Ông Thân Văn Hùng: Tập trung nguồn lực xây dựng nền tảng số, big data để thúc đẩy phát triển Nông nghiệp số

Thủ tướng tham quan trưng bày các sản phẩm tiêu biểu của doanh nghiệp Việt,

Tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với Doanh nghiệp diễn ra tại Hà Nội vào sáng 23/12/2019, ông Thân Văn Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam (VIDA) đề xuất Chính phủ quan tâm, tập trung kêu gọi nguồn lực để xây dựng những hệ thống nền tảng số quan trọng cho ngành Nông nghiệp như: Xây dựng sàn giao dịch công nghệ trong nông nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ hức, cá nhân thực hiện dịch vụ tư vấn kỹ thuật, đầu tư, pháp lý, tài chính, bảo hiểm, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và các dịch vụ khác nhằm thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, ứng dụng công nghệ cao, cũng như tiêu thụ, sử dụng sản phẩm công nghệ cao trong nông nghiệp.

Theo ông Thân Văn Hùng, mặc dù lĩnh vực nông nghiệp có ứng dụng nền tảng công nghệ vẫn là một trong những lĩnh vực có nhiều hấp dẫn cho các nhà đầu tư, dư địa phát triển còn rất rộng, nhưng tính đến cuối năm 2018, trong khoảng 5.000 doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ trên cả nước thì hầu hết vẫn là nhỏ và siêu nhỏ, tổng mức vốn thu hút đầu tư trong lĩnh vực này còn khá khiêm tốn, đạt gần 400.000 tỷ đồng.

Để thúc đẩy lĩnh vực này thành công và hiệu quả hơn nữa, đại diện VIDA kiến nghị với Thủ tưởng và Chính phủ một số nội dung, cụ thể: Thứ nhất, quy hoạch phát triển nông nghiệp ứng dụng nền tảng công nghệ và công nghệ số cần có hạ tầng phù hợp và đồng nhất. Trên cơ sở quy hoạch tổng thể khu và vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 của Thủ tướng Chính phủ tháng 5/2015, các vùng, địa phương phải dựa trên nền tảng lợi thế so sánh về điều kiện tự nhiên, khí hậu, thổ nhưỡng và quy mô thị trường, lấy sản xuất chuyên canh và quy mô lớn làm mục tiêu quy hoạch, đồng nhất về hạ tầng như điện, nước, giao thông và logistics.

Đồng thời, để việc hình thành các vùng, khu vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao nêu trên sớm được hiện thực hóa. Đại diện VIDA kiến nghị Thủ tướng và Chính phủ phân cấp thẩm quyền thiết lập, công nhận các khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao cho địa phương, tương tự như việc phân cấp các tỉnh, thành thiết lập, hình thành các cụm công nghiệp trước đây. Đây sẽ là bước tiến tiếp theo so với 1 quyết định cũng tương đối quan trọng trước đó là Chính phủ đã giao cấp tỉnh công nhận các doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Phó Chủ tịch VIDA cũng cho rằng, hiện nay, vẫn có khoảng cách rất lớn giữa các nhà khoa học với cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cho nông nghiệp. Do đó, cần phải tối ưu hóa các nghiên cứu công nghệ phù hợp ứng dụng trong phát triển nông nghiệp số. Trong đó, phải phát huy kết quả nghiên cứu từ các đề án của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Khoa học và Công nghệ, tạo điều kiện cho DN có thể tiếp cận dễ dàng các kết quả nghiên cứu như: “Chương trình trọng điểm phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn đến năm 2020”, “Đề án phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực thủy sản đến năm 2020” và rất nhiều nghiên cứu cụ thể khác liên quan nông nghiệp...

Bên cạnh đó, cần đẩy nhanh đào tạo nguồn nhân lực phù hợp cho phát triển nông nghiệp ứng dụng nền tảng công nghệ. Đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực cho nông nghiệp ứng dụng nền tảng công nghệ là điều hết sức mấu chốt cần làm để có lực lượng tham gia lĩnh vực then chốt này.

VIDA đề xuất Nhà nước xem xét phối hợp với các cơ sở đào tạo quốc tế để đào tạo và đào tạo lại cán bộ nghiên cứu, chuyên gia công nghệ, cán bộ quản lý để nắm bắt chủ động và sâu sắc hơn những diễn biến theo hướng đẩy mạnh nông nghiệp ứng dụng nền tảng công nghệ, từ đó sẽ góp phần xây dựng, hoạch định và thực thi chính sách liên quan hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, cần khuyến khích, hỗ trợ để các Hiệp hội và doanh nghiệp có cơ chế phối hợp với các cơ sở đào tạo trong nước, nước ngoài chủ động đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu tăng trưởng nông nghiệp ứng dụng công nghệ nói chung và công nghệ số nói riêng.

Ông Thân Văn Hùng cũng đề xuất, cần tập trung phát triển nền tảng số để tiến tới hoàn thiện cơ sở dữ liệu lớn trong ngành nông nghiệp Việt Nam. Đề xuất Chính phủ quan tâm, tập trung kêu gọi nguồn lực để xây dựng những hệ thống nền tảng số quan trọng cho ngành này như: Xây dựng sàn giao dịch công nghệ trong nông nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ hức, cá nhân thực hiện dịch vụ tư vấn kỹ thuật, đầu tư, pháp lý, tài chính, bảo hiểm, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và các dịch vụ khác nhằm thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, ứng dụng công nghệ cao, cũng như tiêu thụ, sử dụng sản phẩm công nghệ cao trong nông nghiệp.

Xây dựng dữ liệu lớn (big data) cho nông nghiệp để tạo điều kiện cho quản lý và sự chủ động về quy mô sản xuất, giám sát chất lượng nông sản. Coi nông nghiệp ứng dụng nền tảng công nghệ là một chuỗi khép kín dựa trên nền tảng công nghệ chuỗi khối (Blockchain), lấy tiêu chuẩn của thị trường làm mục tiêu.

Đối với vấn đề tạo nguồn vốn phát triển công nghệ cao trong nông nghiệp, cần phải có giải pháp đa dạng hóa nguồn vốn cho phát triển công nghệ cao trong nông nghiệp. Đây là vấn đề rất cần sự quan tâm của Chính phủ và Bộ ngành và Nhà nước cần có dòng vốn “mồi” nhằm khuyến khích những nhà đầu tư lớn quan tâm khía cạnh này, bởi đây là bí quyết giúp nhiều quốc gia mạnh lên về nông nghiệp. Đi đôi với việc đầu tư vốn hoặc kêu gọi vốn để thúc đẩy các nghiên cứu chuyên sâu thì Chính phủ có thể xem xét tạo lập 1 số cơ chế khuyến khích song song như ưu đãi thuế, ưu đãi quy trình đầu tư, hỗ trợ quy trình và quá trình thí điểm, thử nghiệm...vì đây là cách rất hiệu quả để dòng vốn tư nhân đổ nhiều hơn vào nghiên cứu công nghệ.

Đỗ Quyên