Nỗi niềm danh hiệu của nghệ sĩ

Nghệ sĩ Lê Thiện

Mới đây, UBND TP HCM đã có công văn gửi Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội đồng xét danh hiệu chuyên ngành cấp Nhà nước đề nghị xem xét lại hồ sơ của một số diễn viên bị đánh trượt danh hiệu NSND. Trong đó có 2 trường hợp đang được công chúng quan tâm đặc biệt là NSƯT Lê Thiện và NSƯT Thoại Mỹ.

Về phía nghệ sĩ, sau khi biết tin không được xét trao danh hiệu NSND, NSƯT Lê Thiện chia sẻ rằng, bà hơi buồn và sẽ không bao giờ làm hồ sơ xét duyệt danh hiệu NSND nữa. Bà nói: “Đối với tôi, NSND là nghệ sĩ được nhân dân yêu mến và được cống hiến hết mình với nghề, vậy là đủ. Tôi thấy rất hạnh phúc vì ở tuổi này còn được làm việc, được cống hiến”.

Cách đây 4 năm, trường hợp tương tự đã xảy ra với NSƯT Minh Vương, NSƯT Thanh Tuấn, NSƯT Giang Châu. Những nghệ sĩ này bị gạt khỏi danh sách xét duyệt NSND, trong khi một loạt hậu bối xếp sau cả về thâm niên làm nghề và sản phẩm nghệ thuật lại nghiễm nhiên có tên trong danh sách trao danh hiệu NSND. Hoặc một trường hợp khác là cố NSƯT Út Bạch Lan, bà được nhắc đến như một điển hình của sự bất cập trong cơ chế xét tặng danh hiệu bởi 6 năm sau khi qua đời, bà mới được xét tặng NSND, dẫu đã rất xứng đáng khi bà còn tại thế.

Sau khi Nghị định 40/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 89/2014/NĐ-CP quy định về xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT có hiệu lực, nhiều người kỳ vọng những bất cập trong việc xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT sẽ được giải quyết. Tuy nhiên, nhìn vào danh sách năm 2022 với việc thiếu vắng những cái tên nghệ sĩ kỳ cựu như NSƯT Lê Thiện, NSƯT Thoại Mỹ... vẫn khiến cả giới nghệ sĩ và dư luận bức xúc.

NSƯT Lê Thiện đã có 66 năm gắn bó với sân khấu, là “cây đa, cây đề” trong lĩnh vực sân khấu, là cố vấn nghệ thuật, phó đạo diễn cho một loạt vở diễn, trong đó có những vở ra mắt trong thời điểm lịch sử khắc nghiệt. Bà là một trong những người có đóng góp lớn cho sự phát triển của Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang. Ở tuổi 77, sau khi rời sân khấu, bà vẫn vào Nam ra Bắc miệt mài đóng phim, tham gia dạy nghề cho lứa diễn viên trẻ. Vậy nhưng bà Lê Thiện vẫn không được xét duyệt danh hiệu NSND mà lý do vì sao thì ngay cả thành viên Hội đồng xét duyệt cũng không thể trả lời được một cách rõ ràng.

Có thể thấy, những bất cập trong việc xét danh hiệu NSND, NSƯT đang ngày càng bào mòn niềm tin, niềm tự hào của nghệ sĩ vào những danh hiệu. Những bất cập đó rất cần được xem xét điều chỉnh để những nghệ sĩ chân chính, có nhiều cống hiến cho nghệ thuật không bị tổn thương.

Trúc Vân