Nữ điệp viên huyền thoại, đập tan âm mưu ám sát lãnh đạo 3 cường quốc qua đời

Bà Vartanian được chôn cất tại nghĩa trang Troyekurovskoe ở Matxcơva, Liên bang Nga.

Vartanian sinh ngày 25/1/1926 tại Gyumri, Armenia. Bà cùng gia đình chuyển tới Iran vào đầu những năm 1930.

Vartanian gặp chồng mình, Gevork Vartanyan cũng là một điệp viên huyền thoại của Liên Xô khi bà 13 tuổi. Tới khi trưởng thành, bà được chồng đưa vào tham gia hoạt động tình báo. Năm 16 tuổi, bà gia nhập nhóm chống phát xít và làm việc cùng chồng để phát hiện các đặc vụ Đức.

Nữ điệp viên Goar Vartanian cùng chồng. (Ảnh: Tass)

Cặp đôi kết hôn năm 1946.

Khi Hitler ra lệnh lên kế hoạch cho chiến dịch Long Jump (Cú nhảy dài), âm mưu ám sát 3 lãnh đạo đồng minh Stalin, Churchill và Roosevelt tại cuộc gặp mặt đầu tiên của họ ở Tehran tháng 11/1943, nhóm của Vartanian theo dõi các đặc vụ Đức và vạch trần kế hoạch này.

Năm 1951, bà cùng chồng chuyển tới Liên Xô và làm điệp viên mật trong khoảng thời gian dài. SVR, một trong những cơ quan tình báo kế thừa Ủy ban An ninh Quốc gia Liên Xô (KGB) cho biết cặp đôi này cùng nhau tham gia nhiều nhiệm vụ tình báo ở các điều kiện khắc nghiệt tại các nước châu Âu, châu Á và Mỹ trong vòng 30 năm nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Riêng ông Gevork được trao giải thưởng Anh hùng Liên Xô. Ông qua đời năm 2012 ở tuổi 87.

Gevork thường nói trong năm cánh trên Ngôi sao anh hùng của mình, ít nhất hai cánh thuộc về người vợ Goar yêu dấu.

Bà Goar nghỉ hưu năm 1986 nhưng vẫn tiếp tục đào tạo các đặc vụ trẻ.

Trong tuyên bố đưa ra hôm 26/11, SVR nhấn mạnh bà Goar và chồng đã có những ảnh hưởng đáng kể tới cuộc đời của các nhân viên tình báo cũng như nhiều dân thường.

Người đứng đầu SVR, ông Serge Naryshkin ca ngợi bà Goar là "một ví dụ về sự phục vụ hết lòng cho quê hương".

"Chúng tôi sẽ không quên những gì người phụ nữ có vẻ ngoài mong manh nhưng mạnh mẽ, can đảm và vị tha này đã làm trong hoạt động tình báo bí mật", ông viết trong tuyên bố được đăng trên trang web của SVR.