Những vướng mắc trong xử lý tội phạm xâm hại tình dục

Triển khai thi hành Luật Hình sự 2015, các cơ quan tố tụng đã kịp thời phát hiện, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh đúng pháp luật nhiều vụ án xâm hại tình dục phụ nữ và trẻ em, được dư luận đồng tình, ủng hộ, từng bước ngăn chặn loại tội phạm này, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của phụ nữ, trẻ em.

Ảnh minh họa: KT

Tuy nhiên, trên thực tế tội phạm xâm hại tình dục, đặc biệt là các tội phạm xâm hại tình dục trẻ em diễn biến ngày càng phức tạp, có xu hướng gia tăng. Nhiều vụ việc nghiêm trọng xảy ra, gây bức xúc trong dư luận, xã hội.

Bên cạnh đó, việc triển khai các quy định của Bộ luật Hình sự, Bộ Luật Tố tụng Hình sự trong thực tiễn đã phát sinh một số khó khăn, vướng mắc nhất định, nên đã có ảnh hưởng không nhỏ đến việc đấu tranh có hiệu quả với các tội phạm xâm hại tình dục.

Ông Nguyễn Chí Công, Phó Vụ trưởng Vụ pháp chế và Quản lý Khoa học Tòa án Nhân dân Tối cao cho biết, để kịp thời phòng ngừa, đấu tranh với loại tội phạm này, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em, người chưa thành niên, đồng thời để đảm bảo áp dụng thống nhất các quy định của Bộ luật Hình sự về các tội xâm hại tình dục được quy định trong Bộ luật Hình sự năm 2015, nhiều chuyên gia pháp lý cho rằng, các quy định trong Bộ luật Hình sự về các tội xâm hại tình dục vẫn chưa thực sự rõ ràng, chưa bao quát hết các loại hành vi xâm hại tình dục. Một số khái niệm định nghĩa chưa cụ thể dẫn đến cách hiểu và vận dụng khác nhau.

Vì vậy, cơ quan có thẩm quyền, đặc biệt là Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn áp dụng thống nhất, dẫn ra cách xử lý của các cơ quan tố tụng về vụ ấu dâm trong thang máy ở Hà Nội hay vụ ở TPHCM và một số vụ việc khác.

Luật sư Nguyễn Ngọc Tú – Hội Bảo trợ Tư pháp cho Người nghèo Việt Nam nêu quan điểm: “Phải sớm có văn bản hướng dẫn cụ thể, định nghĩa thế nào là hành vi dâm ô, hành vi giao cấu bao gồm những hành vi gì, các tội phạm xâm hại tình dục bao gồm những hành vi nào. Về lâu dài các cơ quan luật pháp cần sớm có những sửa đổi, bổ sung thêm các điều luật cụ thể, xử lý nhanh hơn các hành vi quấy rối tình dục, dâm ô”.

Ông Nguyễn Trí Tuệ - Phó Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao chỉ rõ một số khó khăn, trở ngại khác mà các cơ quan tiến hành tố tụng đã và đang gặp phải trong quá trình tiếp nhận xử lý các vụ án thuộc nhóm tội xâm hại tình dục: “Có những vấn đề chúng tôi vẫn còn thấy thiếu như các vấn đề xâm hại tình dục thông qua mạng xã hội. Những quan hệ tình dục đồng tính cũng cần phải điều chỉnh. Chúng ta đang có những vụ việc thực tế xảy ra và các cơ quan tố tụng đang gặp khó khăn ví dụ như trường hợp thầy giáo ở trường Thanh Sơn, Phú Thọ có hành vi ”.

Bà Shelly Casey, chuyên gia luật pháp và giới của UNICEF nhận định Bộ luật Hình sự năm 2015 của Việt Nam tuy đã được sửa đổi, bổ sung khá cụ thể, tạo cơ sở pháp lý cho các cơ quan tiến hành tố tụng trong đấu tranh phòng chống các tội phạm xâm hại tình dục nhưng vẫn còn một số quy định mang tính khái quát, định tính, dễ dẫn đến việc hiểu và áp dụng không thống nhất.

Do đó, cần phải có văn bản hướng dẫn bảo đảm áp dụng đúng, thống nhất pháp luật để các quy định mới tiến bộ của Bộ luật Hình sự năm 2015 đi vào cuộc sống. Trong đó, phải chỉ ra những quy định nghiêm cấm rõ ràng hơn việc dụ dỗ hoặc sử dụng trẻ dưới 18 tuổi cho việc sản xuất các sản phẩm khiêu dâm trẻ em.

Những bất cập, vướng mắc trong áp dụng pháp luật hình sự đối với nhóm tội xâm hại tình dục trong Bộ luật Hình sự 2015 đã được nhận diện khá cụ thể. Theo ủy quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, hiện nay Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao đang soạn thảo nghị quyết giải thích, hướng dẫn cụ thể về các vấn đề liên quan đến tội phạm xâm hại tình dục, kịp thời phòng ngừa, đấu tranh với loại tội phạm này, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em, người chưa thành niên./.

Tiến Anh/VOV1