Nước Mỹ đối mặt 'đấu đá nội loạn'

Những quyết định mất lòng người

Giới phân tích quốc tế cho rằng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đang phải trải qua khoảng thời gian đặc biệt khó khăn khi thành viên của cả 2 đảng Dân chủ và Cộng hòa cũng như các nhà ngoại giao Mỹ phản đối các chính sách Syria và Ukraine của ông, trong khi những lời đàm tiếu của dư luận khiến ông phải hủy tổ chức hội nghị G7 trong năm sau tại khu nghỉ dưỡng sang trọng của chính ông.

Khó khăn bắt đầu bằng tuyên bố đầy bất ngờ của ông Trump trên Twitter rằng ông đang chuẩn bị rút quân Mỹ khỏi Syria và bỏ rơi các đồng minh người Kurd trong lúc Thổ Nhĩ Kỳ chuẩn bị tấn công. Việc các nghị sĩ đảng Cộng hòa đưa ra một loạt chỉ trích Tổng thống là điều chưa từng có tiền lệ.

Tổng thống Trump bị "nội bộ" chỉ trích bỏ rơi đồng minh ở Syria

Những người chỉ trích ông Trump bao gồm lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell, một người vốn rất tôn trọng Tổng thống nhưng giờ đây đã gọi động thái của ông Trump là “một sai lầm chiến lược nghiêm trọng” trên bài xã luận của tờ Washington Post. Một nhân vật khác được đánh giá là trung thành với Tổng thống Trump - Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, người đã cho rằng các đồng minh người Kurd của Mỹ đã bị “chính quyền Mỹ bỏ rơi một cách trơ trẽn”.

Tại Hạ viện, 2/3 nghị sĩ đảng Cộng hòa cùng đa số nghị sĩ đảng Dân chủ đã bỏ phiếu ủng hộ một nghị quyết lên án việc thay đổi chính sách tại Syria.

Tổng thống Trump đã tìm cách biện minh cho quyết định rút quân Mỹ vốn đang chiến đấu cùng đồng minh người Kurd khỏi Syria, khiến các tay súng người Kurd dễ bị tổn thương trên một số mặt trận và đứng trước nguy cơ tấn công bởi lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ.

Quân Mỹ rút lui như bỏ chạy khỏi căn cứ ở Syria

Mặc dù Mỹ đã bắt đầu cái mà Lầu Năm Góc gọi là cuộc rút quân được cân nhắc kỹ càng khỏi Syria, nhưng ông Trump cho biết 200-300 quân nhân Mỹ được triển khai tại tiền đồn Al-Tanf phía Nam Syria sẽ vẫn ở lại. Ngày 19/10, Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper cho biết kế hoạch hiện nay đó là tất cả các binh sĩ Mỹ đang rời khỏi Syria sẽ tới phía Tây Iraq chứ không phải về nước.

Số binh sĩ Mỹ rút đi được nhận định vào khoảng hơn 700 người. Khi được hỏi tại sao các binh sĩ này không quay về nước như Tổng thống Trump nói, quyền Chánh văn phòng Nhà Trắng Mick Mulvaney nói: “Dù sao thì cuối cùng họ vẫn sẽ về nhà”.

Đấu đá nội bộ

Trong lúc vụ bê bối Ukraine dẫn đến cuộc điều tra luận tội tổng thống của Quốc hội tiếp tục được hé lộ, các nhà ngoại giao trong chính quyền của Tổng thống Trump đang phải điều trần trước Quốc hội bất chấp lời từ chối hợp tác của Tổng thống Trump.

Người tố cáo ông Trump - một nhân viên Cục Tình báo Trung ương Mỹ - hồi tháng 8/2019 cho biết Tổng thống đã gây sức ép để buộc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky theo đuổi cuộc điều tra cựu Phó Tổng thống Joe Biden - đối thủ của ông Trump trong cuộc chạy đua tổng thống năm sau và con trai của ông là Biden là Hunter - người từng kinh doanh tại Ukraine.

Tổng thống Mỹ D. Trump (phải) và Tổng thống Ukraine V. Zelensky

Một nghị sĩ đảng Dân chủ cho biết các cáo buộc của người tố giác - vốn được công khai hồi tháng 9/2019 - hầu hết được xác nhận trong cuộc điều trần “can đảm” của một số nhà ngoại giao Mỹ

Mặc dù Nhà Trắng cho biết không một quan chức chính quyền nào hợp tác trong cuộc điều tra này, nhưng một số nhà ngoại giao đã làm vậy sau khi nhận được yêu cầu của Quốc hội. Các quan chức này bao gồm Fiona Hill - người từng là cố vấn về Ukraine và Nga; Gordon Sondland - đại sứ Mỹ tại EU; George Kent - quan chức hàng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ tại châu Âu; và cựu nhân viên ngoại giao Michael McKinley. Các quan chức khác được cho là sẽ theo bước họ.

Một điều không có lợi cho ông Trump đó là các phát biểu khó hiểu và mâu thuẫn của quyền Chánh văn phòng Nhà Trắng Mick Mulvaney trước các phóng viên.

Ngày 17/10, ông Mulvaney phát biểu với các phóng viên rằng Washington đã “đóng băng” viện trợ quân sự cho Ukraine để hối thúc họ tiến hành các cuộc điều tra về các nghị sĩ đảng Dân chủ theo yêu cầu của Tổng thống Trump - nhưng chỉ vài giờ sau, trước làn sóng chỉ trích dữ dội, ông lại nhấn mạnh rằng các phát biểu của ông trên truyền hình đã bị hiểu sai.

Ngày 20/10, ông đã hạ thấp tính nghiêm trọng của lời kêu gọi điều tra phe Dân chủ; ông cũng khẳng định rằng Tổng thống Trump “chắc chắn không hề” yêu cầu ông từ chức bất luận làn sóng chỉ trích về các phát biểu của ông.

Nước Mỹ ngày càng nhiều lục đục nội bộ dưới thời Tổng thống Trump

Hiến pháp Mỹ yêu cầu ít nhất 2/3 số phiếu tại Thượng viện đồng ý phế truất tổng thống mới có thể hiện thực hóa điều này. Đảng Cộng hòa đang giữ đa số ghế tại đó, đủ để ngăn chặn việc phế truất ông Trump trừ phi một số nghị sĩ đảng Cộng hòa “bội phản”.

Giữa lúc đối mặt một loạt công kích, Tổng thống Trump buộc phải đưa ra nhượng bộ tối 19/10. Ông đã rút lại tuyên bố rằng ông sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh G7 vào tháng 6/2020 tại khu nghỉ dưỡng của ông ở Florida. Ông Trump đổ lỗi việc rút lại quyết định của mình là bởi “sự thù địch điên cuồng và phi lý của truyền thông và đảng Dân chủ”.

Như để đối đầu với cáo buộc trên, kênh CNN bình luận, Tổng thống Trump đang đối mặt với nguy cơ mất chức do tác động từ lời khai được tuyên thệ của các công chức rất nguyên tắc như bà Hill và, có lẽ, cả những người được ông bổ nhiệm rồi sử dụng, lạm dụng và thậm chí những người mà ông cho rằng ông đã đánh bại.

Theo CNN, sự “hỗn loạn” của chính quyền Tổng thống Trump phù hợp với hồ sơ tài liệu về ông, một người bị cáo buộc có thói quen áp đặt những yêu cầu “khủng khiếp” cho cấp dưới của mình. Những người không bỏ việc đã chấp nhận mức lương cao cùng với sự thăng tiến nhanh chóng như để bù đắp cho sự căng thẳng phải chịu đựng.

Cũng theo kênh truyền hình này, với tư cách là tổng thống, ông Trump thấy mình cần có các chuyên gia và những người có kinh nghiệm và thành đạt để bảo vệ ông. Nhưng không thể thích nghi, ông Trump đã sa thải các trợ lý hàng đầu của mình với tốc độ kỷ lục.

Đông Triều