Những uẩn khúc trong vụ rơi máy bay chở trùm Wagner
Nhiều nước phương Tây đã lên tiếng kêu gọi điều tra rõ ràng nguyên nhân tai nạn, với những giả thuyết đặt ra liên quan vụ máy bay rơi.
Hôm 23-8 (giờ địa phương), máy bay chở ông trùm Yevgeny Prigozhin và hàng loạt nhân sự cấp cao của Tập đoàn quân sự tư nhân Nga Wagner đã gặp tai nạn và rơi, toàn bộ hành khách được cơ quan chức năng Nga xác nhận là đã thiệt mạng. Tổng thống Vladimir Putin đã lên tiếng chia buồn, trong khi một số nước khác kêu gọi làm rõ vụ việc.
Ông Putin dành lời khen cho ông Prigozhin
Nhà lãnh đạo Nga cho biết ông muốn gửi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình ông Prigozhin cũng như những thành viên Wagner khác trong vụ tai nạn. Ông Putin cho biết Wagner dưới sự dẫn dắt của ông Prigozhin đã đạt nhiều thành tựu lớn và có công lớn trong cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine, theo hãng thông tấn TASS.
Di ảnh của ông trùm Wagner Yevgeny Prigozhin (trái) và nhân vật thứ hai trong tập đoàn Dmitry Utkin (phải) tại một đài tưởng niệm bên ngoài văn phòng Wagner ở TP Novosibirsk, Nga ngày 24-8. Ảnh: REUTERS
“Tôi quen biết ông Prigozhin rất lâu rồi, từ đầu những năm 1990. Số phận ông ấy có nhiều sóng gió và bản thân ông cũng từng mắc phải nhiều sai lầm nghiêm trọng. Tuy nhiên, cho tới cuối cùng thì ông ấy vẫn đã nỗ lực để gặt hái được nhiều thành công. Prigozhin là người giỏi giang và là một doanh nhân tài ba” - ông Putin nói, đồng thời cho biết thêm là ông Prigozhin đã từ châu Phi trở về Nga trước ngày 23-8 và gặp một số quan chức Moscow.
“Ủy ban Điều tra Nga đã tiến hành bước đầu tiên trong quá trình điều tra vụ tai nạn. Chúng ta hãy chờ xem các nhà điều tra sẽ nói gì trong thời gian tới. Các cuộc kiểm tra về kỹ thuật và gen di truyền đang được tiến hành. Nhưng công việc này sẽ cần thời gian” - ông Putin chia sẻ.
Nhiều suy đoán về cái chết của ông Prigozhin
Một số quan chức phương Tây lúc này đã lên tiếng cho rằng lúc này còn quá sớm để đưa ra một kết luận cuối cùng về vụ rơi và cái chết của ông Prigozhin.
“Chúng tôi vẫn chưa biết toàn cảnh thông tin về vụ tai nạn này. Chúng tôi có thể có một số nghi ngờ hợp lý và cần thời gian để làm rõ chúng” - phát ngôn viên chính phủ Pháp Olivier Veran nói với kênh truyền hình France 2.
Trong khi đó, hãng tin Reuters dẫn báo cáo tình báo của Bộ Quốc phòng Anh cho biết “vẫn chưa có bằng chứng chắc chắn rằng ông Prigozhin có mặt trên chuyến bay gặp nạn và bản thân ông cũng thường xuyên thực hiện các biện pháp bảo đảm đặc biệt. Dù vậy, chúng tôi vẫn đánh giá khả năng cao là ông ấy đã chết”.
Theo trang tin Avia-pro, kể từ sau vụ tai nạn máy bay chở ông Prigozhin, cảnh sát Nga đã tăng cường thẩm vấn và tiếp xúc người thân các binh sĩ Wagner đang hoạt động để điều tra xem liệu có thông tin các binh sĩ này bạo động hay không. Cho đến nay chưa có ai có thông tin liên quan.
Báo cáo cũng đánh giá cái chết của ông trùm Wagner “gần như chắc chắn sẽ gây bất ổn sâu sắc” cho Wagner. “Khoảng trống lãnh đạo của Wagner sẽ càng trở nên phức tạp hơn bởi các báo cáo cho rằng lãnh đạo Wagner thứ hai sau ông Prigozhin - ông Dimitry Utkin và Giám đốc hậu cần Valery Chekalov cũng thiệt mạng”.
Thủ tướng Anh Rishi Sunak thì cho biết nước này đang theo dõi tình hình rất chặt chẽ và sẽ hợp tác với các đồng minh “để xác định điều gì đã xảy ra”.
Cùng ngày xảy ra tai nạn Tổng thống Mỹ Joe Biden đã phát biểu cho rằng kết cục của ông Prigozhin là “có thể dự đoán được” sau vụ nổi loạn bất thành ở Nga hồi cuối tháng 6. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố quân đội Ukraine không liên quan vụ tai nạn máy bay.
Về nguyên nhân vụ việc, tờ The Wall Street Journal dẫn lời một quan chức Nhà Trắng cấp cao tiết lộ điều tra sơ bộ từ các cơ quan Mỹ cho rằng máy bay bị rơi không phải là do bị tên lửa đất đối không bắn hạ. Quan chức này cho rằng nguyên nhân nhiều khả năng là “một quả bom cài sẵn trên máy bay”. Điều này trái ngược với nhiều thông tin được các kênh thân Wagner đưa ra là máy bay của ông Prigozhin bị tên lửa phòng không Nga bắn.
Quan chức Mỹ nói thêm là các vệ tinh của Mỹ được trang bị cảm biến hồng ngoại có thể phát hiện nhiệt từ các vụ phóng tên lửa và đã không phát hiện thấy vụ phóng nào vào thời điểm máy bay bị bắn rơi.
Nguồn tin của The Wall Street Journal nhấn mạnh các cơ quan Mỹ vẫn đang tích cực điều tra và đây chỉ là những thông tin bước đầu, người này cũng không khẳng định cái chết của ông trùm Wagner là do ám sát, dù khả năng rất cao là ông Prigozhin thực sự đã thiệt mạng.•
Cựu binh Wagner chỉ ra điểm bất thường trong vụ tai nạn
Trả lời hãng tin Sky News, cựu chiến binh Tập đoàn Wagner - ông Marat Gabidullin cho biết việc cả ông Prigozhin và một loạt lãnh đạo cấp cao tập đoàn lại đi chung trên cùng một máy bay là rất bất thường.
“Đây là điều khiến tôi rất ngạc nhiên, tại sao họ không tuân theo các quy tắc an ninh thông thường và để quá nhiều nhân vật cấp cao như vậy bay cùng nhau?” - ông Gabidullin đặt câu hỏi.
Về việc ông Prigozhin có thực sự đã chết không, ông Gabidullin cho biết: “Tính đến thời điểm hiện tại, có thông tin là ông ấy đã chết. Nguồn tin của tôi cũng xác nhận thông tin này”.
Về việc lực lượng Wagner có thể phản ứng thế nào trước cái chết của ông Prigozhin, ông Gabidullin nói: “Tất cả sẽ phụ thuộc vào ai sẽ bị buộc tội về cái chết của họ, chúng ta cần phải đợi toàn bộ sự thật được phơi bày vì lúc này vẫn chưa có nguyên nhân rõ ràng của vụ tai nạn”.
