sự phù hợp, hoạt động công nhận…

“Kết quả rà soát pháp lý cho thấy khoảng cách pháp lý về TBT trong TPP và pháp luật Việt Nam là có. Tuy nhiên, việc sửa đổi bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật nêu trên đã đươc xây dựng và đề xuất lộ trình cụ thể để đảm bảo khi Hiệp định TPP có hiệu lực, hạ tầng pháp lý của Việt Nam lien quan tới TBT đã sẵn sang để thực hiện cam kết”, bà Uyên cho biết.

Theo bà Uyên, lộ trình sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật này sẽ được hoàn thiện vào giai đoạn 2017- 2019, tức là trước và ngay khi Hiệp định TPP có hiệu lực.

Thanh Uyên - Doãn Trung