NSƯT Ngọc Thoa: Mẹ chồng hiền nhất màn ảnh Việt

Sở hữu gương mặt phúc hậu, hiền dịu, NSƯT Ngọc Thoa thường được giao những vai diễn chân chất, thật thà.

Mẹ chồng đôn hậu của màn ảnh Việt

Sinh ra tại làng Hành Thiện, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định nhưng nghệ sĩ Ngọc Thoa lại lớn lên ở Hải Phòng. Khi Nhà hát Kịch Trung ương về Hải Phòng công diễn vở “Luba”, vở kịch nổi tiếng của Liên Xô cũ, bà đã xem rồi mê mẩn và từ đó quyết tâm đi theo con đường nghệ thuật.

NSƯT Ngọc Thoa ghi dấu ấn với hình ảnh bà mẹ hiền hậu, tảo tần trên màn ảnh Việt.

NSƯT Ngọc Thoa thi vào Nhà hát Kịch Việt Nam với sự giảng dạy của các nghệ sĩ tên tuổi như Bích Lân, Đình Quang, Nguyễn Đình Nghi. Năm 1964, Nhà hát Kịch Việt Nam dựng vở "Người đứng gác dưới ánh đèn neon" dưới sự giúp đỡ của chuyên gia Trung Quốc, vai A Hương ban đầu được giao cho một nghệ sĩ khác nhưng sau đó, đạo diễn nước bạn lại yêu cầu thay vai. Ngọc Thoa đã không ngần ngại xung phong được đảm nhiệm vai này. Vở diễn ra mắt khán giả và gây tiếng vang lớn.

NSƯT Ngọc Thoa ghi dấu ấn với hình ảnh bà mẹ hiền hậu, tảo tần trên màn ảnh Việt. Dù phải đi qua những thăng trầm thế nhưng NSƯT Ngọc Thoa đã chứng minh bà không chỉ tài năng trên sân khấu mà còn giỏi nghề ở cả điện ảnh, truyền hình. Đạo diễn Tự Huy là người đầu tiên đưa bà đến với màn ảnh rộng qua phim “Người cầu may”, sau đó bà liên tục được các đạo diễn chọn đóng các vai mẹ trong các phim: “Người yêu đi lấy chồng”, “Thương nhớ đồng quê”, “Canh bạc”, “Tết này ai đến xông nhà”, “Chơi vơi”... và nhiều phim truyền hình khác như “Hai phía chân trời”, “Mây trắng ánh sao”.

NSƯT Ngọc Thoa chia sẻ đóng phim với bà giờ không phải vì mục đích mưu sinh.

Không nhớ đã vào bao nhiêu vai bà mẹ nhưng mỗi khi nhắc NSƯT Ngọc Thoa, khán giả thường nhớ đến những bà mẹ nông thôn tần tảo, chịu thương chịu khó, yêu chồng thương con. NSƯT Ngọc Thoa diễn mà như không diễn, như đang sống trong chính cuộc đời thực của mình. Bà bảo vì là diễn viên nên bà phải quan sát những hành động, lời nói của người khác để đem vào vai diễn của mình. Mỗi lần nhận kịch bản, bà đều đọc kỹ để diễn ra chất riêng cho nhân vật của mình, thay vì chỉ chăm chăm học thuộc lòng lời thoại.

Vì cầu toàn với công việc, không bao giờ NSƯT Ngọc Thoa muốn đóng đinh mình trong một kiểu vai. Bà muốn có những vai diễn để khán giả nhớ đến mình như một người đa dạng, nhiều chiều, ví như những vai phản diện, những bà mẹ chồng không chịu thương chịu khó mà thích “hành” con. “Làm mới mình là điều nghệ sĩ nào cũng mong muốn, tôi cũng vậy”, NSƯT Ngọc Thoa nói.

Nặng lòng với người chồng quá cố

NSƯT Ngọc Thoa hạnh phúc bên con cháu.

NSƯT Ngọc Thoa kết hôn với NSƯT Dương Viết Bát và có hai con gái, một trong số đó là Dương Thị Bảo Ngọc, Phó Giám đốc Kênh truyền hình VOV.

Năm 1998, bà được đạo diễn Đỗ Thanh Hà mời đóng vai bà Vi trong “Của để dành”, nhưng bà từ chối vì muốn chăm sóc chồng; nghệ sĩ Dương Viết Bát mất trong cùng năm. NSƯT Ngọc Thoa là người nặng lòng với kỷ niệm. Bà gìn giữ mọi kỷ vật về chồng quá cố một cách ngăn nắp, không muốn thay đổi hay làm xáo trộn.

NSƯT Ngọc Thoa không thôi bận lòng với hai tủ sách của chồng bị mọt xông tại nhà cũ. Nhìn tủ sách, bà như thấy lại hình ảnh của ông ngày nào cặm cụi, dành trọn đam mê tìm tòi ý tưởng qua con chữ. Thời sống bao cấp, mỗi lần có cơ hội đi công tác, tích được đồng nào, vợ chồng Ngọc Thoa - Dương Viết Bát lại mua sách. Nhiều người gặp chồng bà thắc mắc: "Người ta mua bàn là, máy khâu, ông mang đống sách này về thì ăn bằng gì".

Bây giờ, NSƯT Ngọc Thoa cũng không cảm thấy cô đơn vì bà tìm được niềm vui trong cuộc sống.

Nhắc đến chồng, giọng bà nghẹn lại, đôi mắt ngân ngấn: “Trời ban cho tôi người bạn đời hết sức tốt. Thời gian đầu ông ấy mất, tôi chỉ muốn chết. Nhưng vì thương con mà cố sống”. Nỗi đau mất chồng xảy đến tròn 20 năm nhưng lời tâm sự nghẹn ngào, khó nên câu của nghệ sĩ như thể mọi chuyện mới diễn ra hôm qua.

Ngày phát hiện chồng mắc bệnh, Ngọc Thoa như chết lặng. Biết thời gian sống của NSƯT Dương Viết Bát chỉ còn tính bằng tháng, bà bỏ toàn bộ lịch quay, vai diễn để ở nhà chuyên tâm săn sóc chồng.

Những tháng cuối đời, ông động viên, giục vợ nhanh chóng trở lại công việc khi biết đạo diễn Đỗ Thanh Hải chọn cho bà vai diễn trong Của để dành. Ngọc Thoa mắng chồng: ‘Anh buồn cười nhỉ, làm sao em phải đi". Đến giờ nghĩ lại, bà thấy bản thân quyết định đúng vì chỉ ba tháng sau, NSƯT Dương Viết Bát qua đời.

NSƯT Ngọc Thoa tự thấy mình thật hạnh phúc khi được sống trong tình yêu thương của con cháu.

Bây giờ, NSƯT Ngọc Thoa cũng không cảm thấy cô đơn vì bà tìm được niềm vui trong cuộc sống là con cháu và bạn bè đồng nghiệp. Nữ nghệ sĩ gạo cội vốn sẵn tính tiết kiệm, căn cơ của người già nên không muốn con thuê người giúp việc. Hàng ngày, bà tự đi chợ, nấu nướng. Tranh thủ khoảng đất trống sau nhà, bà điểm vào đó vài khóm rau, cây vối nhỏ, rồi thi thoảng tỉa tót cây cảnh kiếm thêm niềm vui.

Hiện ở tuổi 80, nữ nghệ sĩ chọn cách sống tự lập, không phụ thuộc con cái trong ngôi nhà số 50 Nguyễn Bỉnh Khiêm (Hà Nội). Bà gọi đó là chốn về bởi căn nhà lưu giữ kỷ niệm suốt 60 năm của gia đình, nhất là với người chồng quá cố - NSƯT Dương Viết Bát.

Thảo Vy