Những thành tựu được trao giải Nobel 2018

Dụng cụ làm bằng ánh sáng

Giải thưởng Nobel Vật lý 2018 đã được trao tặng cho những phát minh đột phá trong lĩnh vực vật lý laser, với một nửa cho Arthur Ashkin, cho nhíp quang học và ứng dụng của chúng cho các hệ thống sinh học, và nửa còn lại cho Gérard Mourou và Donna Strickland. phương pháp của họ để tạo ra các xung quang học cường độ cao, cực ngắn.

William Nordhaus được tôn vinh với công trình của ông về những thiệt hại do biến đổi khí hậu. Paul Romer thì xem xét cách thức mà giới kinh tế học có thể đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế lành mạnh.

Phát minh của họ đã cách mạng hóa vật lý laser. Các vật thể cực nhỏ và các quá trình cực kỳ nhanh chóng hiện đang được nhìn thấy nhờ laser cường độ cao. Các công cụ chính xác tiên tiến đang mở ra các lĩnh vực nghiên cứu chưa được khám phá và vô số ứng dụng công nghiệp và y tế.

Strickland tại Đại học Waterloo ở Ontairo trở thành người phụ nữ đầu tiên giành giải Nobel Vật lý kể từ khi Maria Goeppert Mayer được tôn vinh vào năm 1963 cho công trình về cấu trúc vỏ hạt nhân.

1-2-3. Arthur Ashkin, Gérard Mourou và Donna Strickland Minh họa Niklas Elmehed - Nobel Vật lý

Sức mạnh của sự tiến hóa

Giải thưởng Nobel về hóa học 2018 đã được trao một nửa cho Frances H. Arnold “cho sự tiến hóa của enzyme” và nửa còn lại cho George P. Smith và Sir Gregory P. Winter “hiện thị thực thể khuẩn đối với peptide và kháng thể. “

Frances H. Arnold, George P. Smith và Ngài Gregory P. Winter Minh họa Niklas Elmehed - Nobel Hóa học

Những người đoạt giải Nobel năm nay đã được truyền cảm hứng từ sức mạnh của sự tiến hóa và sử dụng các nguyên tắc tương tự - thay đổi và chọn lọc di truyền - để phát triển các protein giải quyết các vấn đề hóa học của loài người.

Nhà khoa học nữ Arnold đến từ Viện Công nghệ California (Mỹ) nghiên cứu về “sự tiến hóa trực tiếp của các enzyme”. Các enzyme được tạo ra thông qua tiến hóa trực tiếp này được sử dụng để sản xuất mọi thứ từ nhiên liệu sinh học tới dược phẩm.

Trong khi đó, các nhà hóa học Smith (Đại học Missouri, Columbia, Mỹ) và Winter (Phòng Thí nghiệm Sinh học Phân tử Cambridge, Anh) hợp tác nghiên cứu về “hiển thị thể thực khuẩn đối với các peptide và kháng thể”. Các kháng thể tiến hóa từ phương pháp này có thể dùng để chống lại các bệnh tự miễn nhiễm và trong một số trường hợp có thể trị được ung thư di căn.

Trị liệu ung thư: Giải phóng hệ thống miễn dịch

Giải thưởng Nobel về y học 2018 đã được trao cho James P. Allison và Tasuku Honjo “vì phát hiện ra liệu pháp điều trị ung thư bằng cách ức chế điều hòa miễn dịch tiêu cực.”

James P. Allison - Nobel Y học

Phát hiện của hai nhà khoa học nói trên được đánh giá là bước ngoặt trong cuộc chiến chống ung thư. Trong giải pháp của mình, hai nhà khoa học Mỹ và Nhật Bản đoạt giải đã tận dụng khả năng của hệ thống miễn dịch con người để tấn công các tế bào ung thư bằng cách “nhả” các phanh hãm của các tế bào miễn dịch. Nhà khoa học James P. Allison (quốc tịch Mỹ) nghiên cứu một protein có tác dụng như một chiếc phanh đối với hệ miễn dịch. Ông nhận ra tiềm năng “nhả phanh” và giải phóng các tế bào miễn dịch để chúng tấn công các khối u. Ông đã phát triển khái niệm này thành một cách tiếp cận mới đối với điều trị bệnh nhân ung thư.

Tasuku Honjo - Nobel Y học

Strickland tại Đại học Waterloo ở Ontairo trở thành người phụ nữ đầu tiên giành giải Nobel Vật lý kể từ khi Maria Goeppert Mayer được tôn vinh vào năm 1963 cho công trình về cấu trúc vỏ hạt nhân.

Trong khi đó nhà khoa học Nhật Bản Tasuku Honjo phát hiện một protein trên các tế báo miễn dịch và tiết lộ rằng protein này hoạt động như một phanh hãm, với cơ chế hành động khác. Các liệu pháp dựa trên phát hiện của ông tỏ ra hiệu quả ấn tượng trong cuộc chiến chống ung thư.

Dũng cảm đấu tranh chống tội ác chiến tranh và tìm kiếm công lý cho nạn nhân

Giải Nobel Hòa bình 2018 đã thuộc về Denis Mukwege và Nadia Murad vì những nỗ lực chấm dứt việc dùng bạo lực tình dục như là một thứ vũ khí trong chiến tranh và xung đột vũ trang.

Denis Mukwege và Nadia Murad Minh họa Niklas Elmehed - Nobel Hòa Bình

Cả hai người đoạt giải đã có một đóng góp quan trọng trong việc nỗ lực chấm dứt và chống lại các tội ác chiến tranh. Denis Mukwege là người trợ giúp đã cống hiến cả cuộc đời để bảo vệ những nạn nhân này. Nadia Murad là nhân chứng kể về những vụ lạm dụng gây ra cho chính mình và những người khác. Mỗi người trong số họ theo cách riêng của họ đã giúp đưa ra tầm nhìn rõ hơn về bạo lực tình dục thời chiến tranh, để các thủ phạm có thể phải chịu trách nhiệm cho hành động của mình.

Nadia Murad là một trong khoảng 3.000 bé gái và phụ nữ tộc người Yazidi bị các tay súng tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng cưỡng bức hoặc lạm dụng tình dục. Đó là những hành động lạm dụng một cách có hệ thống trong một chiến lược đàn áp quân sự. Hành động lạm dụng đó được sử dụng như một thứ vũ khí chống lại người Yazidi và những tộc người thiểu số khác.

Nhưng Nadia đã cho thấy lòng dũng cảm hiếm có khi dám đứng lên làm chứng, dám đối mặt với với quá khứ kinh hoàng để kể lại toàn bộ tội ác, những hành vi lạm dụng tàn bạo mà IS đã dùng đối với cô và những người phụ nữ, những bé gái khác.

Còn bác sỹ Denis Mukwege là người đã dành gần như cả cuộc đời để giúp các nạn nhân của tình trạng bạo lực tình dục ở Cộng hòa Dân chủ Congo. Ông cùng các cộng sự đã cứu chữa cho hàng nghìn bệnh nhân là nạn nhân của các vụ tấn công tình dục.

Kết hợp đổi mới và khí hậu với tăng trưởng kinh tế

Giải thưởng Khoa học kinh tế 2018 đã được trao cho William D. Nordhaus “vì đã tích hợp biến đổi khí hậu vào phân tích kinh tế vĩ mô dài hạn” và Paul M. Romer “vì đã tích hợp đổi mới công nghệ vào phân tích kinh tế vĩ mô dài hạn.” Phát hiện của họ đã mở rộng đáng kể phạm vi phân tích kinh tế bằng cách xây dựng các mô hình giải thích cách nền kinh tế thị trường tương tác với tự nhiên và kiến thức.

William D. Nordhaus và Paul M. Romer - Nobel Kinh tế

Cụ thể William Nordhaus được tôn vinh với công trình của ông về những thiệt hại do biến đổi khí hậu. Paul Romer thì xem xét cách thức mà giới kinh tế học có thể đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế lành mạnh.

Nadia đã cho thấy lòng dũng cảm hiếm có khi dám đứng lên làm chứng, dám đối mặt với với quá khứ kinh hoàng để kể lại toàn bộ tội ác, những hành vi lạm dụng tàn bạo mà IS đã dùng đối với cô và những người phụ nữ, những bé gái khác.

Học thuyết Tăng trưởng Nội sinh của Romer cho thấy sự tăng trưởng chủ yếu là do nhân tố bên trong hơn là bên ngoài. Phát hiện này rất quan trọng – nó cho thấy các chính phủ có thể tạo ra sự khác biệt thực sự đối với cuộc sống người dân thông qua chính sách kinh tế, từ đầu tư và giáo dục đến việc khắc phục tình trạng độc quyền và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, thay vì đổ lỗi cho hoàn cảnh và số phận.Những phương pháp do họ thiết kế nhằm giải quyết một số vấn đề căn bản nhất và cấp thiết của thời đại chúng ta: Tăng trưởng kinh tế toàn cầu một cách bền vững, dài lâu và phúc lợi của dân số thế giới.

Ủy ban Nobel cho hay, hai ông Nordhaus và Romer đã đưa kinh tế vĩ mô lên quy mô toàn cầu để giải quyết một số vấn đề lớn nhất thế giới.

Minh Châu