Nước Mỹ chia rẽ bước vào tuần lễ bước ngoặt để luận tội TT Trump

Một số thành viên đảng Dân chủ từng hy vọng sẽ làm lung lay những người Cộng hòa giờ đang đối mặt với viễn cảnh chia rẽ đảng phái đầy thách thức, trước thềm cuộc bỏ phiếu lịch sử tại Hạ viện Mỹ để có thể đẩy Tổng thống Donald Trump khỏi Nhà Trắng.

Tối 2/12, sau cửa đóng kín, các nhà lập pháp lần đầu tiên xem xét báo cáo luận tội từ Ủy ban Tình báo Hạ viện, dự kiến được công bố vào ngày 3/12. Báo cáo được kỳ vọng giúp đảng Dân chủ củng cố cáo buộc rằng ông Trump đã có hành vi sai trái khi dùng viện trợ quân sự để ép buộc Ukraine điều tra đảng Dân chủ và cựu phó tổng thống Joe Biden.

Đối với những người Cộng hòa, quá trình này chỉ đơn giản là "một trò lừa bịp"; Tổng thống Trump khẳng định ông không làm gì sai và các đồng minh đảng Cộng hòa đứng về phía ông. Cuối ngày 2/12, ông lên Twitter phàn nàn như mọi ngày về tất cả và rồi đặt câu hỏi: "Chúng ta có thể đi đến Tòa án Tối cao để chấm dứt mọi chuyện không?".

Ông không nói gì thêm.

Tất cả đều đang sôi sục trước bài kiểm tra lịch sử về phán quyết chính trị trong một vụ việc đang chia rẽ quốc hội Mỹ và đất nước.

Nỗi "ô nhục" với nước Mỹ

Lên máy bay đi London để dự hội nghị của NATO hôm 2/12, ông Trump cũng chỉ trích Hạ viện vì đã tiến hành quá trình luận tội trong khi ông đang ở nước ngoài, vi phạm quy định bất thành văn trong chính trị rằng những bất đồng đảng phái nên được tạm gác lại khi tổng thống công du.

Ông dự đoán đảng Cộng hòa sẽ là những người thực sự được hưởng lợi từ toàn bộ nỗ lực luận tội chống lại ông, dù "đây là một sự ô nhục đối với đất nước chúng ta".

Ông Trump tại một buổi lễ tại Lầu Năm Góc hôm 25/7. Cuộc điện đàm với Ukraine trong ngày này đã dẫn đến cuộc điều tra luận tội tổng thống Mỹ tại Hạ viện. Ảnh: AP.

Đối với đảng Dân chủ, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi phải đối mặt với bài kiểm tra quan trọng về khả năng lãnh đạo của bà trong khi thúc đẩy quá trình luận tội. Trong suốt mùa hè, bà đã một mực bác bỏ chuyện này, cảnh báo rằng một cuộc điều tra luận tội sẽ gây ra chia rẽ lớn và cần có sự ủng hộ lưỡng đảng.

Nói với các phóng viên tại hội nghị quốc tế về khí hậu ở Madrid, bà Pelosi từ chối trả lời các câu hỏi về việc luận tội. "Khi chúng tôi đi nước ngoài, chúng tôi không nói về tổng thống theo cách tiêu cực", bà nói. "Chúng tôi để việc đó về nhà nói".

Các nội dung trong cáo trạng luận tội có thể được đưa ra trong tương lai xoay quanh việc liệu ông Trump có lạm dụng chức vụ để gây sức ép lên Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong cuộc điện đàm ngày 25/7, buộc nhà lãnh đạo này mở cuộc điều tra đối với các đối thủ chính trị của tổng thống Mỹ. Khi đó, ông Trump đang giữ lại 400 triệu USD viện trợ quân sự, gây nguy hiểm cho việc hỗ trợ Ukraine đối phó với Nga ở biên giới.

Báo cáo từ Ủy ban Tình báo Hạ viện cũng được cho là bao gồm các tài liệu mà đảng Dân chủ nói rằng cho thấy hành vi ngăn cản quốc hội, dựa trên các chỉ đạo của ông Trump đối với cấp dưới nhằm thách thức trát tòa yêu cầu cung cấp tài liệu và lời khai.

Giai đoạn tiếp theo của quá trình luận tội sẽ bắt đầu vào ngày 4/12 khi Ủy ban Tư pháp Hạ viện tổ chức các phiên điều trần của riêng họ trước cuộc bỏ phiếu toàn thể tại Hạ viện dự kiến diễn ra trước lễ Giáng sinh. Sau đó, Thượng viện có thể mở phiên tòa vào tháng 1.

Những người Dân chủ trong Ủy ban Tình báo Hạ viện cho biết báo cáo của họ, được tổng hợp sau nhiều tuần lấy lời khai từ các nhà ngoại giao và các viên chức chính quyền hiện tại cũng như trước đây, sẽ tự nói lên các hành động của Tổng thống Trump đối với Ukraine.

Trước khi báo cáo được công khai, đảng Cộng hòa đã sẵn sàng với tài liệu phản bác dài 123 trang của riêng họ.

Trong đó, họ tuyên bố rằng không có bằng chứng nào cho thấy ông Trump gây áp lực với ông Zelensky. Thay vào đó, họ nói đảng Dân chủ chỉ muốn đảo ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2016. Đảng Cộng hòa bác bỏ cáo buộc của nhân chứng về những trò "ngoại giao trong bóng tối" do luật sư riêng của ông Trump, Rudy Giuliani, điều hành. Họ cũng dựa vào việc ông Trump một mực khẳng định rằng ông chỉ quan tâm đến "tham nhũng" ở Ukraine - dù bản ghi chép của Nhà Trắng về cuộc điện đàm ngày 25/7 không một lần đề cập đến từ này.

"Họ đang cố luận tội Tổng thống Trump vì một số viên chức không qua bầu cử đã nói đi nói lại về cách tiếp cận 'không theo lệ thường' của một tổng thống dân cử trong lĩnh vực ngoại giao", theo một báo cáo từ các hạ nghị sĩ Devin Nunes của bang California, Jim Jordan của bang Ohio và Michael McCaul của bang Texas.

"Một trò lừa bịp"

Ông Trump hôm 2/12 đã chỉ ra những bình luận gần đây của ông Zelensky như là bằng chứng cho thấy ông không làm gì sai. Tổng thống Ukraine cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng ông chưa bao giờ nói chuyện với ông Trump "theo kiểu một vụ đổi chác", nhưng ông không khẳng định tổng thống Mỹ không làm gì sai. Thực tế, ông đã có những lời chỉ trích mạnh mẽ về hành động của ông Trump trong cuộc phỏng vấn với tạp chí Time.

Ông nói, trong bối cảnh Ukraine đang xung đột với Nga, các đối tác của Kiev "không thể ngăn chặn bất cứ thứ gì đối với chúng tôi".

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Kiev hôm 30/11. Ảnh: Time.

Dự kiến vào ngày 4/12, Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ sẽ triệu tập các chuyên gia pháp lý và lấy ý kiến của những người này, cùng với báo cáo của Ủy ban Tình báo, sẽ bắt đầu đặt nền móng cho cáo trạng luận tội có thể được đưa ra.

Đảng Dân chủ có thể bắt đầu soạn thảo cáo trạng luận tội chống lại tổng thống trong vài ngày, với việc bỏ phiếu trong Ủy ban Tư pháp vào tuần tới.

Phe Cộng hòa trong ủy ban, do hạ nghị sĩ Doug Collins của bang Georgia dẫn dắt, có kế hoạch dựa vào các bước đi mang tính thủ tục để trì hoãn quá trình và miêu tả cuộc điều tra luận tội là một trò lừa gạt.

Nhà Trắng từ chối lời mời tham gia, và luật sư Pat Cipollone lên án quá trình đang diễn ra là "cuộc điều tra vô căn cứ và mang tính bè phái" trong một lá thư gửi đến Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Jerrold Nadler.

Ông Trump trước đó ngụ ý rằng ông có thể sẵn sàng đưa ra lời khai bằng văn bản trong một số điều kiện nhất định, mặc dù các trợ lý cho rằng họ không nghĩ đảng Dân chủ sẽ đồng ý với họ.

Thư không tham dự của luật sư Cipollone chỉ áp dụng cho phiên điều trần hôm 4/12, và ông đã yêu cầu thêm thông tin từ đảng Dân chủ về cách họ dự định tiến hành các phiên điều trần tiếp theo trước khi ông Trump quyết định có tham gia hay không.

Hạ nghị sĩ Nadler hôm 2/12 nói nếu tổng thống thực sự nghĩ rằng cuộc điện đàm của ông với Ukraine là "hoàn hảo" như ông liên tục khẳng định, ông sẽ "cung cấp được thông tin bào chữa để bác bỏ chứng cứ áp đảo về việc ông lạm quyền".

Quy định của Hạ viện cho phép tổng thống và luật sư của ông kiểm tra chéo các nhân chứng và xem xét bằng chứng trước ủy ban, nhưng rất ít khả năng đưa ra các nhân chứng của chính họ.

Khi được hỏi tại sao không để luật sư của mình tham gia, ông Trump nói hôm 2/12: "Bởi vì toàn bộ sự việc là một trò lừa bịp. Mọi người đều biết điều đó".

Đông Phong
Theo AP