Ông Donald Trump ký lệnh cấm nhằm vào Huawei và ZTE, Bắc Kinh nổi xung

Ông Donald Trump Mệnh lệnh hành chính theo “Luật quyền lực kinh tế khẩn cấp quốc tế” khiến quan hệ Mỹ - Trung càng thêm căng thẳng

Trang tin Đông Phương ngày 16.5 cho biết, mệnh lệnh của ông Trump cấm các công ty Mỹ mua hoặc sử dụng “các thiết bị do các công ty nước ngoài sản xuất gây thành mối đe dọa không thể chấp nhận được đối với an ninh quốc gia của nước Mỹ hoặc an toàn của người Mỹ”. Mệnh lệnh hành chính này viện dẫn “Luật quyền lực kinh tế khẩn cấp quốc tế” (International Emergency Economic Powers Act) cho phép tổng thống có quyền điều chỉnh chính sách thương mại để ứng phó tình trạng khẩn cấp của quốc gia.

Mệnh lệnh tổng thống chỉ thị cho Bộ Thương mại và các cơ quan chính phủ khác để trước tháng 10.2019, tức trong vòng 150 ngày phải đề ra được kế hoạch chấp hành mệnh lệnh này. Tổng thống ủy quyền cho Bộ Thương mại cấm tiệt các công ty, tổ chức ở Mỹ được nhập các thiết bị hoặc dịch vụ của các công ty có quan hệ mật thiết với chính phủ nước ngoài; các thiết bị hạ tầng dùng vào việc giám sát hoặc phá hoại hệ thống viễn thông của Mỹ.

Các công ty Huawei và ZTE sẽ bị triệt đường làm ăn ở Mỹ

Tuy văn bản thông báo của Nhà Trắng không nêu rõ tên quốc gia hay công ty nào, nhưng quan chức an ninh quốc gia Mỹ từng nhiều lần công khai bày tỏ với danh nghĩa cá nhân: các công ty Trung Quốc đã gây nên mối đe dọa đóvới nước Mỹ, rằng ở Trung Quốc các công ty công nghệ đều phải tuân thủ mệnh lệnh của chính quyền. The Wall Strett Journal ngày 15.5 cũng cho rằng: “Mệnh lệnh hành chính này yêu cầu Mỹ cấm các thiết bị viễn thông và dịch vụ của đối thủ nước ngoài, mục tiêu chính của biện pháp này được cho là nhằm vào Trung Quốc và các công ty viễn thông Huawei và ZTE của Trung Quốc”.

Ông Peter Harrell, nghiên cứu viên cao cấp của Trung tâm an ninh nước Mỹ mới (Center for a New American Security) nói: “Cho dù văn bản cụ thể viết gì chăng nữa thì tiêu điểm nhằm đến vẫn là Trung Quốc”.

Tuy Nhà Trắng nhấn mạnh mệnh lệnh này không nhằm vào quốc gia hay công ty cụ thể nào, lệnh cấm chỉ bao hàm “các công ty do các đối thủ cạnh tranh nước ngoài khống chế”; nhưng chỉ ít giờ sau khi ông Donald Trump ký Mệnh lệnh này. Bộ Thương mại Mỹ đã đưa Huawei và 70 cơ sở trực thuộc công ty này vào Danh sách đan mậu dịch và nhấn mạnh có cơ sở hợp lý để tin rằng “Huawei liên quan đến các hành vi gay nguy hại an ninh quốc gia của Mỹ”. Biện pháp này sẽ có hiệu lực trong mấy ngày tới; khi đó Huawei chỉ được mua các sản phẩm công nghệ của các công ty Mỹ khi được Nhà Trắng cho phép.

Các quan chức Mỹ chỉ ra rằng, do Huawei dựa vào các hãng cung ứng Trung Quốc nên hành động này sẽ khiến họ khó có thể tiêu thụ được sản phẩm. Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross đã lên tiếng ủng hộ quyết định này của tổng thống. Ông nói: “Biện pháp này nhằm tránh cho công nghệ Mỹ bị thực thể nước ngoài chiếm dụng và sử dụng vào các hoạt động gây tổn hại an ninh quốc gia của Mỹ hoặc lợi ích chính sách ngoại giao của Mỹ”.

Tuy Mệnh lệnh không nêu cụ thể tên quốc gia hay công ty nào nhưng dư luận đều cho rằng mục tiêu nó nhắm tới là Trung Quốc và các công ty Huawei, ZTE

Được biết, chính phủ Donald Trump đã thảo luận hơn 1 năm trời trước khi ban hành mệnh lệnh này; do các hãng vận hành mạng viễn thông ở nông thôn Mỹ phản đối nên việc ban hành bị trì hoãn mãi.

Theo phân tích của các chuyên gia và chính phủ liên bang, kể từ năm 2012 khi Quốc hội Mỹ ra lệnh hạn chế mạng điện thoại và internet sử dụng thiết bị Trung Quốc, các phần cứng của Trung Quốc chỉ chiếm không tới 1% mạng lưới viễn thông Mỹ; nhưng vẫn có một số hãng kinh doanh viễn thông ở nông thôn Mỹ lựa chọn sử dụng các thiệt bị mạng giá rẻ của Trung Quốc. Nay với lệnh này, các hãng này sẽ phải đối mặt với khả năng phải dỡ bỏ hoặc thay thế các thiết bị của Trung Quốc.

Đồng thời, với bản mệnh lệnh này cũng có nghĩa là các thiết bị và dịch vụ của Huawei và ZTE trong tương lai sẽ khó vào được thị trường Trung Quốc vì hai công ty này được cho là có quan hệ mật thiết với chính phủ Trung Quốc.

Dư luận cho rằng, mệnh lệnh này vào lúc này tuy ảnh hưởng trực tiếp đến Huawei và ZTE không lớn lắm, nhưng nó được đưa ra vào giai đoạn cuộc chiến thương mại giừa hai bên đang leo thang cho thấy Washington quyết tâm gây sức ép kinh tế mạnh hơn với Bắc Kinh.

Trước đó, ông Robert Strayer, Phó trợ lý Ngoại trưởng phụ trách chính sách mạng và viễn thông quốc tế đã cho báo chí biết: 4 hãng kinh doanh viễn thông lớn của Mỹ là Verizon、AT＆T、T-Mobile và Sprint đã đồng ý không sử dụng sản phẩm của Huawei trong bất cứ bộ phận nào trong mạng 5G của họ. Ông Robert Strayer nói, Mỹ chỉ sử dụng sản phẩm của các hãng cung ứng đáng tin cậy khi xây dựng mạng 5G, bao gồm Samsung của Hàn Quốc, Ericsson của Thụy Điển và Nokia của Phần Lan. Ông nói: “Chúng tôi quan ngại nghiêm trọng về các hãng cung ứng Trung Quốc vì họ có thể có những hành động không phù hợp với lợi ích của công dân các nước khác do bị cưỡng ép bởi Luật tình báo quốc gia và các luật pháp khác của Trung Quốc. Các mạng này có thể bị gián đoạn hoặc sử dụng số liệu vào các mục đích không phù hợp lợi ích của các quốc gia khác”.

Mỹ đã quyết định lựa chọn thiết bị của các hãng Nkia, Ericsson và Samsung để xây dựng mạng 5G thay vì Huawei và ZTE

Phản ứng lại quyết định nêu trên của Mỹ, ngày 16.5, Công ty Huawei đã tuyên bố với báo chí: thiết bị mạng 5G của họ đứng đầu tuyệt đối không ai sánh được trong lĩnh vực này và bày tỏ mong muốn trao đổi với Washington về biện pháp đảm bảo an ninh. Nếu Mỹ hạn chế Huawei sẽ không giúp nước Mỹ an toàn hơn và cũng không làm nước Mỹ hùng mạnh thêm, mà chỉ khiến cho nước Mỹ phải sử dụng thiết bị thay thế chất lượng kém hơn và đắt hơn, khiến Mỹ lạc hậu hơn các nước khác khi xây dựng mạng 5G, cuối cùng sẽ gây phương hại đến lợi ích của các công ty và người tiêu dùng Mỹ. Huawei củng chỉ rõ: sự hạn chế bất hợp lý cũng sẽ xâm hại quyền lợi của Huawei, sẽ dẫn đến vấn đề pháp luật nghiêm trọng .

Chiều 16.5. người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói tại cuộc họp báo: Trung Quốc đã chú ý tới hành động mới nhất của Bộ Thương mại Mỹ. Phía Trung Quốc nhất quán yêu cầu Huawei tích cực, nghiêm chỉnh chấp hành các pháp quy của Luật quản chế xuất khẩu quốc gia, thực hiện những nghĩa vụ liên quan mà phía Trung Quốc phải đảm trách; đồng thời cũng yêu cầu Huawei khi kinh doanh ở nước ngoài phải tuân thủ pháp luật bản địa.

Ông tuyên bố, “Trung Quốc kiên quyết phản đối các nước khác căn cứ pháp luật trong nước họ để thực thi đơn phương trừng phạt Huawei, phản đối lợi dụng khái niệm an ninh quốc gia, lạm dụng biện pháp quản chế xuất khẩu”. Ông yêu cầu phía Mỹ đình chỉ ngay cách làm sai trái và nói: “Trung Quốc sẽ áp dụng biện pháp cần thiết để bảo vệ lợi ích của Huawei”.

Thu Thủy