'Ông chủ' Việt Á Phan Quốc Việt nói tiền hối lộ là 'chia sẻ theo tinh thần Á Đông'

Là bị cáo đầu tiên trả lời các câu hỏi của HĐXX, Phan Quốc Việt (Chủ tịch, Tổng giám đốc Công ty Việt Á) khai, doanh nghiệp của bị cáo này thành lập năm 2017. Ngoài điều hành Việt Á, bị cáo còn điều hành nhiều doanh nghiệp khác và chủ yếu liên quan lĩnh vực sinh phẩm y tế.

Theo lời khai của Việt, Việt Á từng hợp tác nghiên cứu với Học viện Quân y một lần, từ năm 2012 và qua đây, bị cáo này quen biết Trịnh Thanh Hùng - cựu Phó vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN).

Năm 2020, bị cáo Hùng gọi điện, đề nghị Việt đưa Công ty Việt Á vào phối hợp với Học viện Quân y để nghiên cứu kit test Covid-19 và ông ta đồng ý. Theo quyết định được ký bởi bị cáo Chu Ngọc Anh (Bộ trưởng Bộ KH-CN khi đó), Việt Á sẽ phối hợp với Học viện Quân y trong nghiên cứu kit test rồi sản xuất 20.000 sản phẩm.

Toàn cảnh phiên tòa xét xử 38 bị cáo trong vụ Việt Á.

“Bị cáo và anh Hùng nghĩ chỉ dùng 20.000 kit là hết dịch vì Covid nó cũng nhanh hết giống SARS 2003” - Phan Quốc Việt khai.

Công ty Việt Á sau đó dùng một số tài liệu của Học viện Quân y nghiên cứu ra kit test còn Học viện cũng nghiên cứu ra một sản phẩm tương tự. Kết quả thử nghiệm cho thấy, kit của Việt Á tốt hơn nên được mang đi thử nghiệm tại Viện Vệ sinh dịch tế Trung ương rồi để Bộ KH-CN nghiệm thu; Bộ Y tế cấp phép lưu hành tạm thời tháng 3-2020 và lưu hành chính thức tháng 12 cùng năm.

Theo bị cáo Việt, quá trình thử nghiệm, xin cấp phép có gặp khó khăn vì: “Bộ KH-CN yêu cầu một tháng phải có kit test sẽ được Bộ Y tế cấp phép phòng chống dịch. Nếu không làm được sẽ không cho ký hợp đồng”.

Vì thế, Việt nhờ hàng loạt người có chức vụ “giúp đỡ” để Công ty Việt Á được cấp phép lưu hành sản phẩm kit test, dù đây là thành quả nghiên cứu với Học viện Quân y bằng tiền từ ngân sách Nhà nước.

"Ông chủ" Phan Quốc Việt bị dẫn giải vào hội trường xét xử.

Sau đó, Phan Quốc Việt chi hàng triệu USD cùng nhiều tỷ đồng cho các cá nhân này. Anh ta khai không nhớ cụ thể số lần đưa tiền, ngày đưa tiền cho từng người vì sự việc đã diễn ra hơn 2 năm...

Theo hồ sơ, bị cáo Chu Ngọc Anh nhận từ Phan Quốc Việt 200.000 USD; Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng Bộ KH-CN) nhận 50.000 USD còn Trịnh Thanh Hùng nhận 350.000 USD.

Tại Bộ Y tế, Việt đưa cho Nguyễn Huỳnh (cựu Phó phòng Giá Cục Quản lý Dược) hơn 2 triệu USD và 4 tỷ đồng để Huỳnh chuyển cho bị cáo Nguyễn Thanh Long hơn 2 triệu USD. Ngoài ra, bị cáo Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị công trình) nhận 300.000 USD; Nguyễn Nam Liên) cựu Vụ trưởng Vụ Tài chính, kế hoạch) nhận 100.000 USD. Bị can Nguyễn Văn Trịnh (cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ) cũng được Phan Quốc Việt “cảm ơn” 200.000 USD.

Được yêu cầu giải thích lý do đưa tiền, Phan Quốc Việt khai, đưa tiền cho bị cáo Trịnh vì được giúp đỡ và Công ty Việt Á có tiền nên: “Chia sẻ với nhau theo tinh thần Á Đông”.

Với Trịnh Thanh Hùng, Việt khai đưa tiền cho ông này vì: “Anh Hùng rất nhiệt tình, chỉ muốn có kit test phòng chống dịch, nhiều khi 3 – 4h sáng gọi, dí bị cáo làm cho được nên khi Việt Á nhận thanh toán, bị cáo đưa tiền cho Hùng để chia sẻ”.

Ngoài ra, Việt xác nhận lời khai tại giai đoạn điều tra của mình về việc từng đưa tiền cho bị cáo Nguyễn Huỳnh vì người này nói: “Sếp cần tiền, anh xem hỗ trợ được 1 triệu USD không?”. Người “sếp” được Huỳnh nhắc tới là bị cáo Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế).

Chủ tọa Trần Nam Hà cho hay, cựu Thứ trưởng Phạm Công Tạc khai chỉ nhận từ Việt 100 triệu đồng, không phải 50.000 USD. Vậy Việt lấy lý do gì khẳng định là 50.000 USD, không phải con số khác? “Ông chủ” Việt Á quả quyết: “Lúc đó chỉ đưa tiền USD cho tiện”.

Theo hồ sơ vụ án, ngoài đưa tiền cho các cá nhân thuộc Văn phòng Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ KH-CN, Phan Quốc Việt và một bị cáo thuộc Công ty Việt Á còn hối lộ nhiều cá nhân có chức quyền tại nhiều tỉnh, thành để được bán kit test với giá cao. Tổng cộng, Việt đã hối lộ hơn 106 tỷ đồng và gây thiệt hại 1.235 tỷ đồng.