Ðôi quang gánh tảo tần

Thuở bé, tôi thường hỏi mẹ tại sao đòn gánh lại có dáng hình cong cong như thế. Mẹ nhìn tôi âu yếm rồi cười. Mẹ bảo đòn gánh cong vì phải gánh nặng qua những vụ mùa. Tôi hồn nhiên tin lời mẹ, cứ nghĩ đòn gánh giúp người gánh lúa, chứ có biết đâu rằng những khó nhọc đè cả lên đôi vai mẹ. Tôi còn nhớ những ngày mùa thuở thơ bé, những gánh lúa cha mẹ gánh về trĩu nặng. Chiếc đòn gánh uốn cong nhún nhẩy theo từng nhịp bước, lưng cha mẹ như chùng xuống, nhễ nhại mồ hôi. Tại sao đòn gánh uốn cong chịu sức nặng như thế mà không gãy? Có lẽ là vì loài tre dẻo dai có thể chịu đựng được điều ấy. Và cha mẹ cũng đã vượt qua những gian nan, vất vả để chăm lo cho gia đình với sự tảo tần và tình yêu thương vô hạn.

Những buổi chợ phiên, mẹ lại gánh đầy một gánh nào thúng, mủng, rổ rá đem ra chợ bán. Mẹ thường đi chợ sớm, lúc trời chưa sáng rõ, sương đẫm những tàu lá chuối ngoài vườn. Đòn gánh lại cùng mẹ trên con đường mấp mô đá sỏi để sau mỗi buổi chợ về sẽ có phần quà gói ghém cho con. Trên đầu đôi quang gánh là rau dưa, gạo, muối được mẹ đem vào sắp xếp gọn gàng nơi căn bếp nhỏ. Rồi mẹ hì hụi nhóm lửa hào hứng làm cho cả nhà món ăn ngon. Cái dáng mẹ lúc nào cũng khom khom như ấp iu, vun vén những ấm êm, chiều chuộng đối với người thân. Lửa nhen lên, mẹ bắc nồi nấu nướng, dáng mẹ lẫn trong khói vờn mộc mạc mà ăm ắp thương yêu.

Lúc ngồi giặt, mẹ dường như thư thả nhất. Mẹ giặt đi những nhọc nhằn của một ngày vất vả, tạm gác lại công việc nhà nông. Ấy vậy mà cũng chẳng mất đi cái dáng cong như đang ôm ấp những nỗi niềm sâu kín. Có lẽ là cái nghèo khó vận vào mẹ những lo toan để rồi bất cứ lúc nào cũng nặng ưu tư, nỗi niềm. Những vất vả, âu lo càng kéo lưng mẹ còng thêm. Chẳng hề gì, mẹ chỉ cần các con hiên ngang đứng thẳng, ngẩng cao đầu bước trên đường đời đầy những cám dỗ, đố kỵ hơn thua. Mẹ sẽ vẫn mãi như thế, như chiếc đòn gánh cong cong nỗi đời, mà niềm thương yêu đầy ăm ắp.

Chúng tôi đã lớn khôn như cây đời vươn lên thẳng và khỏe mạnh. Chiếc đòn gánh vẫn theo mẹ mỗi ngày ra đồng. Chỗ giữa thân đòn là nơi tiếp giáp với vai mẹ bị mòn vẹt đi, vậy mà nó vẫn vững chắc thủy chung với người. Chiếc đòn gánh cùng mẹ vẫn tảo tần với cuộc mưu sinh nơi ruộng đồng, với làng quê ân tình nồng đượm.

Có lần nhìn chiếc đòn gánh cong cong, mòn vẹt của mẹ mà tôi trào nước mắt. Chợt nghĩ tới cuộc đời của mẹ, cả một đời chăm lo, trăn trở vì chồng con. Nào ai đếm được đôi vai mẹ đã biết bao lần gánh gồng để nuôi chúng tôi khôn lớn. Nào ai đếm được có bao giọt mồ hôi đổ xuống cánh đồng để nảy nở lên những yêu thương, hạnh phúc. Chỉ biết mẹ và chiếc đòn gánh càng ngày cong thêm, mòn mãi. Dáng mẹ cong gầy vì cả một đời nặng gánh những yêu thương.

Lê Minh Hải