Nông dân Thanh Hóa đau đầu với cây 'lúa nhưng không phải lúa'

Tự dưng xuất hiện

Nông dân xã Quảng Long đau đầu vì "lúa ma" xuất hiện tràn lan.

Những ngày này nông dân xã Quảng Long đứng ngồi không yên bởi những diện tích cấy lúa có nguy cơ mất trắng bởi một loại xâm lấn đặc biệt: “lúa ma”.

Theo nhiều người dân Quảng Long, sở dĩ có tên gọi đặc biệt này do “nó là lúa mà lại không phải lúa, không ai biết nguồn gốc, cũng không ai trồng, chúng phát triển như lúa, có đặc điểm của cây lúa nhưng lại không cho thu hoạch".

Cũng phát triển, sinh trưởng như lúa thường nhưng "lúa ma" không cho thu hoạch.

Theo chị Nguyễn Thị Bình ở thôn Bái Đông cho biết: "Lúa ma" xuất hiện từ năm 2015 nhưng đến vụ xuân năm 2016 gia đình tôi cấy giống lúa thơm LT2 do cán bộ thôn Bái Đông đưa về bán cho dân, nhưng vụ đó lúa lộn xuất hiện rất nhiều đến khi hạt lúa chắc xanh thì rụng hết trơ bông.

“Năm 2017 gia đình tôi cày, bừa bình thường lên nhưng không gieo sạ mà để lúa ma lên hết 1 tháng sau đó phun thuốc cỏ cháy, cháy chết và tiếp tục cày ải và phơi đất đến vụ xuân 2018 gieo xạ nhưng "lúa ma" vẫn mọc lên như mạ” – chị Bình cho hay.

Không loại thuốc nào, kể cả thuốc diệt cỏ có thể tiêu diệt được loại "lúa ma" này.

Bà Lê Thị Lý (SN 1969), thôn Bái Đông vừa cặm cụi nhổ những cây “lúa ma” vứt cho bò ăn vừa nói: “Nhổ mãi cũng không xuể, vì chúng quá nhiều. Vụ nào tôi cũng chăm bón rất kĩ lưỡng, thuốc cỏ, thuốc sâu, phân bón nhiều gấp đôi lúc trước thế mà vẫn không cứu vãn được. Những cây “lúa ma” có thân cao và khỏe, chúng ăn hết dinh dưỡng nên vươn lên rất nhanh và át cả lúa thường. Dù đến lúc thu hoạch chỉ còn lại vài ba tạ lúa, không bõ công chăm sóc nhưng tiếc đất, tiếc ruộng nên tôi vẫn cố làm, ra đồng nhổ thường xuyên nhưng vẫn không ăn thua”.

Cũng tương tự, gia đình anh Nguyễn Văn Chinh có 4 sào lúa cũng bị lẫn “lúa ma” nhiều nên phải cắt về cho bò ăn dần. “Để cũng không thể thu hoạch được vì cứ chắc xanh cái là nó rụng trơ bông luôn mà để thì nó cũng chín trước lúa thường và rụng hết” - anh Chinh cho hay.

Bà con chỉ còn biết cắt về cho trâu bò ăn.

Theo người dân địa phương, không biết "lúa ma" xuất hiện như thế nào, bằng cách gì không ai biết nhưng khi gieo cấy lúa thường thì nó lại mọc xen lẫn vào rất nhiều và át cả lúa cấy nhưng cũng rất dễ nhận biết bởi nó cao hơn lúa thường.

Ông Bùi Công Dại, Trưởng thôn Bái Đông, xã Quảng Long cho hay, hiện loại lúa này đang phát triển khắp cánh đồng, không có thuốc nào đặc trị, ngay cả thuốc trừ cỏ cũng không chết. Cả thôn có 154 hộ trồng lúa thì đến hơn nửa thôn đã gặp tình trạng này, ngay ruộng lúa nhà ông Dại cũng bị “lúa ma”. Cả làng phải có đến hơn 5 mẫu ruộng phải bỏ đi hoàn toàn, còn lại thì bị pha lẫn.

Chính quyền cũng… bó tay

Chính quyền cũng không thể lý giải nổi nguyên nhân "lúa ma" xuất hiện.

Được biết, toàn xã Quảng Long có 297,7ha lúa nước và có đến 10ha bị ảnh hưởng bởi "lúa ma". Chính quyền địa phương đã báo cáo sự việc lên UBND huyện, Phòng Nông nghiệp, Trạm khuyến nông, Trạm bảo vệ thực vật nhưng đến nay vẫn chưa có cách xử lý cũng như tìm ra nguyên nhân xuất hiện "lúa ma" tại địa phương.

Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Bá Hùng – Phó chủ tịch UBND xã Quảng Long cho biết: “"Lúa ma" xuất hiện ở địa phương từ năm 2014 nhưng đến năm 2016 bắt đầu lan rộng ra 8 thôn trong xã, trong đó có 3 thôn Bái Đông, Lộc Long, Thổ Ngõa là bị nhiều nhất với tổng diện tích bị ảnh hưởng trên toàn xã khoảng 10ha lúa”.

Nhiều diện tích lúa thật có nguy cơ mất trắng vì "lúa ma".

Ông Hồ Xuân Hương, Chủ tịch UBND xã Quảng Long xác nhận, xã đã nắm được phản ánh của người dân về tình trạng “lúa ma” tràn lan tại địa phương.

Theo ông Hương, về nguyên nhân của tình trạng này, đến nay vẫn chưa có cơ quan chuyên môn nào nghiên cứu và kết luận. Tất cả chỉ là đồn đoán, có người cho rằng do thoái hóa giống, do giống lúa bị tạp lẫn, hay do loài chim từ nơi khác mang theo giống lạ đến…

“Trước đây, xã đã từng báo cáo lên huyện, phòng nông nghiệp của huyện đã xuống kiểm tra, nhưng cũng không có kết luận nào hay biện pháp xử lí cụ thể, chỉ vận động người dân nhổ bỏ bớt. Sắp tới, chúng tôi sẽ vận động bà con chuyển sang cấy lúa thay vì gieo xạ.

Hiện, xã đang cho cán bộ rà soát, thống kê cụ thể số diện tích bị nhiễm “lúa ma” để báo cáo lên các cấp, mong nhận được sự vào cuộc của các ban ngành, giúp đỡ bà con có phương án khôi phục sản xuất”, ông Hương nói.

Hoàng Xuân