Nữ điệp viên Liên Xô khét tiếng qua đời
Nữ điệp viên Liên Xô người Armenia, người có công phá tan âm mưu ám sát Stalin, Churchill và Roosevelt của Đức Quốc xã vào năm 1943, vừa qua đời ở tuổi 93.
Bà Goar Vartanian qua đời hôm 25/11 và sẽ được mai táng tại nghĩa trang Troyekurovskoe tại Moscow, theo Sergei Ivanov, phát ngôn viên của cơ quan tình báo Nga SVR.
Bà Vartanian đã giúp ngăn chặn chiến dịch Long Jump, âm mưu của Đức Quốc xã nhằm ám sát các nhà lãnh đạo đồng minh trong cuộc họp đầu tiên của họ ở Tehran vào tháng 11/1943.
Sinh ngày 25/1/1926 tại Gyumri, Armenia, thuộc Liên Xô tại thời điểm đó, bà cùng gia đình đến Iran vào đầu những năm 1930. Bà Vartanian gia nhập nhóm chống phát xít vào năm 16 tuổi và làm việc với chồng là Gevork để phát hiện các đặc vụ Đức.
Khi Hitler ra lệnh ám sát ba nhà lãnh đạo phe đồng minh, nhóm của bà đã theo dõi các gián điệp Đức Quốc xã và vạch trần kế hoạch này, theo Guardian.
Tổng thống Putin và bà Goar Vartanian tại Moscow năm 2005. Ảnh: AP.
Hai vợ chồng bà Vartanian chuyển đến Liên Xô vào năm 1951 và làm điệp viên bí mật trong khoảng thời gian dài. SVR cho biết hai vợ chồng bà Vartanian từng làm tình báo trong điều kiện khắc nghiệt ở nhiều quốc gia, tuy nhiên không cung cấp thêm thông tin chi tiết.
Ông Gevork, người được trao giải thưởng Anh hùng Liên Xô, qua đời năm 2012 ở tuổi 87. "Ông Gevork thường nói rằng ít nhất hai trên năm tia sáng trên Ngôi sao Anh hùng của mình thuộc về người vợ Goar yêu dấu", ông Ivanov nói.
Vào tháng 6/2017, Tổng thống Nga Vladimir Putin đến thăm trụ sở của SVR và ca ngợi các đặc vụ bí mật, bao gồm cả hai vợ chồng bà Vartanian. "Họ là những người khiêm tốn, họ không thích được gọi là anh hùng", ông Putin nói.
Bà Vartanian nghỉ hưu năm 1986 nhưng vẫn tiếp tục đào tạo các đặc vụ trẻ.
